Diferencia entre revisiones de «Alemán suizo»
obs tag |
m →top: clean up, replaced: {{Variedat dialectal → {{Ficha de variedat dialectal |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
:''Iste articlo ye sobre os '''dialectos alamanicos en Suiza''' de l'alemán en Suiza. Ta la variedat estándar de l'alemán en Suiza se veiga l'articlo [[alemán estándar suizo]].'' |
:''Iste articlo ye sobre os '''dialectos alamanicos en Suiza''' de l'alemán en Suiza. Ta la variedat estándar de l'alemán en Suiza se veiga l'articlo [[alemán estándar suizo]].'' |
||
{{ |
{{Ficha de variedat dialectal |
||
|nombre= Alemán suizo |
|nombre= Alemán suizo |
||
|nombre autoctono = Schwyzerdütsch |
|nombre autoctono = Schwyzerdütsch |
Versión d'o 20:58 6 nov 2021
- Iste articlo ye sobre os dialectos alamanicos en Suiza de l'alemán en Suiza. Ta la variedat estándar de l'alemán en Suiza se veiga l'articlo alemán estándar suizo.
Alemán suizo Schwyzerdütsch | |
---|---|
Variedatz de l'alamanico
| |
Situación de l'alemán suizo | |
Localización cheografica | |
Estau | {{{estau}}} |
País | {{{país}}} |
Rechión | {{{rechión}}} |
Parlau en | Suiza Austria Liechtenstein Italia |
Lugars principals | |
Estatus | |
Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
Charradors | 4.5 millons |
Oficial en | |
Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
Regulau por | |
Vitalidat | Alta |
Literatura | |
Escritors principals | |
Rasgos dialectals | Alamanico |
Clasificación lingüistica | |
Indo-europea | |
Codigos | |
ISO 639-1 | |
ISO 639-2 | gsw |
ISO 639-3 | gsw |
SIL |
O termín alemán suizo (en alemán Schweizerdeutsch, en alamanico Schwyzerdütsch, Schwiizertüütsch, Schwizertitsch) fa referencia a o conchunto de todas as variedatz dialectals d'o idioma alamanico charradas en Suiza y en bellas comunidatz alpinas d'o Norte d'Italia. Ocasionalment, os dialectos alamanicos charraus en atros países gosan agrupar-se tamién como parti de l'alemán suizo, mas que mas os dialectos de Liechtenstein y o estau austriaco de Vorarlberg, que tienen prou relación con Suiza.
Lingüisticament, l'alemán suizo no ye unitario. A división lingüistica de l'alamanico puet considerar-se en tres grans grupos de dialectos: baixo, alto y alto alamanico superior, variedatz todas ellas charradas tanto en Suiza como en as rechions mugants. A razón por a que os dialectos de l'alemán suizo constituyen un caso especial ye o suyo emplego sin restriccions y totalment cheneralizau como luenga d'uso cutiano en quasi todas as situacions diarias, mientres que l'uso d'os dialectos alamanicos en atros paises ye restrinchiu y mesmo menazau con a desaparición.
No s'han de confundir os dialectos de l'alemán suizo con l'alemán estándar suizo, a variedat de l'alemán estándar que se fa servir en Suiza. Os alemans no entienden facilment l'alemán suizo, ye por ixo que quan bi ha un fablant d'aleman suizo en a televisión alemana gosan meter-se subtítols. Encara que os diferents dialectos de l'alemán suizo son por un regular a suya luenga materna, os ninos prencipian a aprender amás en a escuela l'alemán estándar suizo a partir d'os 6 anyos d'edat y son totalment capables d'entender, escribir y charrar l'alemán estándar.
Bella parola d'orichen suizo como cible ("diana") y bivouac ("bivac") ha plegau a lo francés por cercanía cheografica u por a presencia de mercenarios suizos chermanofonos en campanyas militars francesas. L'orichen de cible se veye en a forma dialectal suiza schibe, que corresponde a l'alemán standand scheibe. A parola bivouac corresponde a biwacht (derivau de bewachen), fue introdueita por mercenarios suizos y se cheneralizó en as luengas romances occidentals quan as guerras napolionicas.