Fraxinus excelsior

Fraixin
Fraxinus excelsior
Clasificación scientifica
Dominio: Eukaryota Reino: Plantae División: Magnoliophyta Clase: Magnoliopsida Orden: Lamiales Familia: Oleaceae Chenero: 'Fraxinus' Especie: ''F. excelsior''
Nombre binomial
Fraxinus excelsior

Lo fraixin (Fraxinus excelsior), tamién dito fraixín, fraixno u freixin, ye un árbol d'a familia d'as oliazias.

Descripzión

Lo fraixin ye un árbol alto, capaz de plecar t'os 40 m e 1 de diametro, d'una crosta grisenca que se crepaza con es años. Caduzifolio, las suyas fuellas, pinnaticompuestas con entre 7 e 15 foliolos, amesuran de 20 ta 35 cm, e son d'as zagueras en ubrir-sen de primabera e d'as primeras en cayer-sen d'agüerro si bi ha bela chelera tempranera. Las chemas son negras, a diferienzia d'as pardas d'altras espezies de fráixins. Las flors, d'un porpra escuro e sines de petalos, s'ubren antis que no las fuellas, estando las femellas una mica més luengas.

Ábitat

L'árbol creix á cuasi tota Europa (fueras d'a faixa més septentrional d'Escandinabia e d'a faixa més meridional d'a Europa mediterrania) e á bels puestos de l'Asia ozidental.

Usos

La fusta de fraixin ye estata tradizionalmén usata á Europa como material ta fer arcos, mangos de ferramientas, gayatas u raquetas de tenis, entre altras cosas, grazias á la suya alta flecsibilidat e resistenzia. Tamién s'ha feito serbir t'os fogarils perque crema prou bien mesmo plecata de tallar.

Curiosidaz

L'árbol da nombre á bels toponimos; ixemplos en son Fraxen (á la comarca aragonesa de Sobrarbe) u la ziudat californiana de Fresno (fraixin en castellán).