Diferencia entre revisiones de «Idioma mapudungun»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- n'a + en a )
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (- n'os + en os )
Linia 18: Linia 18:


==Denominazions==
==Denominazions==
Os suyos fablans claman á o idioma ''mapuchedungun'', ''mapudungun'' u ''chedungun'', mientres que os cronistas colonials lo clamoron ''araucano'' y decumentoron a denominazión ''chilidungu'', que se suposa que significa "luenga de [[Chile]]". O termino ''araucano'' estió acuñato mientres d'a conquiesta de Chile ta clamar á la chen y a suya luenga y s'usó abitualmén enta o [[sieglo XX]]; sin embargo, o refús que preboca entre os mapuches ha motibato un paulatino abandono d'o suyo uso n'os lugars que ers abitan y o crexién uso de ''luenga mapuche'' u ''mapudungun''.
Os suyos fablans claman á o idioma ''mapuchedungun'', ''mapudungun'' u ''chedungun'', mientres que os cronistas colonials lo clamoron ''araucano'' y decumentoron a denominazión ''chilidungu'', que se suposa que significa "luenga de [[Chile]]". O termino ''araucano'' estió acuñato mientres d'a conquiesta de Chile ta clamar á la chen y a suya luenga y s'usó abitualmén enta o [[sieglo XX]]; sin embargo, o refús que preboca entre os mapuches ha motibato un paulatino abandono d'o suyo uso en os lugars que ers abitan y o crexién uso de ''luenga mapuche'' u ''mapudungun''.


==Filiazión lingüistica==
==Filiazión lingüistica==

Versión d'o 07:47 15 chun 2010

Plantilla:Grafía 87 Plantilla:Luenga amerindia

O mapudungun, mapudungu u mapuche ye una luenga aislata fablata por os mapuches, un pueblo amerindio que bibe en o Sud d'America d'o Sud (en a parte zentral de Chile e zentro-occidental d'Archentina). Tien arredol de 440.000 fablans con dibersos graus de competenzia lingüistica. Ha influyito lo lesico espanyol en a suya área de distribuzión y, debez, ha encorporato parabras en o lesico espanyol y quechua.

Denominazions

Os suyos fablans claman á o idioma mapuchedungun, mapudungun u chedungun, mientres que os cronistas colonials lo clamoron araucano y decumentoron a denominazión chilidungu, que se suposa que significa "luenga de Chile". O termino araucano estió acuñato mientres d'a conquiesta de Chile ta clamar á la chen y a suya luenga y s'usó abitualmén enta o sieglo XX; sin embargo, o refús que preboca entre os mapuches ha motibato un paulatino abandono d'o suyo uso en os lugars que ers abitan y o crexién uso de luenga mapuche u mapudungun.

Filiazión lingüistica

A filiazión no ye pas clara, anque lingüistas como Englert u Tovar la sitúan en o grupo andino d'as luengas amerindias d'America d'o Sud, emparentatas de lueñes con as luengas quechua e aymara; belaltras clasificazions encara més espezificas sitúan o mapudungun á una familia araucano-chon que pertenexerba á lo debandito grupo andino. Poderba, pues, no tratar-se d'una luenga aislata.

Aspeutos sozioculturals

Bariazión diatopica

Una bariedat meridional, o huiliche u veliche, ye considerata per Gordon (2005) un idioma deseparato. O huiliche, charrato á Chile en a Región de Los Lagos, conta con bels milars de fabladors, a mayoría d'os cuals fabla o espanyol como luenga primera.