Diferencia entre revisiones de «Monesterio»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
ia:Monasterio - le traduction de iste articulo le qual include le priorissime informationes.
enamplo, dende .ca
Linia 2: Linia 2:


[[Imachen:Bebenhausen rajska zahrada.jpg|right|thumb|300px|[[Claustro]] d'o [[monesterio de Bebenhausen]], wn [[Bebenhausen]], en [[Tübingen]], [[Baden-Wurtemberg]] ([[Alemaña]]).]]
[[Imachen:Bebenhausen rajska zahrada.jpg|right|thumb|300px|[[Claustro]] d'o [[monesterio de Bebenhausen]], wn [[Bebenhausen]], en [[Tübingen]], [[Baden-Wurtemberg]] ([[Alemaña]]).]]
Un '''monesterio''' ye un [[edifizio]] conzebito ta acullir á os [[monches]], que bi fan a bida en común. En un prenzipio, o ''monesterio'' yera nomás a [[zela]] d'un unico [[armitaño]] u [[anacoreta]], ta dimpués crezer dica estar un edifizio compartito entre os suyos abitadors, clamatos ''monches''.
Un '''monesterio''' ye un [[edifizio]] [[Relichión|relichioso]] conzebito ta acullir á os [[monches]], que bi fan a bida en común. En un prenzipio, en os alazez d'o monaquismo en o [[Cristianismo]], o ''monesterio'' yera nomás a [[zela]] d'un unico [[armitaño]] u [[anacoreta]], ta dimpués crezer dica estar un edifizio compartito entre os suyos abitadors, clamatos ''monches''.


A [[grandaria]] d'un monesterio puet estar muy bariable: de monesterios muy chicoz á monesterios con una multitud d'edifizios monasticos ausiliars ocupatos por un numero bariable de monches, de un chicot grupo de tres u cuatro á zentenars de monches.
A [[grandaria]] d'un monesterio puet estar muy bariable: de monesterios muy chicoz á monesterios con una multitud d'edifizios monasticos ausiliars ocupatos por un numero bariable de monches, de un chicot grupo de tres u cuatro á zentenars de monches.


L'emplego d'un edifizio ocupato por monches ye común á muitas [[Relichión|relichions]] u [[Filosofía|filosofías]], con a carauteristica común de que os suyos monches abitadors se comprometen á compartir entre ers una bida relichiosa al marchen d'a soziedat zibil en la que ye o suyo orichen. En a mayor parti d'as relichions o establiment d'un moneterio ye sotzmeso á uns regles d'a comunidat, regles que regulan aspectos d'a bida en común: o secso d'os abitadors, a imposizión d'o [[zelibato]] u a renunzia á os dreitos de [[propiedat]] pribata. Tamién ye regulata en bels regles a posibilidat de contactos entre os monches, que pueden estar completament aislatos d'os atros monches, anque compartan o mesmo edifizio. D'atros regles regulan tamién as relazions d'os monches con a soziedat zebil (bi ha ordens dedicatas á l'[[amostranza]], á l'exerzizio d'as profesions [[Sanidat|sanitarias]] u á d'atros serbizios, como a ebanchelizazión d'os seglars u presonas alienas á as ordens relichiosas.
L'emplego d'un edifizio ocupato por monches ye común á muitas [[Relichión|relichions]] u [[Filosofía|filosofías]], con a carauteristica común de que os suyos monches abitadors se comprometen á compartir entre ers una bida relichiosa al marchen d'a soziedat zebil en la que ye o suyo orichen. En a mayor parti d'as relichions o establiment d'un moneterio ye sotzmeso á uns regles d'a comunidat, regles que regulan aspectos d'a bida en común: o secso d'os abitadors, a imposizión d'o [[zelibato]] u a renunzia á os dreitos de [[propiedat]] pribata. Tamién ye regulata en bels regles a posibilidat de contactos entre os monches, que pueden estar completament aislatos d'os atros monches, anque compartan o mesmo edifizio. D'atros regles regulan tamién as relazions d'os monches con a soziedat zebil (bi ha ordens dedicatas á l'[[amostranza]], á l'exerzizio d'as profesions [[Sanidat|sanitarias]] u á d'atros serbizios, como a ebanchelizazión d'os seglars u presonas alienas á as ordens relichiosas.


O monesterio y os suyos monches cubren as suyas nezesidaz bitals (alimentazión, ropas u d'atras) de maneras muy bariatas: por l'exerzizio d'una profesión como l'[[agricultura]] u a [[ganadería]] ta produzir os suyos propios alimentos y bebidas; por a espezializazión en a produzión d'un producto concreto: [[biera]], [[Bebita alcolica|bebitas alcolicas]], [[queso]], [[repostería]] u d'atros; por as limosnas u donazions d'a soziedat zebil.
O monesterio y os suyos monches cubren as suyas nezesidaz bitals (alimentazión, ropas u d'atras) de maneras muy bariatas: por l'exerzizio d'una profesión como l'[[agricultura]] u a [[ganadería]] ta produzir os suyos propios alimentos y bebidas; por a espezializazión en a produzión d'un producto concreto: [[biera]], [[Bebita alcolica|bebitas alcolicas]], [[queso]], [[repostería]] u d'atros; por as limosnas u donazions d'a soziedat zebil.


== Etimolochía ==
== Etimolochía ==
A palabra ''monesterio'' tien o suyo orichen en o [[Luenga grieca|grieco]] ''μοναστήριον'' (monastērion), con a radiz μόνος-monos (ye dezir, "uno solo"), por estar en os alazez d'o monaquismo [[Cristianismo|cristián]] toz os monches [[armitaño]]s indibiduals. O primer autor que se conox que emplegó a palabra ''monastērion'' estió o [[filosofo]] [[chodigo]] d'o [[sieglo I]] [[Filón d'Alexandría]].

=== Atras palabras en atras culturas ===
En atras luengas y culturas s'emplegan atras palabras ta referir-se á os monesterios. Asinas, os monesterios [[Budismo|budistas]] se claman ''viharas'' (una palabra d'o [[idioma pali]]); as ''viharas'' pueden estar nomás ta monches masculins u ta monchas, u mesmo estar nomás un [[templo]] de culto. En o Budismo [[tibet]]án se claman ''gompas'', y en [[Tailandia]], [[Laos]] y [[Cambocha]] reziben o nombre de ''wat''.

En o [[induismo]] os monesterios se claman ''matha'', ''mandir'', ''koil'', u con más frecuenzia ''ashram''; en o [[Chainismo]] s'emplega o termín budista, ''vihara''.


== Enrastres esternos ==
== Enrastres esternos ==

Versión d'o 12:03 17 abr 2009

Un u más biquipedistas son treballando actualment enamplando iste articlo.

Puede estar que, por ixo, bi haiga lagunas de conteniu u deficiencias de formato. Por favor, antis de realizar correccions mayors u reescrituras, contacte con ells en a suya pachina d'usuario u a pachina de descusión de l'articlo ta poder coordinar-ne la redacción.

Claustro d'o monesterio de Bebenhausen, wn Bebenhausen, en Tübingen, Baden-Wurtemberg (Alemaña).

Un monesterio ye un edifizio relichioso conzebito ta acullir á os monches, que bi fan a bida en común. En un prenzipio, en os alazez d'o monaquismo en o Cristianismo, o monesterio yera nomás a zela d'un unico armitaño u anacoreta, ta dimpués crezer dica estar un edifizio compartito entre os suyos abitadors, clamatos monches.

A grandaria d'un monesterio puet estar muy bariable: de monesterios muy chicoz á monesterios con una multitud d'edifizios monasticos ausiliars ocupatos por un numero bariable de monches, de un chicot grupo de tres u cuatro á zentenars de monches.

L'emplego d'un edifizio ocupato por monches ye común á muitas relichions u filosofías, con a carauteristica común de que os suyos monches abitadors se comprometen á compartir entre ers una bida relichiosa al marchen d'a soziedat zebil en la que ye o suyo orichen. En a mayor parti d'as relichions o establiment d'un moneterio ye sotzmeso á uns regles d'a comunidat, regles que regulan aspectos d'a bida en común: o secso d'os abitadors, a imposizión d'o zelibato u a renunzia á os dreitos de propiedat pribata. Tamién ye regulata en bels regles a posibilidat de contactos entre os monches, que pueden estar completament aislatos d'os atros monches, anque compartan o mesmo edifizio. D'atros regles regulan tamién as relazions d'os monches con a soziedat zebil (bi ha ordens dedicatas á l'amostranza, á l'exerzizio d'as profesions sanitarias u á d'atros serbizios, como a ebanchelizazión d'os seglars u presonas alienas á as ordens relichiosas.

O monesterio y os suyos monches cubren as suyas nezesidaz bitals (alimentazión, ropas u d'atras) de maneras muy bariatas: por l'exerzizio d'una profesión como l'agricultura u a ganadería ta produzir os suyos propios alimentos y bebidas; por a espezializazión en a produzión d'un producto concreto: biera, bebitas alcolicas, queso, repostería u d'atros; por as limosnas u donazions d'a soziedat zebil.

Etimolochía

A palabra monesterio tien o suyo orichen en o grieco μοναστήριον (monastērion), con a radiz μόνος-monos (ye dezir, "uno solo"), por estar en os alazez d'o monaquismo cristián toz os monches armitaños indibiduals. O primer autor que se conox que emplegó a palabra monastērion estió o filosofo chodigo d'o sieglo I Filón d'Alexandría.

Atras palabras en atras culturas

En atras luengas y culturas s'emplegan atras palabras ta referir-se á os monesterios. Asinas, os monesterios budistas se claman viharas (una palabra d'o idioma pali); as viharas pueden estar nomás ta monches masculins u ta monchas, u mesmo estar nomás un templo de culto. En o Budismo tibetán se claman gompas, y en Tailandia, Laos y Cambocha reziben o nombre de wat.

En o induismo os monesterios se claman matha, mandir, koil, u con más frecuenzia ashram; en o Chainismo s'emplega o termín budista, vihara.

Enrastres esternos