Diferencia entre revisiones de «Pantasma»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Jpbot (descutir | contrebucions)
replaced: sobent → sobén
AraBot (descutir | contrebucions)
m Robot: Reemplazo automático de texto (-ozidental +occidental)
Linia 1: Linia 1:
{{Grafía_87}}
{{Grafía_87}}
[[Imachen:Pyle pirates ghost.jpg|thumb|200px|Un pirata pantasma]]
[[Imachen:Pyle pirates ghost.jpg|thumb|200px|Un pirata pantasma]]
Os '''pantasmas''' (d'o [[idioma griego|griego]] φαντασμα, "aparizión", á trabiés d'o [[latín]] ''phantasma'') son, en a mitolochía popular de muitas culturas, [[esprito]]s u [[alma]]s [[encarnazión|desencarnatas]] que se manifiestan entre os bibos de manera perzeptible (por exemplo, prenendo una aparienzia bisible, produzindo sonitos u olors u desplazando ochetos). A creyenzia en pantasmas, testimoniata dende os primers testos escritos [[Sumeria|sumerios]] y [[Echipto|echipzians]], se troba estendillata en cuantas bersions. Estudeyos rezients endican que muitos ozidentals creyen en pantasmas y en a bida dimpués d'a [[muerte]].
Os '''pantasmas''' (d'o [[idioma griego|griego]] φαντασμα, "aparizión", á trabiés d'o [[latín]] ''phantasma'') son, en a mitolochía popular de muitas culturas, [[esprito]]s u [[alma]]s [[encarnazión|desencarnatas]] que se manifiestan entre os bibos de manera perzeptible (por exemplo, prenendo una aparienzia bisible, produzindo sonitos u olors u desplazando ochetos). A creyenzia en pantasmas, testimoniata dende os primers testos escritos [[Sumeria|sumerios]] y [[Echipto|echipzians]], se troba estendillata en cuantas bersions. Estudeyos rezients endican que muitos occidentals creyen en pantasmas y en a bida dimpués d'a [[muerte]].


En ozident, os pantasmas se prexinan á sobén como [[alma]]s en pena que no pueden trobar descanso dimpués d'a muerte y quedan ligatos entre o mundo d'os bibos y d'os muertos. A imposibilidat de trobar descanso responde á una faina que o difunto ha dixato pendient u inconclusa: asinas, puet tratar-se d'una bitima que reclama benganza u d'un criminal que por bella razón (por exemplo haber estato apedecato con simbolos sagratos) tien retrasato lo suyo ingreso en o [[purgatorio]] u [[infierno]]. Seguntes bellas confesions [[cristianismo|cristianas]], os pantasmas abitan en o [[limbo]], un puesto entre o [[zielo]] y o [[infierno]], á on que i ban as almas d'os ninos sin de [[batizo|batizar]].
En ozident, os pantasmas se prexinan á sobén como [[alma]]s en pena que no pueden trobar descanso dimpués d'a muerte y quedan ligatos entre o mundo d'os bibos y d'os muertos. A imposibilidat de trobar descanso responde á una faina que o difunto ha dixato pendient u inconclusa: asinas, puet tratar-se d'una bitima que reclama benganza u d'un criminal que por bella razón (por exemplo haber estato apedecato con simbolos sagratos) tien retrasato lo suyo ingreso en o [[purgatorio]] u [[infierno]]. Seguntes bellas confesions [[cristianismo|cristianas]], os pantasmas abitan en o [[limbo]], un puesto entre o [[zielo]] y o [[infierno]], á on que i ban as almas d'os ninos sin de [[batizo|batizar]].

Versión d'o 09:43 28 may 2010

Plantilla:Grafía 87

Un pirata pantasma

Os pantasmas (d'o griego φαντασμα, "aparizión", á trabiés d'o latín phantasma) son, en a mitolochía popular de muitas culturas, espritos u almas desencarnatas que se manifiestan entre os bibos de manera perzeptible (por exemplo, prenendo una aparienzia bisible, produzindo sonitos u olors u desplazando ochetos). A creyenzia en pantasmas, testimoniata dende os primers testos escritos sumerios y echipzians, se troba estendillata en cuantas bersions. Estudeyos rezients endican que muitos occidentals creyen en pantasmas y en a bida dimpués d'a muerte.

En ozident, os pantasmas se prexinan á sobén como almas en pena que no pueden trobar descanso dimpués d'a muerte y quedan ligatos entre o mundo d'os bibos y d'os muertos. A imposibilidat de trobar descanso responde á una faina que o difunto ha dixato pendient u inconclusa: asinas, puet tratar-se d'una bitima que reclama benganza u d'un criminal que por bella razón (por exemplo haber estato apedecato con simbolos sagratos) tien retrasato lo suyo ingreso en o purgatorio u infierno. Seguntes bellas confesions cristianas, os pantasmas abitan en o limbo, un puesto entre o zielo y o infierno, á on que i ban as almas d'os ninos sin de batizar.

En as zebilizazions orientals (como a zebilizazión chinesa) muita chent creye en a reencarnazión. Os pantasmas son aquellas almas que no pueden estar 'reziclatas' porque han dexato bel quefer por rematar. Os ecsorcistas pueden aduyar á lo pantasma y reencarnar-lo u fer-lo desaparexer d'a esistenzia. En a creyenzia chinesa, á més de reencarnar, un pantasma puet tamién optar á la immortalidat, transformando-se en semidios, u puet ir á lo infierno y sufrir eternament. Puet, en zagueras, morir de nuebo y combertir-se en "pantasma d'un pantasma".

En a mayor parti d'as culturas, as aparizions de pantasmas son asoziatas á una sensazión de miedo. Bels teoricos d'a Nueba Era razionalizan a creyenzia tradizional afirmando que os pantasmas son cumulos d'enerchía negatiba.

Pantasmas en Aragón

En tot Aragón son muit comuns as istorias sobre pantasmas y castiellos u casas encantatas á on que biben pantasmas. Asinas por exemplo se diz que en o castiello de Lobarre bibe o pantasma de Doña Biolant y en o castiello de Mont Aragón biben os pantasmas d'unos monches en l'antiga ilesia. Tamién en o castiello de Marcuello aparixen bisions de guerreros pantasmas luitando.

Ta calmar á los muertos, más que más si han tenito una muerte biolenta, ye tradizión chitar pedretas en o mesmo puesto á on que morioron. Tamién, en atros puestos como Castanesa, se feban d'antis más ofrendas de comida en as sepolturas como se decumenta en o sieglo IX. Asinas esistiba o "pan de muerto" u "pan d'almas" que se lebaba ta la ilesia ta ofrexer-lo á los muertos.

T'alexar á los pantasmas en Aragón se feban sonar as campanas en bellas calendatas espezials y as chents saliban á los camins fendo sonar esquillas.

Pantasmas aragoneses famosos

Zelina, un d'os pantasmas más famosos d'Aragón, bibe encara en o palazio d'os contes d'a Biñaza

Se beiga tamién

Bibliografía

  • Breve inventario de seres mitológicos fantásticos y misterioros de Aragón. Chema G. Lera. Prames. ISBN 978-84-8321-268-4