Diferencia entre revisiones de «Fisión nucleyar»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m robot Modificado: cy:Ymholltiad niwclear
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- á + a )
Linia 2: Linia 2:
[[Imachen:Nuclear fission.svg|250px|thumb|Fisión nucleyar d'un atomo d'uranio-235]]
[[Imachen:Nuclear fission.svg|250px|thumb|Fisión nucleyar d'un atomo d'uranio-235]]


En [[fesica]] e [[quimica]], a '''fisión nucleyar''' u '''nucliar''' ye o prozeso á trabiés d'o que un [[nuclio atomico]] pesato se dibide en dos u más nuclios lixers e atros subprodutos, por un regular [[neutrón|neutrons]] e [[fotón|fotons]] (istos zaguers por un regular en forma de [[rayo gamma|rayos gamma]]). A fisión libera una cantidat sustanzial d'enerchía, tanto en forma de fotons como en forma d'enerchía zinetica. Ista enerchía yera prebiament almadazenata como [[enerchía d'enlaze]] [[interazión fuerte|fuerte]] entre os nucleons.
En [[fesica]] e [[quimica]], a '''fisión nucleyar''' u '''nucliar''' ye o prozeso a trabiés d'o que un [[nuclio atomico]] pesato se dibide en dos u más nuclios lixers e atros subprodutos, por un regular [[neutrón|neutrons]] e [[fotón|fotons]] (istos zaguers por un regular en forma de [[rayo gamma|rayos gamma]]). A fisión libera una cantidat sustanzial d'enerchía, tanto en forma de fotons como en forma d'enerchía zinetica. Ista enerchía yera prebiament almadazenata como [[enerchía d'enlaze]] [[interazión fuerte|fuerte]] entre os nucleons.


A fisión se puet induzir de dibersas formas. Cheneralment se bombardeya o nuclio con un neutrón d'a enerchía adecuata. Iste neutrón libre ye absorbito por o nuclio, que se torna inestable e se dibide en dibersas piezas (''produtos de fisión''). Istas piezas cheneralment son dos nuclios más lixers, dos u tres neutrons libres e bels fotons. A fisión nucleyar tamién se puet induzir por o bombardeyo con protons, atros nuclios, u fotons muit enercheticos. En bels elementos, a fisión nucleyar puet encluso surtir de traza espontania. A fisión nucleyar ye más fazil cuentra más pesato sía o nuclio atomico orichinal. Os elementos más abituals ta produzir fisión son l'[[uranio]] e o [[plutonio]].
A fisión se puet induzir de dibersas formas. Cheneralment se bombardeya o nuclio con un neutrón d'a enerchía adecuata. Iste neutrón libre ye absorbito por o nuclio, que se torna inestable e se dibide en dibersas piezas (''produtos de fisión''). Istas piezas cheneralment son dos nuclios más lixers, dos u tres neutrons libres e bels fotons. A fisión nucleyar tamién se puet induzir por o bombardeyo con protons, atros nuclios, u fotons muit enercheticos. En bels elementos, a fisión nucleyar puet encluso surtir de traza espontania. A fisión nucleyar ye más fazil cuentra más pesato sía o nuclio atomico orichinal. Os elementos más abituals ta produzir fisión son l'[[uranio]] e o [[plutonio]].


A fisión nucleyar produxe un efecto de ''[[reazión en cadena]]'', que ye a base d'as [[reactor nuclear|zentrals nucleyars]] e as [[bomba atomica|bombas atomicas]]. En efecto, a fisión d'un nuclio libera dos u más neutrons que eslampan en direzions aleatorias e trucan á los atros nuclios, que tamién se fisionan. Ya que a fisión de cada nuclio libera dos u más neutrons, e que istos produxen nuebas fisions, penendendo d'as condizions de presión e á partir d'una zierta [[masa critica]], o prozeso remata con a fisión de toz os nuclios atomicos. En as bombas atomicas o prozeso de fisión ye incontrolato, e en as zentrals nucleyars o prozeso se controla absorbindo o eszeso de neutrons liberatos.
A fisión nucleyar produxe un efecto de ''[[reazión en cadena]]'', que ye a base d'as [[reactor nuclear|zentrals nucleyars]] e as [[bomba atomica|bombas atomicas]]. En efecto, a fisión d'un nuclio libera dos u más neutrons que eslampan en direzions aleatorias e trucan a los atros nuclios, que tamién se fisionan. Ya que a fisión de cada nuclio libera dos u más neutrons, e que istos produxen nuebas fisions, penendendo d'as condizions de presión e a partir d'una zierta [[masa critica]], o prozeso remata con a fisión de toz os nuclios atomicos. En as bombas atomicas o prozeso de fisión ye incontrolato, e en as zentrals nucleyars o prozeso se controla absorbindo o eszeso de neutrons liberatos.


Mientres d'a reazión, se produxen una gran cantidat de neutrons libres e d'enerchía, asinas a suma d'as masas d'os produtos d'a fisión ye menor que a masa d'o [[isotopo radioautibo]] inizial seguntes a ecuazión d'[[Einstein]]:
Mientres d'a reazión, se produxen una gran cantidat de neutrons libres e d'enerchía, asinas a suma d'as masas d'os produtos d'a fisión ye menor que a masa d'o [[isotopo radioautibo]] inizial seguntes a ecuazión d'[[Einstein]]:

Versión d'o 09:09 14 chul 2010

Plantilla:Grafía 87

Fisión nucleyar d'un atomo d'uranio-235

En fesica e quimica, a fisión nucleyar u nucliar ye o prozeso a trabiés d'o que un nuclio atomico pesato se dibide en dos u más nuclios lixers e atros subprodutos, por un regular neutrons e fotons (istos zaguers por un regular en forma de rayos gamma). A fisión libera una cantidat sustanzial d'enerchía, tanto en forma de fotons como en forma d'enerchía zinetica. Ista enerchía yera prebiament almadazenata como enerchía d'enlaze fuerte entre os nucleons.

A fisión se puet induzir de dibersas formas. Cheneralment se bombardeya o nuclio con un neutrón d'a enerchía adecuata. Iste neutrón libre ye absorbito por o nuclio, que se torna inestable e se dibide en dibersas piezas (produtos de fisión). Istas piezas cheneralment son dos nuclios más lixers, dos u tres neutrons libres e bels fotons. A fisión nucleyar tamién se puet induzir por o bombardeyo con protons, atros nuclios, u fotons muit enercheticos. En bels elementos, a fisión nucleyar puet encluso surtir de traza espontania. A fisión nucleyar ye más fazil cuentra más pesato sía o nuclio atomico orichinal. Os elementos más abituals ta produzir fisión son l'uranio e o plutonio.

A fisión nucleyar produxe un efecto de reazión en cadena, que ye a base d'as zentrals nucleyars e as bombas atomicas. En efecto, a fisión d'un nuclio libera dos u más neutrons que eslampan en direzions aleatorias e trucan a los atros nuclios, que tamién se fisionan. Ya que a fisión de cada nuclio libera dos u más neutrons, e que istos produxen nuebas fisions, penendendo d'as condizions de presión e a partir d'una zierta masa critica, o prozeso remata con a fisión de toz os nuclios atomicos. En as bombas atomicas o prozeso de fisión ye incontrolato, e en as zentrals nucleyars o prozeso se controla absorbindo o eszeso de neutrons liberatos.

Mientres d'a reazión, se produxen una gran cantidat de neutrons libres e d'enerchía, asinas a suma d'as masas d'os produtos d'a fisión ye menor que a masa d'o isotopo radioautibo inizial seguntes a ecuazión d'Einstein:

E = mc2

á on que E ye a enerchía, m ye a masa, e c ye a belozidat d'a luz en o bueito.

Beyer tamién