Diocesis d'Aragón

Autuals diozesis d'Aragón

   Chaca

   Balbastro-Monzón

   Uesca

   Zaragoza (archidiozesis)

   Tarazona

   Teruel-Albarrazín

As diozesis d'Aragón en o sieglo XVII

   Chaca

   Balbastro

   Uesca

   Zaragoza

   Tarazona

   Teruel

   Albarrazín

D'almenistrazión forana

   Pamplona

   Tortosa

   Sigüenza

As diozesis aragonesas son as dibisions d'a Ilesia Catolica en Aragón. Aragón ye dibidito en 6 diozesis, una d'eras archidiozesis: Balbastro-Monzón, Tarazona, Teruel e Albarrazín e Uesca, pertenezients á l'archidiozesis de Zaragoza, e Chaca, pertenezient á la archidiozesis de Pamplona.

Manimenos bi ha abito bariazions en as diozesis aragonesas dende a suya creyazión dica güé:

• A diozesis de Zaragoza la creyoron en ixas embueltas d'os romans, feita archidiozesis de Zaragoza en 1318.

• A diozesis de Teruel e Albarrazín la creyoron en 1985.
  • Diozesis d'Albarrazín — 1173-1259, con la seu bispal en Albarrazín
  • Diozesis de Segorb-Albarracín — 1259-1571 u 1576.
  • Diozesis d'Albarrazín — 1577-1852.
  • Diozesis de Teruel — 1577-1851.
  • Diozesis de Teruel-Albarrazín — 1852-1984.

• A diozesis de Tarazona la creyoron antis d'o sieglo V.

• A diozesis de Uesca la creyoron en u antis d'o sieglo VI. Dimpués de 713, o suyo territorio quedó trestallato en dos partes, una baixo dominio cristiano y atra baixo dominio musulmán (poblazión mozarabe). En o sieglo X o rei Galindo de Pamplona consagró a Ferriolo com Bispe de Sasau, o primer bispe d'o territorio cristiano. Os suyos continuadors s'intituloron bispes d'Aragón. Dende 1077 dica 1096, esistió una diozesis independient con seu en Chaca, creyata por Sancho Remíriz, y que s'achuntó con a Diozesis de Uesca en 1096, en ista ziudat fue conquiesta por Aragón y pasó á estar a suya capital. Naixió alabez a Diozesis de Uesca-Chaca, con seu en Uesca. O 18 de chunio de 1571, á demanda d'o Rei Felipe II, o papa Pío V la troxa en tres partes, a diozesis de Balbastro, de nueba creyazión, a diozesis de Chaca que torna a tener una seu bispal independient, quedando a resta t'a diozesis de Uesca.

• A diozesis de Chaca, estió creyata en 1077, como seu bispal y capital d'o Reino d'Aragón, que dica alabez no teneba garra ziudat gran. A primer seu bispal estió en o Monesterio de Sasau, y o primer bispe conoixito Ferriolo, Bispe de Sasau, en 922. D'ista traza se segregaba a zona baixo dominio cristiano d'a diozesis de Uesca, que continaba esistindo entre a poblazión mozarabe baixo dominio musulmán. A primers d'o sieglo XI, o bispe prenzipió á siñar como Bispe d'Aragón. Ista diozesis remanió independient dica 1096, en que se conquirió Uesca. Alabez se i tresladó a capital d'o reino, y s'achuntón as dos diozesis en a diozesis de Uesca-Chaca con seu en Uesca. O 18 de chunio de 1571, una bula de Pío V torna a establir a diozesis de Chaca como seu bispal independient. Dende alabez, o cambeo territorial más important escaizió en 1785 cuan una bula de Pío VI encorporó l'Arziprestato d'a Bal d'Onsella (que encluyiba buena parte d'as Zinco Billas y perteneixeba á la Diozesis de Pamplona) á os territorios d'a diozesis aragonesa. Güe ye a unica diozesis aragonesa que no ye dependient de l'arzebispato de Zaragoza ya que pende d'o de Pamplona.

• A diocesis de Balbastro-Monzón la creyoron en 1995, con o territorio d'a Diozesis de Balbastro á o que s'achuntón as parroquias aragonesas que d'antis más perteneixeban á la Diozesis de Lleida.
  • Diozesis de Balbastro entre 1571 e 1995, creyata d'a diozesis de Uesca.
  • Diozesis de Roda — dica 1101, tresladata dende a diozesis de Lleida, más tardi tresladata ta Balbastro:
  • Diozesis de Balbastro-Roda — 1101-1149, dimpués tresladata unatra begata ta la diozesis de Lleida, tetulata primero diozesis de Lleida-Roda y dimpués diozesis de Lleida.

Binclos esternos

• Arzobispado de Zaragoza
• Diozesis de Chaca
• Diozesis de Teruel e Albarrazín
• Diozesis de Tarazona
• Diozesis de Uesca
• Cherarquía Catolica