Diferencia entre revisiones de «Liber Regum»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Chenesis > Chenesi
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-español +espanyol)
Linia 29: Linia 29:
|sucedito_por=
|sucedito_por=
}}
}}
Lo '''''Liber Regum''''', redactato entre [[1194]] y [[1209]]<ref>Alan D. Deyermond, ''Historia de la literatura española, vol. 1: La Edad Media'', Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), pach. 150. ISBN 84-344-8305-X</ref> en [[idioma aragonés|aragonés]], ye una [[cronica]] [[Edat Meya|meyeval]] anonima pero atribuita a un monche de [[Fitero (Navarra)|Fitero]], considerata la més antiga [[historiografía|historia]] cheneral d'[[Espanya]] escrita en una [[luenga romance]].<ref>[[Antonio Ubieto Arteta]], ''Historia de Aragón. Literatura medieval I'', Zaragoza, Anubar, 1982, pach. 36.</ref>
Lo '''''Liber Regum''''', redactato entre [[1194]] y [[1209]]<ref>Alan D. Deyermond, ''Historia de la literatura espanyola, vol. 1: La Edad Media'', Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), pach. 150. ISBN 84-344-8305-X</ref> en [[idioma aragonés|aragonés]], ye una [[cronica]] [[Edat Meya|meyeval]] anonima pero atribuita a un monche de [[Fitero (Navarra)|Fitero]], considerata la més antiga [[historiografía|historia]] cheneral d'[[Espanya]] escrita en una [[luenga romance]].<ref>[[Antonio Ubieto Arteta]], ''Historia de Aragón. Literatura medieval I'', Zaragoza, Anubar, 1982, pach. 36.</ref>


Lo texto replega una historia centrata en la [[Peninsula Iberica]], que abarca dende lo ''[[Chenesi]]'' dica los reinos hispanicos de fins de lo [[sieglo XII]]. Se i narran episodios de l'[[Antigo Testamento]] relacionatos con los reis [[Persia|persians]], parlan de los emperadors [[Imperio Román|romans]] y los reis [[visigodos]], y rematan con los [[reis de Francia]] dica [[Felip II de Francia]] ([[1180]] - [[1223]]) y se'n diz «qui agora es rei de França».
Lo texto replega una historia centrata en la [[Peninsula Iberica]], que abarca dende lo ''[[Chenesi]]'' dica los reinos hispanicos de fins de lo [[sieglo XII]]. Se i narran episodios de l'[[Antigo Testamento]] relacionatos con los reis [[Persia|persians]], parlan de los emperadors [[Imperio Román|romans]] y los reis [[visigodos]], y rematan con los [[reis de Francia]] dica [[Felip II de Francia]] ([[1180]] - [[1223]]) y se'n diz «qui agora es rei de França».
Linia 53: Linia 53:


== Bibliografía ==
== Bibliografía ==
*DEYERMOND, Alan D., ''Historia de la literatura española, vol. 1: La Edad Media'', Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), págs. 149-150. ISBN 84-344-8305-X
*DEYERMOND, Alan D., ''Historia de la literatura espanyola, vol. 1: La Edad Media'', Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), págs. 149-150. ISBN 84-344-8305-X
*PÉREZ LASHERAS, Antonio, ''La literatura del reino de Aragón hasta el siglo XVI'', Zaragoza, Ibercaja-Institución Fernando el Católico (col. Biblioteca Aragonesa de Cultura), 2003, págs. 99 - 100. ISBN 84-8324-149-8.
*PÉREZ LASHERAS, Antonio, ''La literatura del reino de Aragón hasta el siglo XVI'', Zaragoza, Ibercaja-Institución Fernando el Católico (col. Biblioteca Aragonesa de Cultura), 2003, págs. 99 - 100. ISBN 84-8324-149-8.
*[[Antonio Ubieto Arteta|UBIETO ARTETA, Antonio]], ''Historia de Aragón. Literatura medieval I'', Zaragoza, Anubar, 1982. ISBN 84-7013-186-9.
*[[Antonio Ubieto Arteta|UBIETO ARTETA, Antonio]], ''Historia de Aragón. Literatura medieval I'', Zaragoza, Anubar, 1982. ISBN 84-7013-186-9.

Versión d'o 10:16 8 chun 2010

Liber Regum

Pachina de lo Liber regum.
Información cheneral
Autor Anonimo
Chenero literario Cronica
País Corona d'Aragón
Calendata de
publicación
Entre 1194 y 1209

Lo Liber Regum, redactato entre 1194 y 1209[1] en aragonés, ye una cronica meyeval anonima pero atribuita a un monche de Fitero, considerata la més antiga historia cheneral d'Espanya escrita en una luenga romance.[2]

Lo texto replega una historia centrata en la Peninsula Iberica, que abarca dende lo Chenesi dica los reinos hispanicos de fins de lo sieglo XII. Se i narran episodios de l'Antigo Testamento relacionatos con los reis persians, parlan de los emperadors romans y los reis visigodos, y rematan con los reis de Francia dica Felip II de Francia (1180 - 1223) y se'n diz «qui agora es rei de França».

Una de las fuents de la obra poderba estar lo Linache de los reyes d'Espanya, pero a diferencia d'este libro, para cuenta en especial a los reis d'Aragón y anyade los de Francia, ye facil que por lo doble matrimonio entre la infanta Leyonor con Remón VI de Tolosa y de Pero II d'Aragón con María de Monpeller en 1204.

Títol

Lo títol de "Liber Regum" en latín s'orichinó en un comentario que en lo sieglo XVIII, fació Mosen Henrique Flórez de la transcripción parcial que dio a la imprenta . A principios de lo sieglo XX, Manuel Serrano y Sanz publicó una edición de la primera versión conoixita en o Boletín de la Real Academa Española y la tituló "Chronicon villarense" con o títol Liber regum entre parentesis. O títol de Liber Regum se consolidó pa cutio con a zaguera edición d'esta versión por Louis Cooper, en 1960.

Existe a teoría que o títol vernaclo con a ortografía meyeval estió Libro de las generaciones, títol que tien un manuscrito considerato a tercera versión d'esta obra y en o que se replega tot o contenito d'a segunda versión y se i anyaden as chenealochías lechendarias d'os reis de Gran Bretanya.

Luengache

Podemos trobar as terceras presonas singulars d'os pasatos perfectos simples rematatas en -é, -ié como actualment en cheso.

A l'egual que en l'aragonés d'a obra de Johan Ferrández d'Heredia o verbo destruir tien participio en -ito ("destruito"), talment fosilizato por una pronunciación fuerte como en chistabín caito y traito.

Trobamos a parabra huebra no fosilizata en o suyo significato actual y referita a una construcción humana.

Wikisource
Wikisource
En Wikisource bi ha un texto sobre o Liber Regum.

Referencias

  1. Alan D. Deyermond, Historia de la literatura espanyola, vol. 1: La Edad Media, Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), pach. 150. ISBN 84-344-8305-X
  2. Antonio Ubieto Arteta, Historia de Aragón. Literatura medieval I, Zaragoza, Anubar, 1982, pach. 36.

Bibliografía

  • DEYERMOND, Alan D., Historia de la literatura espanyola, vol. 1: La Edad Media, Barcelona, Ariel, 2001 (1ª ed. 1973), págs. 149-150. ISBN 84-344-8305-X
  • PÉREZ LASHERAS, Antonio, La literatura del reino de Aragón hasta el siglo XVI, Zaragoza, Ibercaja-Institución Fernando el Católico (col. Biblioteca Aragonesa de Cultura), 2003, págs. 99 - 100. ISBN 84-8324-149-8.
  • UBIETO ARTETA, Antonio, Historia de Aragón. Literatura medieval I, Zaragoza, Anubar, 1982. ISBN 84-7013-186-9.