Diferencia entre revisiones de «Corylus avellana»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m robot Añadido: pms:Corylus avellana
VolkovBot (descutir | contrebucions)
m robot Añadido: sc:Rintzola
Linia 78: Linia 78:
[[qu:Iwrupa awillanu]]
[[qu:Iwrupa awillanu]]
[[ru:Лещина крупная]]
[[ru:Лещина крупная]]
[[sc:Rintzola]]
[[sk:Lieska obyčajná]]
[[sk:Lieska obyčajná]]
[[sq:Lajthia]]
[[sq:Lajthia]]

Versión d'o 16:22 22 abr 2009

Abellanera

Corylus avellana
Dominio: Eukaryota
Reino: Plantae
División: Magnoliophyta
Clase: Magnoliopsida
Orden: Fagales
Familia: Betulaceae
Chenero: ''Corylus''
Especie: ''C. avellana''
Corylus avellana
L., 1758

Bariedaz dialeutals de l'Aragonés Ista fualla ye escrita en l'aragonés d'a Balle de Bio.

L'abellanera, u más corretament abellanera d'Europa oczidental (Corylus avellana L., 1758), ye un arbusto de grans dimensiós (bián pocas begadas s'apresenda como árbol) de fualla caduga, natural d'Europa. Ye una d'as pocas espezies agricolas que tamián se puán trobar en estato silbestre (que ixo ye no asilbestradas) en as nuastras latituz, fendo casa suya d'os puastos umedos e gombríos ennos mondes dera Peninsula, e tamián con d'espezial abundanzia en as balles d'o Perineo acsial. En cautibo, s'ha de criar en regano.

En llega d'alto ta's 8 metres, anque en condiziós pardiculars en hai conozitos que n'han llegato ta's 15. A madera ye dura, flecsible e resistent, e nantes se feba marchar á saber-lo ta fer-ne astilos t'as ferramientas de labor, baranas e trangas t'as puardas. As fuallas redondadas, d'entre 6 e 12 cm de lonchitut e d'amplura e con d'os cantos asarratos, son tobas e s'emplegan de pastura ta'l bestiar (con buana gana que les posan á ras guallas e ras crabas) ennos lugars á'n que l'árbol ye abundant.

As flors amanizen antes que no ras fuallas, de bués comienzos enna primabera, son monoicas e con d'os amentos esferenziatos por o secso: Os masculinos de color amariella palida e d'us 5-10 cm de luangos, os femeninos muit chicots e de poco no s'amagan de raso á dentro ra capaza, nomás que les n'amanixen os estilos por aldo, de numero de 1 á 3. O fruto suyo ye l'abellana, que madura 6 u 8 meses dimpués d'a florada, en grupos de 3 u 5 abellanas, cadaguna con d'una capaza (pela) pardicular de fuallas modificadas que les ne tapa ras 3 cuatreras pardes.

A produzión d'abellanas en España s'aconzentra más que más enna probinzia de Tarragona, á'n que tradizionalment s'eban trobato ros numeros más grandes d'etarias de regano plantadas deras ditas. A localidat tarragonense de Reus se considera ro más empordante mercato d'iste produto enno mundo, anque ra importazión d'abellanas de Turquía, más baratas, l'ha meso en bués apuros ennas zagueras decadas. A produzión d'as abellaneras d'Asturias la sigue n'importanzia, con un 4 % dera produzión estatal[1]. España, que por regular yera o terzer país en produzión d'abellanas dimpués de Turquía e Italia, s'ha bisto superato por Estatos Unitos ennos años 90[2].

O nombre de l'abellana bián d'o latín abellanam nucem, que sennifica "nuez d'Avella", ixo ye una comuna d'a rechión italiana de Campania[3].

Referenzias

  1. Entrada "Avellano", Nueva Enciclopedia Larousse, TOMO II, p. 870. Ed. Planeta; ISBN 84-320-4260-5
  2. Sobre o caultibo de l'abellana en Infoagro.com referents á l'añada d'o 2001, Apto. "Importancia Económica y Distribución Geográfica", consultato o 9 de chinero de 2008.
  3. Entrada "Avellana", Nueva Enciclopedia Larousse, TOMO II, p. 869. Ed. Planeta; ISBN 84-320-4260-5

Enrastres esternos

Biquiespecies
Biquiespecies
Se veiga a información de Biquiespecies sobre Corylus avellana.