Diferencia entre revisiones de «Euskadi Ta Askatasuna»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Chobot (descutir | contrebucions)
m robot Modificado: ko:바스크 조국과 자유
nueva grafía. dudas: oBchetivo, begatas, vitimas
Linia 1: Linia 1:
[[Imachen:ETAren anagrama Altsasun.jpg|thumb|220px|Mural d'apoyo á ETA en [[Altsasu]].]]
{{Grafía_87}}
[[Imachen:ETAren anagrama Altsasun.jpg|thumb|220px|Mural d'apoyo á ETA en [[Altsasu]]]]


[[Imachen:AritxulegiEta22 7.jpg|220px|right|thumb|Miembros armatos d'ETA en o ''Gudari Eguna'' d'o [[25 de setiembre]] de [[2006]].]]
[[Imachen:AritxulegiEta22 7.jpg|220px|right|thumb|Miembros armatos d'ETA en o ''Gudari Eguna'' d'o [[25 de setiembre]] de [[2006]].]]


'''ETA''' (que senifica '''Euskadi Ta Askatasuna''', en [[idioma basco|basco]] ''País Basco e Libertat'') ye una organizazión independentista basca armata e clandestina, d'idiolochía [[Marxismo|marxista]], que tien como ochetibo a creyazión d'un Estato basco [[euskaldun]], independient d'[[España]] e [[Franzia]], e encluyendo os siet territorios bascos istoricos ([[Euskal Herria]]): tres pertenexients á lo Estato Franzés (que son toz almenistratibament en o departamento franzés d'os [[Perineus Atlanticos]]), tres probinzias d'o Estato Español que forman l'autual [[País Basco]], e a tamién probinzia española de [[Nabarra]], en l'autualidat Comunidat Foral de Nabarra; e [[sozialismo|sozialista]]. Ye considerata una organizazión terrorista por o gubierno d'España, por a [[Unión Europeya]]<ref name="EUList">{{en}} [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2006/l_144/l_14420060531en00250029.pdf Lista d'organizazions terroristas feita por a UE o 29 de mayo de 2006]</ref> e por os [[Estatos Unitos]]<ref>{{en}} [http://www.state.gov/s/ct/rls/fs/37191.htm Lista de organizazions terroristas foranas feita por os EUA]</ref>.
'''ETA''' (que senifica '''Euskadi Ta Askatasuna''', en [[idioma vasco|vasco]] ''País Vasco e Libertat'') ye una organización independentista vasca armata y clandestina, d'idiolochía [[Marxismo|marxista]], que tien como obchetivo a creyación d'un Estato vasco [[euskaldun]], independient d'[[Espanya]] y [[Francia]], e encluyendo os siet territorios vascos historicos ([[Euskal Herria]]): tres perteneixients á lo Estato Francés (que son totz almenistrativament en o departamento francés d'os [[Perineus Atlanticos]]), tres provincias d'o Estato Espanyol que forman l'actual [[País Vasco]], e a tamién provincia espanyola de [[Navarra]], en l'actualidat Comunidat Foral de Navarra; e [[socialismo|socialista]]. Ye considerata una organización terrorista por o gubierno d'Espanya, por a [[Unión Europeya]]<ref name="EUList">{{en}} [http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/site/en/oj/2006/l_144/l_14420060531en00250029.pdf Lista d'organizacions terroristas feita por a UE o 29 de mayo de 2006]</ref> y por os [[Estatos Unitos]]<ref>{{en}} [http://www.state.gov/s/ct/rls/fs/37191.htm Lista de organizacions terroristas foranas feita por os EUA]</ref>.


ETA prautica á sobén a [[estorsión]] e a begatas o [[secuestro]] como metodos de finanziamiento e con finalidaz de presión política. Organizazions como [[Amnistia Internazional]] <ref>{{es}} [http://www.es.amnesty.org/noticias/noticias/articulo/amnistia-internacional-condena-la-campana-de-amenazas-y-homicidios-deliberados-de-eta-contra-represe/ ''Amnistía Internacional condena la campaña de amenazas y homicidios deliberados de ETA contra representantes de los partidos políticos']'.</ref> denunzian añalment as autibitaz d'ETA en os suyos informes asinas como belas autuazions d'os cuerpos polizials españols en o mesmo conflito.
ETA practica á sobén a [[extorsión]] e a begatas o [[secuestro]] como metodos de financiamiento y con finalidat de presión política. Organizacions como [[Amnistia Internacional]] <ref>{{es}} [http://www.es.amnesty.org/noticias/noticias/articulo/amnistia-internacional-condena-la-campana-de-amenazas-y-homicidios-deliberados-de-eta-contra-represe/ ''Amnistía Internacional condena la campaña de amenazas y homicidios deliberados de ETA contra representantes de los partidos políticos']'.</ref> denuncian anyalment as activitatz d'ETA en os suyos informes asinas como belas actuacions d'os cuerpos policials espanyols en o mesmo conflito.


Os integrans d'ETA son clamatos ''etarras'', e o suyo simbolo ye una [[serpient]] enreligata en una [[estral]].
Os integrans d'ETA son clamatos ''etarras'', e o suyo simbolo ye una [[serpient]] enreligata en una [[estral]].


== ETA en Aragón ==
== ETA en Aragón ==
Debito á las buenas comunicazions d'Aragón con o [[País Basco]] e [[Franzia]] e á la suya orografía ha estato siempre un puesto pribilechiato ta las autibidaz d'ETA.
Debito á las buenas comunicacions d'Aragón con o [[País Vasco]] e [[Francia]] e á la suya orografía ha estato siempre un puesto privilechiato ta las actividatz d'ETA.


En total 17 personas han muerto en o país debito á los atentatos, a más gran parti d'els relazionatos con a [[Guardia Zebil]] u o [[Exerzito]]. As dos primeras bitimas d'ETA en Aragón estioron Manuel Rivera Sánchez e Ángel José Ramos Saavedra, comandant e soldato d'o Exerzito que morioron dimpués de que esclatase l'autobus melitar en que biachaban en a Plaza de San Chuan d'os Panez de [[Zaragoza]] o día [[30 de chinero]] de [[1987]]. Ixe mesmo año, l'[[11 d'abiento]], se produzió tamién o pior atentato d'ETA en Aragón con o esclatito d'un coche-bomba en a casa d'a Guardia Zebil de l'Abenita de Cataluña de Zaragoza, morindo 11 personas, entre ellas zinco ninas.
En total 17 personas han muerto en o país debito á los atentatos, a más gran parti d'els relacionatos con a [[Guardia Cevil]] u o [[Eixercito]]. As dos primeras vitimas d'ETA en Aragón estioron Manuel Rivera Sánchez y Ángel José Ramos Saavedra, comandant y soldato d'o Eixercito que morioron dimpués de que esclata-se l'autobus melitar en que viachaban en a Plaza de San Chuan d'os Panetz de [[Zaragoza]] o día [[30 de chinero]] de [[1987]]. Ixe mesmo anyo, l'[[11 d'aviento]], se produció tamién o pior atentato d'ETA en Aragón con o esclatito d'un coche-bomba en a casa d'a Guardia Cevil de l'Avenita de Catalunya de Zaragoza, morindo 11 personas, entre ellas cinco ninas.


En [[1989]] moriba en [[Chaca]] sarchento d'o exerzito Joaquín Bordonaba en un atentato con libro-bomba. Dica l'año [[2000]] ETA no torna á autuar en Aragón e ye o [[20 d'agosto]] de [[2000]] en [[Sallén de Galligo|Sallén]] cuan son asasinatos os guardias zebils Irene Fernández Pereda e José Ángel de Jesús Encinas con una bomba penchata en os baxos d'o suyo coche. Un año dimpués ye asasinato de tres tiros en a carrera Corz d'Aragón o president d'o [[Partito Popular d'Aragón]] Manuel Giménez Abad cuan se'n iba ta [[A Romareda|La Romareda]] á beyer á lo [[Real Zaragoza]].
En [[1989]] moriba en [[Chaca]] sarchento d'o eixercito Joaquín Bordonaba en un atentato con libro-bomba. Dica l'anyo [[2000]] ETA no torna á actuar en Aragón y ye o [[20 d'agosto]] de [[2000]] en [[Sallén de Galligo|Sallén]] quan son asasinatos os guardias cevils Irene Fernández Pereda y José Ángel de Jesús Encinas con una bomba penchata en os baixos d'o suyo coche. Un anyo dimpués ye asasinato de tres tiros en a carrera Cortz d'Aragón o president d'o [[Partito Popular d'Aragón]] Manuel Giménez Abad quan se'n iba ta [[A Romareda|La Romareda]] á veyer á lo [[Real Zaragoza]].


Ha abito atros atentatos d'ETA en Aragón como por exemplo en o Corte Inglés de [[Paseyo de Sagasta|Sagasta]] en que nomás abió daños materials e bellas personas feritas.
Ha habito atros atentatos d'ETA en Aragón como por eixemplo en o Corte Inglés de [[Paseyo de Sagasta|Sagasta]] en que nomás habió daños materials e bellas personas feritas.


Manimenos l'autibidat d'ETA ha estato muito mayor en a suya istoria en Aragón. S'han trobato diferents pisos francos prenzipalment en Zaragoza e tamién s'ha preso a personas relazionatas con ETA en atros puesto como l'Almunia<ref>{{es}} [http://www.elpais.com/articulo/espana/Detenidas/34/personas/amplia/operacion/antiterrorista/Espana/Francia/elpepuesp/20031008elpepunac_1/Tes Detenidas 34 personas en una amplia operación antiterrorista en España y Francia]</ref>. Tamién ETA s'aprofeitato d'a orografía [[Perineus|perinenca]] ta amagar armas e personas como amuestra o descubrimiento d'un zulo en a [[Guarguera]] con 125&nbsp;kg d'esplosibos á prenzipios de [[2008]]<ref>{{es}} [http://www.elcorreodigital.com/vizcaya/20080108/mas-actualidad/politica/guardia-civil-investiga-zulo-200801080907.html La Guardia Civil localiza dos zulos de ETA con explosivos en Lesaka y Sabiñanigo]</ref>.
Manimenos l'actividat d'ETA ha estato muito mayor en a suya historia en Aragón. S'han trobato diferents pisos francos prencipalment en Zaragoza e tamién s'ha preso a personas relacionatas con ETA en atros puesto como l'Almunia<ref>{{es}} [http://www.elpais.com/articulo/espana/Detenidas/34/personas/amplia/operacion/antiterrorista/Espana/Francia/elpepuesp/20031008elpepunac_1/Tes Detenidas 34 personas en una amplia operación antiterrorista en España y Francia]</ref>. Tamién ETA s'aprofeitato d'a orografía [[Perineus|perinenca]] ta amagar armas y personas como amuestra o descubrimiento d'un zulo en a [[Guarguera]] con 125&nbsp;kg d'explosivos á prencipios de [[2008]]<ref>{{es}} [http://www.elcorreodigital.com/vizcaya/20080108/mas-actualidad/politica/guardia-civil-investiga-zulo-200801080907.html La Guardia Civil localiza dos zulos de ETA con explosivos en Lesaka y Sabiñanigo]</ref>.


Tamién ye important a operazión polizial en a que a Guardia Zebil de trafico prenió lo [[21 d'abiento]] de [[1999]] dos furgonetas a mán d'[[Alfama d'Aragón]] e [[Contamina]] con grans cantidaz d'esplosibos ta emplegar en futuros atentatos d'ETA.
Tamién ye important a operación policial en a que a Guardia Zebil de trafico prenió lo [[21 d'aviento]] de [[1999]] dos furgonetas a mán d'[[Alfama d'Aragón]] e [[Contamina]] con grans cantidatz d'explosivos ta emplegar en futuros atentatos d'ETA.


== Referenzias ==
== Referencias ==
<references/>
<references/>


== Enrastres esternos ==
== Enrastres externos ==
*{{es}}[http://www.infoaragon.net/informacion/Sociedad-y-tradiciones/Politica/Terrorismo-de-ETA-en-Aragon.php ETA en Aragón]
*{{es}}[http://www.infoaragon.net/informacion/Sociedad-y-tradiciones/Politica/Terrorismo-de-ETA-en-Aragon.php ETA en Aragón]
*{{es}} [http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=20050&tipo_busqueda=1&nombre=ETA&categoria_id=&subcategoria_id=&conImagenes= Atentados Terroristas en GEA]
*{{es}} [http://www.enciclopedia-aragonesa.com/voz.asp?voz_id=20050&tipo_busqueda=1&nombre=ETA&categoria_id=&subcategoria_id=&conImagenes= Atentados Terroristas en GEA]

Versión d'o 00:07 6 mar 2010

Mural d'apoyo á ETA en Altsasu.
Miembros armatos d'ETA en o Gudari Eguna d'o 25 de setiembre de 2006.

ETA (que senifica Euskadi Ta Askatasuna, en vasco País Vasco e Libertat) ye una organización independentista vasca armata y clandestina, d'idiolochía marxista, que tien como obchetivo a creyación d'un Estato vasco euskaldun, independient d'Espanya y Francia, e encluyendo os siet territorios vascos historicos (Euskal Herria): tres perteneixients á lo Estato Francés (que son totz almenistrativament en o departamento francés d'os Perineus Atlanticos), tres provincias d'o Estato Espanyol que forman l'actual País Vasco, e a tamién provincia espanyola de Navarra, en l'actualidat Comunidat Foral de Navarra; e socialista. Ye considerata una organización terrorista por o gubierno d'Espanya, por a Unión Europeya[1] y por os Estatos Unitos[2].

ETA practica á sobén a extorsión e a begatas o secuestro como metodos de financiamiento y con finalidat de presión política. Organizacions como Amnistia Internacional [3] denuncian anyalment as activitatz d'ETA en os suyos informes asinas como belas actuacions d'os cuerpos policials espanyols en o mesmo conflito.

Os integrans d'ETA son clamatos etarras, e o suyo simbolo ye una serpient enreligata en una estral.

ETA en Aragón

Debito á las buenas comunicacions d'Aragón con o País Vasco e Francia e á la suya orografía ha estato siempre un puesto privilechiato ta las actividatz d'ETA.

En total 17 personas han muerto en o país debito á los atentatos, a más gran parti d'els relacionatos con a Guardia Cevil u o Eixercito. As dos primeras vitimas d'ETA en Aragón estioron Manuel Rivera Sánchez y Ángel José Ramos Saavedra, comandant y soldato d'o Eixercito que morioron dimpués de que esclata-se l'autobus melitar en que viachaban en a Plaza de San Chuan d'os Panetz de Zaragoza o día 30 de chinero de 1987. Ixe mesmo anyo, l'11 d'aviento, se produció tamién o pior atentato d'ETA en Aragón con o esclatito d'un coche-bomba en a casa d'a Guardia Cevil de l'Avenita de Catalunya de Zaragoza, morindo 11 personas, entre ellas cinco ninas.

En 1989 moriba en Chaca sarchento d'o eixercito Joaquín Bordonaba en un atentato con libro-bomba. Dica l'anyo 2000 ETA no torna á actuar en Aragón y ye o 20 d'agosto de 2000 en Sallén quan son asasinatos os guardias cevils Irene Fernández Pereda y José Ángel de Jesús Encinas con una bomba penchata en os baixos d'o suyo coche. Un anyo dimpués ye asasinato de tres tiros en a carrera Cortz d'Aragón o president d'o Partito Popular d'Aragón Manuel Giménez Abad quan se'n iba ta La Romareda á veyer á lo Real Zaragoza.

Ha habito atros atentatos d'ETA en Aragón como por eixemplo en o Corte Inglés de Sagasta en que nomás habió daños materials e bellas personas feritas.

Manimenos l'actividat d'ETA ha estato muito mayor en a suya historia en Aragón. S'han trobato diferents pisos francos prencipalment en Zaragoza e tamién s'ha preso a personas relacionatas con ETA en atros puesto como l'Almunia[4]. Tamién ETA s'aprofeitato d'a orografía perinenca ta amagar armas y personas como amuestra o descubrimiento d'un zulo en a Guarguera con 125 kg d'explosivos á prencipios de 2008[5].

Tamién ye important a operación policial en a que a Guardia Zebil de trafico prenió lo 21 d'aviento de 1999 dos furgonetas a mán d'Alfama d'Aragón e Contamina con grans cantidatz d'explosivos ta emplegar en futuros atentatos d'ETA.

Referencias

  1. (en) Lista d'organizacions terroristas feita por a UE o 29 de mayo de 2006
  2. (en) Lista de organizacions terroristas foranas feita por os EUA
  3. (es) Amnistía Internacional condena la campaña de amenazas y homicidios deliberados de ETA contra representantes de los partidos políticos''.
  4. (es) Detenidas 34 personas en una amplia operación antiterrorista en España y Francia
  5. (es) La Guardia Civil localiza dos zulos de ETA con explosivos en Lesaka y Sabiñanigo

Enrastres externos