Normandos

Territorios gobernatos por os normandos en o sieglo XII

Os normandos estioron un pueblo meyebal de luenga romanze (relazionata con l'actual normando) e relichión cristiana que amanixió en l'actual Normandía en o sieglo X por a fusión d'os biquingos con a poblazión autotona galorromana e franca e fuoron asimilatos por atros pueblos en o sieglo XIII.

Prenioron a relichión cristiana (por o Tratado de Saint-Clair-sur-Epte o duque Rollón eba de combertir-se a lo cristianismo) e a luenga romanze, (o galorromanze d'a zona controlata por os normandos eboluzionó ta o idioma normando).

O etnonimo normand(o) probién d'a traza de dizir "ombre d'o norte" en luengas chermanicas (nort manni, north men, norse men), referindo-se a los bikingos. Encara se fa serbir como sinonimo de biquingo en bellas luengas europeyas como o castellán. Sin d'embargo a identidat cultural d'os normandos (referindo-nos a los abitants meyebals de Normandía) yera diferent tanto a la identidat d'os conqueridors biquingos como a la d'os galorromans orichinals e os suyos bibinz franzeses d'o sud.

Dende a suya tierra d'orichen en Normandía prenioron o control de muitas zonas d'Europa Ozidental e tamién partiziporon en as Cruzatas. As dinastías normandas tenioron muita influyenzia en a istoria politica, melitar e cultural d'Europa.

En o sieglo XI dimpués d'a Batalla de Hastings prenioron o poder d'o Reino d'Anglaterra. A nobleza normanda esdebinió una clase dirichent en Anglaterra. Dimpués tamién prenioron o poder d'Irlanda, Gales, e zonas d'Escozia. A Dinastía Plantagenet yera d'orichen normando.

Os bizantins contratoron merzenarios normandos pa reconquerir o sud d'Italia e Sezilia a los longobardos e os aglabís. Sin d'embargo una begata benzitos os longobardos e forachitatos os ablabís os normandos prenioron o poder creyando-se o Reino de Sezilia, gobernato por a Casa d'Altabilla.

Os normandos tamién partiziporon en as cruzatas cuentra os musulmans en l'Al-Andalus e Siria. En Siria prenioron o control d'o Prenzipato d'Antioquía. Rocher de Tony quereba creyar en l'Al-Andalus un estato cristián gobernato por él. Atros normandos partiziporon en o Setio de Balbastro, pero dimpués d'a bitoria fuoron benzitos por os musulmans.