Diferencia entre revisiones de «Protista»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Kmoksy (descutir | contrebucions)
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 33: Linia 33:
|}
|}
{{Taxobox_end}}
{{Taxobox_end}}
Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diberso de [[microorganismo]]s [[eucariota]]s. Historicament, os protistas yeran consideratos como un [[reino (biolochía)|reino]] distinto, pero iste grupo ya no ye reconoxito en a [[taxonomía]] actual.<ref name=Simonite2005>Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Nobiembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b</ref> Os protistas no tienen guaire cosa en común á parti d'una organizazión relatibament simpla – u bien son [[unizelular]]s u bien son [[multizelular]]s sin de [[texito (biolochía)|texitos]] espezializatos. Ista organizazión [[zelular]] simpla diferenzia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os [[fongo]]s, os [[animal]]s e as [[planta]]s. De feito, lo suyo estilo de bida ye bien parexito á lo d'os procariotas.<ref name="Darwin">{{en}} [http://www.newscientist.com/article/mg20126921.600-why-darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life.html?page=3 Why Darwin was wrong about the tree of life]. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009</ref> A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.<ref name="Journal of Systematics">{{en}} [http://www.plantsystematics.com/qikan/manage/wenzhang/jse08060.pdf An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes]. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf</ref>
Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diberso de [[microorganismo]]s [[eucariota]]s. Historicament, os protistas yeran consideratos como un [[reino (biolochía)|reino]] distinto, pero iste grupo ya no ye reconoxito en a [[taxonomía]] actual.<ref name=Simonite2005>Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Nobiembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b</ref> Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organizazión relatibament simpla – u bien son [[unizelular]]s u bien son [[multizelular]]s sin de [[texito (biolochía)|texitos]] espezializatos. Ista organizazión [[zelular]] simpla diferenzia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os [[fongo]]s, os [[animal]]s e as [[planta]]s. De feito, lo suyo estilo de bida ye bien parexito a lo d'os procariotas.<ref name="Darwin">{{en}} [http://www.newscientist.com/article/mg20126921.600-why-darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life.html?page=3 Why Darwin was wrong about the tree of life]. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009</ref> A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.<ref name="Journal of Systematics">{{en}} [http://www.plantsystematics.com/qikan/manage/wenzhang/jse08060.pdf An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes]. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf</ref>


O reino ''Protista'' fue emplegato orichinalment en [[1866]] por [[Ernst Haeckel]]. Os protistas yeran subdibiditos tradizionalment en dibersos grupos seguntes os suyos parexitos con os reinos "superiors": os [[protozoo]]s [[unizelular]]s, parellans á los animals; os [[protofitín|protofitins]], mayoritariament [[alga]]s unizelulars parellanas á las plantas; e os [[mixomizete]]s e [[oomizete]]s, parellans á los fongos. Como istos grupos á sobén s'entibocaban, han estato sustituyitos por [[clasificazión zentifica|clasificazions]] basatas en a [[filochenia]]. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a [[morfolochía (biolochía)|morfolochía]] e [[ecolochía]] d'os protistas.
O reino ''Protista'' fue emplegato orichinalment en [[1866]] por [[Ernst Haeckel]]. Os protistas yeran subdibiditos tradizionalment en dibersos grupos seguntes os suyos parexitos con os reinos "superiors": os [[protozoo]]s [[unizelular]]s, parellans a los animals; os [[protofitín|protofitins]], mayoritariament [[alga]]s unizelulars parellanas a las plantas; e os [[mixomizete]]s e [[oomizete]]s, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituyitos por [[clasificazión zentifica|clasificazions]] basatas en a [[filochenia]]. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a [[morfolochía (biolochía)|morfolochía]] e [[ecolochía]] d'os protistas.


Os protistas biben en cuasi cualsiquier meyo que contenga augua liquida. Muitos protistas, como as [[alga]]s, son [[fotosintetico]]s e son [[produtor primario|produtors primarios]] esenzials d'os ecosistemas, espezialment en l'ozián, á on que fan parti d'o [[plancton]]. Atros protistas, como os [[zinetoplasto]]s e os [[apicomplexo]]s, son a causa d'una bariedat de malautías [[umanas]] grieus, como a [[malaria]] e a [[malautía d'o suenio]].
Os protistas biben en cuasi cualsiquier meyo que contenga augua liquida. Muitos protistas, como as [[alga]]s, son [[fotosintetico]]s e son [[produtor primario|produtors primarios]] esenzials d'os ecosistemas, espezialment en l'ozián, a on que fan parti d'o [[plancton]]. Atros protistas, como os [[zinetoplasto]]s e os [[apicomplexo]]s, son a causa d'una bariedat de malautías [[umanas]] grieus, como a [[malaria]] e a [[malautía d'o suenio]].


==Referencias==
==Referencias==

Versión d'o 10:15 14 chul 2010

Plantilla:Grafía 87

Protista

Dominio: Eukarya
Reino: Protista

Os protistas (Protista) son un grupo diberso de microorganismos eucariotas. Historicament, os protistas yeran consideratos como un reino distinto, pero iste grupo ya no ye reconoxito en a taxonomía actual.[1] Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organizazión relatibament simpla – u bien son unizelulars u bien son multizelulars sin de texitos espezializatos. Ista organizazión zelular simpla diferenzia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os fongos, os animals e as plantas. De feito, lo suyo estilo de bida ye bien parexito a lo d'os procariotas.[2] A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.[3]

O reino Protista fue emplegato orichinalment en 1866 por Ernst Haeckel. Os protistas yeran subdibiditos tradizionalment en dibersos grupos seguntes os suyos parexitos con os reinos "superiors": os protozoos unizelulars, parellans a los animals; os protofitins, mayoritariament algas unizelulars parellanas a las plantas; e os mixomizetes e oomizetes, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituyitos por clasificazions basatas en a filochenia. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a morfolochía e ecolochía d'os protistas.

Os protistas biben en cuasi cualsiquier meyo que contenga augua liquida. Muitos protistas, como as algas, son fotosinteticos e son produtors primarios esenzials d'os ecosistemas, espezialment en l'ozián, a on que fan parti d'o plancton. Atros protistas, como os zinetoplastos e os apicomplexos, son a causa d'una bariedat de malautías umanas grieus, como a malaria e a malautía d'o suenio.

Referencias

  1. Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Nobiembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b
  2. (en) Why Darwin was wrong about the tree of life. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009
  3. (en) An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf