Catalán pallarés

Prenzipals isoglosas d'o pallarés

O pallarés ye o sozdialeuto d'o catalán que se charra en a comarca d'o Pallars Sobirán y en a Vall Fosca, cantonada norueste d'a comarca Pallars Chusán.

Fonetica

• Esisten casos en que bi ha E ubierta cuan en catalán cheneral bi ha E zerrata:
  • En palabras que teneban E curta en latín: era, adés, herba.
  • Posesibos: meu, teu, seu
  • En palabras que teneban E larga u I curta en latín: cera, neu (en Sort, Senet, Esterri, Cardós, Vallferrera).
  • Palabras que teneban A en latín: llet (ley), y formas rizotonicas d'o berbo fer.
  • Sufixo -er < -ARIUS, igual que en catalán ribagorzano.
• Coinzide con o ribagorzano en que bi ha casos que os grupos latins: -DY-, -GY- y -Y- dan -i- (como -y- en aragonés), y no pas -g-, -tg-, -tx- como en catalán:
  • puiar, goi en cuenta de pujar, goig d'o catalán cheneral.
• En o dominio catalanofablán ye o lugar con más conzentrazión de casos d'evolución de -NN- latina ta -n- simpla y no ta -ny-.

Morfolochía

O demostratibo aquet sonoriza enta aguet.

Os pasatos imperfectos d'os berbos en -ia d'o catalán cheneral se fan en -iba.

• sentiba en cuenca de sentia.

Lesico

Esisten isoglosas comuns con o catalán ribagorzano y l'aragonés.