Diferencia entre revisiones de «Griego bizantín»
mSin resumen de edición |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
O '''griego bizantín''' ye o resultato d'a eboluzión d'o [[griego elenistico]] mientres o periodo [[Imperio Bizantín|bizantín]]. Ye a base d'o griego moderno. |
O '''griego bizantín''' ye o resultato d'a eboluzión d'o [[griego elenistico]] mientres o periodo [[Imperio Bizantín|bizantín]]. Ye a base d'o [[griego moderno]]. |
||
En o Imperio Román d'Orient o griego bizantín estió a luenga almenistratiba, a muga entre a romanizazión en latín e a romanizazión en griego se considera a linia de Jirecek en os Balcans e os desiertos d'a ribera d'o Golfo de Sidra entre Tripolitania e Zirenaica en Africa. Dende que Costantín I trasladó a capital almenistratiba d'o imperio ta ''Bizantion'' (dende ixe inte ''Constantinopolis'', e d'astí [[Costantinoble]]) o griego esdebién a luenga prenzipal en l'almenistrazión d'o imperio, e a luenga en a que os emperadors parlarán con a chent de Palazio. Dica i abrá emperadors que no parlarán bien latín. O istoriador [[Ammiano]] califica o latín d'o emperador [[Chulián]] l'"apostata" como azeptablement güeno, endicando que no lo parlaba tan bien u ascape como un emperador román anterior. |
En o [[Imperio Román d'Orient]] o griego bizantín estió a luenga almenistratiba, a muga entre a romanizazión en latín e a romanizazión en griego se considera a [[linia de Jirecek]] en os Balcans e os desiertos d'a ribera d'o [[Golfo de Sidra]] entre [[Tripolitania]] e [[Zirenaica]] en Africa. Dende que [[Costantín I]] trasladó a capital almenistratiba d'o imperio ta ''Bizantion'' (dende ixe inte ''Constantinopolis'', e d'astí [[Costantinoble]]) o griego esdebién a luenga prenzipal en l'almenistrazión d'o imperio, e a luenga en a que os emperadors parlarán con a chent de Palazio. Dica i abrá emperadors que no parlarán bien latín. O istoriador [[Ammiano]] califica o latín d'o emperador [[Chulián]] l'"apostata" como azeptablement güeno, endicando que no lo parlaba tan bien u ascape como un emperador román anterior. |
||
Bi ha bellas eboluzions foneticas que plegan dica o griego moderno: |
Bi ha bellas eboluzions foneticas que plegan dica o griego moderno: |
||
*En grupos de dos oclusibas a primera se fricatibiza: ''hepta'' > ''eftá'' ‘siet’, ''oktô'' > ''oxtó'' ‘güeito’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’. |
*En grupos de dos oclusibas a primera se fricatibiza: ''hepta'' > ''eftá'' ‘siet’, ''oktô'' > ''oxtó'' ‘güeito’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’ (en castellán ''mal de ojo'', literalment "mal de güello". |
||
*En as consonants prezeditas de nasal, a nasal s'asimila a la consonant binient: ''nymphê'' > ''níffi'' > ''nífi'' ‘nobia’. |
*En as consonants prezeditas de nasal, a nasal s'asimila a la consonant binient: ''nymphê'' > ''níffi'' > ''nífi'' ‘nobia’. |
||
*O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en Rodas, Khios e Chipre): ''thalassa'' > ''thálasa'' ‘mar’. |
*O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en Rodas, Khios e Chipre): ''thalassa'' > ''thálasa'' ‘mar’. |
||
*O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant deconsonant: ''adelphos'' > ''adherfós'' ‘chermán’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’. |
*O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant deconsonant: ''adelphos'' > ''adherfós'' ‘chermán’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’. |
||
*Debant de bocal /i/ y /e/ cambeyan ta /y/: ''paidia'' > ''pedhyá'' ‘chicos’, ''mêlea'' > ''milya'' |
*Debant de bocal /i/ y /e/ cambeyan ta /y/: ''paidia'' > ''pedhyá'' ‘chicos’, ''mêlea'' > ''milya'' ‘[[manzanera]]’. |
||
*Bellas bocals pretonicas desaparexen: ''opsaria'' > ''psárya'' ‘pex’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’ |
*Bellas bocals pretonicas desaparexen: ''opsaria'' > ''psárya'' ‘pex’, ''ophtalmos'' > ''ftarmós'' ‘maldau’ |
||
Bi ha influyenzia lesica d'o latín: |
Bi ha influyenzia lesica d'o latín: |
||
*''porta'' ("puerta") |
*''porta'' ("puerta") |
||
*''saíta'' (< sagita, "sayeta") |
*''saíta'' (< sagita, "[[sayeta]]") |
||
*''palati'' (< palatium "palazio") |
*''palati'' (< palatium "palazio") |
||
*''spiti'' (< hospitium "casa") |
*''spiti'' (< hospitium "casa") |
Versión d'o 14:49 16 set 2009
O griego bizantín ye o resultato d'a eboluzión d'o griego elenistico mientres o periodo bizantín. Ye a base d'o griego moderno.
En o Imperio Román d'Orient o griego bizantín estió a luenga almenistratiba, a muga entre a romanizazión en latín e a romanizazión en griego se considera a linia de Jirecek en os Balcans e os desiertos d'a ribera d'o Golfo de Sidra entre Tripolitania e Zirenaica en Africa. Dende que Costantín I trasladó a capital almenistratiba d'o imperio ta Bizantion (dende ixe inte Constantinopolis, e d'astí Costantinoble) o griego esdebién a luenga prenzipal en l'almenistrazión d'o imperio, e a luenga en a que os emperadors parlarán con a chent de Palazio. Dica i abrá emperadors que no parlarán bien latín. O istoriador Ammiano califica o latín d'o emperador Chulián l'"apostata" como azeptablement güeno, endicando que no lo parlaba tan bien u ascape como un emperador román anterior.
Bi ha bellas eboluzions foneticas que plegan dica o griego moderno:
- En grupos de dos oclusibas a primera se fricatibiza: hepta > eftá ‘siet’, oktô > oxtó ‘güeito’, ophtalmos > ftarmós ‘maldau’ (en castellán mal de ojo, literalment "mal de güello".
- En as consonants prezeditas de nasal, a nasal s'asimila a la consonant binient: nymphê > níffi > nífi ‘nobia’.
- O resto de grupos de dos consonants se simplifican (de fueras de en Rodas, Khios e Chipre): thalassa > thálasa ‘mar’.
- O sonito /l/ cambeya ta /r/ debant deconsonant: adelphos > adherfós ‘chermán’, ophtalmos > ftarmós ‘maldau’.
- Debant de bocal /i/ y /e/ cambeyan ta /y/: paidia > pedhyá ‘chicos’, mêlea > milya ‘manzanera’.
- Bellas bocals pretonicas desaparexen: opsaria > psárya ‘pex’, ophtalmos > ftarmós ‘maldau’
Bi ha influyenzia lesica d'o latín:
- porta ("puerta")
- saíta (< sagita, "sayeta")
- palati (< palatium "palazio")
- spiti (< hospitium "casa")
Tamién bi ha influyenzia lesica d'os dialectos italicos d'os chenobeses, pisans e benezians que comerziaban en as costas bizantinas d'a Edat Meya. Se calcula que encara en griego moderno bi ha 600 "italianismos" que s'introduzioron en o periodo bizantín, por exemplo síghuros ("seguro"), servitóros ("sirviente"), ezt...