Diferencia entre revisiones de «Cancro (constelación)»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m Cánzer (constelazión) tresladada á Cáncer (constelación): Robot: Moved page
Jpbot (descutir | contrebucions)
replaced: Sur, → Sud, (2)
Linia 29: Linia 29:
</table>
</table>


'''Cánzer''' u ''Cancer'' (o cangrillo) ye una de as [[constelazión|constelazions]] d'o [[zodiaco]], situata entre a constelazión de [[Cheminucos]] á l'Ueste e a de [[Leo]] á l'Este. Á lo Norte, se troba la constelazion de [[Lupo zerbal (constelazión)|Lupo zerbal]]. Á lo Sur, a d'o [[Can menor]] e la d'[[Idra (constelazión)|Idra]].
'''Cánzer''' u ''Cancer'' (o cangrillo) ye una de as [[constelazión|constelazions]] d'o [[zodiaco]], situata entre a constelazión de [[Cheminucos]] á l'Ueste e a de [[Leo]] á l'Este. Á lo Norte, se troba la constelazion de [[Lupo zerbal (constelazión)|Lupo zerbal]]. Á lo Sud, a d'o [[Can menor]] e la d'[[Idra (constelazión)|Idra]].


A constelazión tamién da o suyo nombre á lo [[Tropico de Cánzer]].
A constelazión tamién da o suyo nombre á lo [[Tropico de Cánzer]].
Linia 39: Linia 39:
A constelazión retraye bagamén a fegura d'un cangrillo, o que, chunto con a constelazión d'Idra, podría dar orichen á lo mito de l'[[Idra de Lerna]], un d'os Doze Treballos d'[[Eracles]] con que s'asozía.
A constelazión retraye bagamén a fegura d'un cangrillo, o que, chunto con a constelazión d'Idra, podría dar orichen á lo mito de l'[[Idra de Lerna]], un d'os Doze Treballos d'[[Eracles]] con que s'asozía.


Tamién se diz de Cánzer que estió lo puesto ta o Sol [[Acadia|acadio]] d'o Sur, puede estar que per a suya posizión ta o [[solstizio d'ibierno]] en l'antiguidá. Dimpuesas s'asoziaría con o cuatreno mes, ''duzu'', o paso de chunio á chulio en o calendario ozidental moderno, e se conoxería como la Puerta Norte d'o Sol.
Tamién se diz de Cánzer que estió lo puesto ta o Sol [[Acadia|acadio]] d'o Sud, puede estar que per a suya posizión ta o [[solstizio d'ibierno]] en l'antiguidá. Dimpuesas s'asoziaría con o cuatreno mes, ''duzu'', o paso de chunio á chulio en o calendario ozidental moderno, e se conoxería como la Puerta Norte d'o Sol.


Con tan pocas estrelas, estando istas tan poco luminosas, Cánzer yera á ormino bisto como un "Sino Escuro", descrito como negro e sin güellos. [[Dante Alighieri|Dante]] en fa referenzia en o canto XXV d'o suyo ''Paradiso'':
Con tan pocas estrelas, estando istas tan poco luminosas, Cánzer yera á ormino bisto como un "Sino Escuro", descrito como negro e sin güellos. [[Dante Alighieri|Dante]] en fa referenzia en o canto XXV d'o suyo ''Paradiso'':

Versión d'o 12:30 6 mar 2010

Plantilla:Grafía 87

Cánzer
Nombre en latínCancer
AlcorzamientoCnc
Simbolo
ChenitiboCancri
Sinificato en aragonéso candrexo
Aszensión reuta9 h
Declinazión20°
Bistero ta latituzentre -60° e +90°
Millor bisibilidá enmarzo
Aria total506 graus cuadratos
Lumero d'estrelas con
magnitú aparén < 3
0
Estrela más luminosa
 - Magnitú aparén
Al Tarf (β Cnc)
3.5
Plebia de meteoritos
Constelazions con que muga

Cánzer u Cancer (o cangrillo) ye una de as constelazions d'o zodiaco, situata entre a constelazión de Cheminucos á l'Ueste e a de Leo á l'Este. Á lo Norte, se troba la constelazion de Lupo zerbal. Á lo Sud, a d'o Can menor e la d'Idra.

A constelazión tamién da o suyo nombre á lo Tropico de Cánzer.

Carauteristicas e ochetos

Ista constelazión ye chiqueta e sin estrelas guaire luminosas; α Cancri nomás que tiene una magnitú 4.2. Cánzer ye conoxita ta muitos afizionatos á l'astronomía como la constelazión an que se troba Praesepe (M44), o presepe u presepera, un carrazo estelar ubierto an bi ye a estrela η Cancri, que puede alufrar-se con uns prismaticos. O Presepe abraca más d'un grau cuadrato, alufrando-se á simple güello como una luz difusa. Dintro d'o Presepe, encara que dezaga d'él bien luen, bi ha un grupo de galacsias que pertenix á lo carrazo de Coma-Birgo, bisibles que con telescopios meyanos. D'altros ochetos d'o zielo profundo que se troban en Cánzer son M67, un carrazo estelar ubierto bien biello, conoxito dende tiempos antigos, e NGC 2775, una galacsia espiral de magnitú 11.3. En una nueit clara, pueden alufrar-sen á güello en a constelazión bellas 50 estrelas. A estrela zeta d'a constelazión ye una estrela triple.

Mitolochía

A constelazión retraye bagamén a fegura d'un cangrillo, o que, chunto con a constelazión d'Idra, podría dar orichen á lo mito de l'Idra de Lerna, un d'os Doze Treballos d'Eracles con que s'asozía.

Tamién se diz de Cánzer que estió lo puesto ta o Sol acadio d'o Sud, puede estar que per a suya posizión ta o solstizio d'ibierno en l'antiguidá. Dimpuesas s'asoziaría con o cuatreno mes, duzu, o paso de chunio á chulio en o calendario ozidental moderno, e se conoxería como la Puerta Norte d'o Sol.

Con tan pocas estrelas, estando istas tan poco luminosas, Cánzer yera á ormino bisto como un "Sino Escuro", descrito como negro e sin güellos. Dante en fa referenzia en o canto XXV d'o suyo Paradiso:

Poscia tra esse un lume si schiarì
sì che, se ’l Cancro avesse un tal cristallo,
l’inverno avrebbe un mese d’un sol dì.
(Dimpuesas una luz entre éls loziba
que si Cánzer tenese tal cristal,
lo ibierno abría un mes d'un solo día.)

Istoria d'o nombre

O nombre en sanscrito d'ista constelazión estió Karka e Karkata; en tamil, Karkatan, e en singalés, Kathaca. Os indians posteriors la conoxioron como Kulira, d'o griego Κολουρος (Koluros), o bocable dato per o filosofo Proclo.

Arato la clamó Καρκινος (Karkinos), nombre que continó con Iparco e Ptolemeu. A forma latinizata, Carcinus, aparixió en as Tablas Alfonsinas de Toledo. Eratostenes estendilló lo nombre á Καρκινος, Ονοι, και Φατνη (Cangrillo, Burros e Presepe).

Representazión meyebal de Cánzer

O nombre de Litoreus (que abita la costa) ye de Manilio e d'Obidio. Belaltros escritors clasicos en dizen Astacus e Cammarus. Nepa aparix en o De Finibus de Zizerón, e en as obras de Columela, Plauto e Barrón. (Totas tienen o sinificato de "cangrillo", "pantingana" u "gricha", u "alacrán").

Seguntes Kircher, en o Echipto d'os coptos yera Κλαρια, a Bestia seu Statio Typhonis, o Poder d'a Escuridá. La Lande la relazionó con Anubis, una d'as dibinidaz echipzias que gosan d'asoziar-se con Sirio.

En o "Libro d'o Trasoro" menzionan canzer en relazión a las inundazions d'o río Nilo: Plantilla:Zita