Diferencia entre revisiones de «Diftongación debant de Yod»
m Diftongazión debán de Yod tresladada á Diptongazión debán de Yod: lo escribí así en su día pero veo que hay muchos cultismos en aragonés con -pt- y -t- derivados de grupo -PT- latino |
|
(Garra diferencia)
|
Versión d'o 17:56 5 feb 2009
Yod ye un sonito palatal que influye en a eboluzión d'as palabras latinas enta as lenguas romanzes. L'orichen d'este sonito ye bariato.
Os romanzes nabarro-aragonés y asturlionés diftongan as bocals curtas latinas O y E porque yeran más ubiertas, y tamién diftongan debán de Yod. O mozarabe zentral y de bellas rechions como a bal de l'Ebro tamién diftongaba debán de YOD.
O castellán y bel dialeuto suritaliano no diftongan debán de Yod encara que diftongen as bocals curtas latinas O y E en toz os atros casos.
O franzés meyebal diftongaba a bocal O debán de Yod, y saliban triftongos que en franzés autual son reduzitos a ui. (Nueit > nuit).
Trobamos estas mesmas formas en catalán meyebal: huit, nuit, hui. Y esiste a ipotesis seguntes a cual o catalán meyebal diftongaba debán de yod, sin d'embargo no ye documentato.
I deribata de DY, TY
- HODIE > HOYE > güei
- PODIUM > POYO > pueyo
I deribata de K en o grupo latino -KT-
- OCTU > güeito
- NOCTE > nueit > nuei
LL deribata de os grupos -C'L-, -G'L-, -T'L-, -LY- latinos
N debán de I
- TENIO > tiengo
- VENIO > biengo