Diferencia entre revisiones de «Fisión nucleyar»
m robot Añadido: eu:Fisio nuklear |
m robot Añadido: war:Fisyon nukleyar |
||
Linia 68: | Linia 68: | ||
[[ur:نویاتی انشقاق]] |
[[ur:نویاتی انشقاق]] |
||
[[vi:Phản ứng phân hạch hạt nhân]] |
[[vi:Phản ứng phân hạch hạt nhân]] |
||
[[war:Fisyon nukleyar]] |
|||
[[zh:核裂变]] |
[[zh:核裂变]] |
Versión d'o 12:21 16 chi 2010
En fesica e quimica, a fisión nucleyar u nucliar ye o prozeso á trabiés d'o que un nuclio atomico pesato se dibide en dos u más nuclios lixers e atros subprodutos, por un regular neutrons e fotons (istos zaguers por un regular en forma de rayos gamma). A fisión libera una cantidat sustanzial d'enerchía, tanto en forma de fotons como en forma d'enerchía zinetica. Ista enerchía yera prebiament almadazenata como enerchía d'enlaze fuerte entre os nucleons.
A fisión se puet induzir de dibersas formas. Cheneralment se bombardeya o nuclio con un neutrón d'a enerchía adecuata. Iste neutrón libre ye absorbito por o nuclio, que se torna inestable e se dibide en dibersas piezas (produtos de fisión). Istas piezas cheneralment son dos nuclios más lixers, dos u tres neutrons libres e bels fotons. A fisión nucleyar tamién se puet induzir por o bombardeyo con protons, atros nuclios, u fotons muit enercheticos. En bels elementos, a fisión nucleyar puet encluso surtir de traza espontania. A fisión nucleyar ye más fazil cuentra más pesato sía o nuclio atomico orichinal. Os elementos más abituals ta produzir fisión son l'uranio e o plutonio.
A fisión nucleyar produxe un efeuto de reazión en cadena, que ye a base d'as zentrals nucleyars e as bombas atomicas. En efeuto, a fisión d'un nuclio libera dos u más neutrons que eslampan en direzions aleatorias e trucan á los atros nuclios, que tamién se fisionan. Ya que a fisión de cada nuclio libera dos u más neutrons, e que istos produxen nuebas fisions, penendendo d'as condizions de presión e á partir d'una zierta masa critica, o prozeso remata con a fisión de toz os nuclios atomicos. En as bombas atomicas o prozeso de fisión ye incontrolato, e en as zentrals nucleyars o prozeso se controla absorbindo o eszeso de neutrons liberatos.
Mientres d'a reazión, se produxen una gran cantidat de neutrons libres e d'enerchía, asinas a suma d'as masas d'os produtos d'a fisión ye menor que a masa d'o isotopo radioautibo inizial seguntes a ecuazión d'Einstein:
- E = mc2
á on que E ye a enerchía, m ye a masa, e c ye a belozidat d'a luz en o bueito.