Diferencia entre revisiones de «Alessandro Stradella»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Vulcano (descutir | contrebucions)
Vulcano (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 1: Linia 1:
{{endesarrollo}}
{{correchir}}
{{Infobox famosos
{{Infobox famosos
|nombre = Alessandro Stradella
|nombre = Alessandro Stradella

Versión d'o 10:58 7 set 2021

Plantilla:Infobox famosos Alessandro Stradella (Bolonia, (Italia), enta 1643/44 - Chenova (Italia), 25 de febrero, 1682), figura importán en a escuela romana d'o sieglo XVII, Stradella unió o suyo nombre a lo periodo historico d'a naixencia d'o melodrama, tot y que a suya producción, que supera a los 250 titols, estió fecunda y se refirió as óperas y acciones scenicas, cantatas, motetes, serenatas a una u más voces, madrigals, canozonettas y oratorios.

Vida

Quarto fillo de l'aristocrata modenesa Simona Garofoli y de Marcantonio Stradella, vicemarqués de Vignola, en o territorio d'os Estensis, se quedó huerfano enta 1655. No se sabe con certeza a qui s'encomendó o cudiau d'o chicot Alessandro y con quí aprendió este os suyos primers rudimentos de mosica. Se sabe manimenos, que Stradella estió nino cantor d'os Florentinos y en os oratorios de Santo Marcelo, en a parroquia d'o SS. Crocefisso, y d'a Vallicella, en a Chiesa Nuova. En 1663 componió un motete, Care Jesu suavissime, en honor a Santo Felipe Neri, per encargo de Cristina de Suecia, dos anyos más tarde estió nombrau compositor a lo servizio d'o gran condestable Lorenzo Onofre Colonna y d'a suya muller Maria Mancini, nieto d'o cardenal Mazzarino, per o que podio entrar a formar parte del ambient aristócrata romano. Entre 1565 i 1566 abandonó Roma i se tresladó a Venecia como part d'o séquito d'os principes Colonna.

En esta ciudat levó a cabo as suyas primeras esperencias teatrals y escribió una chicota opera, Circe, d'a quala se conservan dos versions distintas, tanto por o suyo texto como por a suya mosica. En totas dos versions existe un elemento caracteristico común, com ye a referencia a Tivoli y a lo "Teatro delle Acque", d'a Villa Aldobrandini, an se creye tenió puesto l'enguero d'a ópera, en mayo de 1667, representación ofrida per Olimpia Alldobrandini u per o suyo fillo Benedetto Pamphili en honor d'o nuevo cardenal Leopoldo de Médicis. Al mesmo tiempo que esta obra d'inspiración mitolochica, Stradella componió os oratorios Susana, con libreto de G.B. Giardini (1666) y Santo Gio Grisostomo, con libreto de G. Lotti (1667), en os cuals s'aprecia perfectament o dominio tecnico y la fantasia inventiva d'o músico. En este periodo empecipió a amostrar-se tamién o temperamento estremadament vivaz y inspirau de l'artista, en contina busqueda d'aventuras amorosas, con los suyos correspondiens adulterios, riñas, duelos y bravatas de tot tipo, que caracterizaron a suya achitada vida.

Diversas biografias

Los suyos biografos, empecipiando por a más amplia y detallada, de Remo Giazotto (Vita die Alessandro Stradella, Milán, 1963), recontan que o fogoso y inquieto músic s'enamoró d'as cantantes Pia Antinori y Giorgina Cesi, trató de quitar d'o convento a la florentina Elisabetta Marmorari, fuyió de Roma con Ortensia Contarini, muller d'o noble veneziano Vincenzo Michiely mancilló l'honor de Francesca Lomellini, muller d'un tal Giuseppe Garibaldo, consellero municipal de Génova, o que le condució a una muerte prematura quan nomás contaba 38 años d'edat, o 28 de febrero de 1682, apunyalau por un espadachin a sueldo de Giovan Battista Lomellini, chirmán de Francisca.

La suya vida tumultuosa no impidió a que el músico dedicase a la suya actividat y colaborar con o libretista y escenógrafo Filippo Accialuoli, que, entre las temporadas 1671/72 i 1672/73, estió interpresario d'o primer teatro operistico romano, o Teatro Tordinona, construyiu per o conde d'Alibert. Entre estes dos anyos estió, amás, mayestro de capiella, i escribió prológos, intermezzos y arias pa cualques d'as operas representadas en o teatro, tals como Scipione Africano y Giasone de Cavalli, y Doriy Tito, de Cesti. En 1673, quan Acciaiuoli cesó como interpresario d'o Tordinona, Stradella estió substituido como mayestro de capiella por Pasquini y Boretti, y tornó a componer por encargo de quantas familias nobles.

Con motivo d'o jubileo, en 1675 totz os teatros romanos, y o promero d'ells lo Tordinona, remanioron inactivos, por lo que Stradella s'entregó a composición de oratorios; a esta epoca perteneixen los oratorios Santa Pelagia (1675), pa Santo Marcelo, en a parroquia d'o SS. Crocefisso, y Santo Giovanni Battista (1675), pa l'ilesia d'os Florentinos, que gozaron de gran renombre en l'ambient musical d'a ciudat, an, manimenos, a figura d'o músico trobaba cada vegada mayor enemistat entre os nobles y poderosos por culpa d'a suya vida desordenada y as suyas intrigas amorosas. Per esta razón, Stradella se veyió obligau a fuyir d'una ciudat a unatra (Venecia, Turín, Génova), encara que en quan trobaba cubillar y protección de familias aristocraticas y bien situadas, como sucedió en Turín, ciudat a la quala plegó en 1677, acompanyau d'Ortensia Contarini, y estió aculliu por la regente Maria Giovanna de Nemours, dimpués que lo gran duque de Toscana le negase o permiso de residencia, a causa d'o suyo comportamiento, considerau inmoral y escandaloso. Ixo no impidió que, o 10 de noviembre de 1667, Stradella estase abordau en Turín per dos espadachines plegaus dende Venecia, que le infirioron quatro puñaladas, los matones aconsiguioron refuchiar-se en casa d'o marqués de Villars, ambaixador de Francia, consellaus per l'ambaixador francés en Venecia. La regente de Nemours tractó, en vano, d'arrestar a los dos esbirros, que aconsiguioron salir d'o territorio turinés, y que a suya fuga suscitó polemicas y intercambios de notas de protesta sobre o posible abuso d'as prerogativas diplomaticas.

Personache problematico

Lochicament, Stradella estió un pesonache tamién incomodo pa os suyos protectors, dica o punto que, dimpués d'haber-se repuesto d'o suyo atentau, abió d'abandonar Turín a primers de 1678 i tresladar-se a Génova, an siguió componendo oratorios y mosica instrumental, entre as qualas destaca una serenata alegórica, clamada Invenzione per un barcheggio, que estió enguerada o 4 de chulio de 1681, con motivo d'as vodas de Brignole Sale-Spinola, en Génova. Stradella, manimenos, no abandonó o suyo desordenau modo de vivir entre amorios chuegos d'azar y negocios extramusicales con amigos aventurers y sin escrupulos. En este ambient maturó o segundo atentau contra o músico, que murió estando encara muito choven, victima d'una trama delictiva ixuplidada muito luego dimpués d'un escándalo resuelto por medio d'a intervención de poderosos personaches y o pago de fianzas.

Las suyas obras

Amás d'as obras ya citadas, cal mencionar os oratorios Santa Editta, Vergine y monarca, regina d'Inghilterra (1666) i Esther liberatrice d'o popolo ebreo (1673), i as óperas Il corispero (1673), en dos actos, con elementos serios y populars, Floridoro ovvero il Moro per amore (1677), dentres actos, A forza dell'amor paterno (1678), en tres actos que oscilan entre o drama y a comedia d'intriga, y Horatio Cocie sul mete-te (1680/81), dentres actos de sixanta escenas, con arias con acompañamiento instrumental u emparadas por lo contino de dos violines obligati, con danzas y estrebillos instrumentals, basaus a vegadas en episodiso comicos populars. A zaguers d'o sieglo XX, se descubrió una nueva opera d'o compositor, Doriclea, trobada en o Fichero d'a Basilica de Rieti, muito interesant per una diferenciación expresiva d'o mundo aristocrata y d'o d'a plebe, per no charrar de la mescla de motivos serios y comicos (esperreco común a quantos textos teatrals de Stradella) i de bella caracterización psicolochica d'os seis personaches que intervienen en l'acción.

Pa comprender lo significau y valor d'este compositor, que desarrolló a suya actividat, como tantos atros d'a suya epoca, en o sino d'as cortes palatinas y eclesiàsticas, que constituyen os puntos de referencia obligaus d'a sociedat d'a Roma barroca, serà convenient estudiar o luengache musical de Stradella. En primer puesto cal subrayar a modernidat harmonica d'a suya mosica, que deixó d'estar ligada a los antigos modulos <<estaticos>> d'o estilo eclesiàstico y s'ubrió a una mayor variedad expresiva y a un sentiu rítmico más vivo en os suyos contrastes, a fin d'evidenciar millor lo <<pathos>> y o que yera definida como <<ternura en mosica>>. En este sentiu adquiere particular relevancia a cantata con acompanyamiento instrumental, que asume con Stradella a suya forma tipica, a traviés d'a versatil combinación de l'oratorio y d'o recitativo, y en l'achil fluidez d'o suyo estilo.


En ista mesma adreza alcanzó resultaus encara más fecundos o napolitano Alessandro Scarlatti, que, con as suyas cantatas, nos legó un inacorable tresoro d'invención melodica y d'elegant diseño formal. Puede decir-se, como afirman los musicologos, que en Stradella <<ye agún mayor a variedat d'as arias; arias ubiertas, en as qualas a cada frase poetica corresponde una nueva frase melodica y a suya unidat corre a cargo de l'afinidat melodica, y arias zarradas en as qualas lo torno d'o texto a los concepos inicials conduz a una mención mas u menos modificada d'os temas inicials>>. Naturalmént, no faltan moments de rigidesa en as obras de Stradella, cuan prevale o sentiu de respeto a lo noble y a lo sacro, tal como imposan las normas compositivas d'a epoca, pero o temperamento más sincero y autentico d'iste artista se torna a trobar en as situacions musicals més inmediatas y marcadas por una vena popular, como o Trespolo tutore balordo, an a linea de canto s'adecua a la comicidad verbal y a lo rítmo rapido de l'acción.

A causa d'o suyo innegable robustez polifónica instrumental, han estau infravaloradas as sinfonias d'introdución de Stradella como las d'a cantata scenica Circe y d'a opera Horatio Cocle sul mete-te, que, per vegada primera en o sieglo XVII, incluyen o crescendo d'a orquesta. Stradella, por tanto, ye un músico que ocupa un puesto muito preciso en o momento històrico en que desenvolvió a suya actividat, y as suyas composicions evidencian una sensibilidat tonal y contrapuntista brenca mediocre u limitativa, digna d'una vocación artistica d'extraordiaria vitalidat humana y estetica.

Referencias

  • Editorial Sarpe. Gran Enciclopedia de la Música Clásica, vol. IV, pàg. 1384/85 (ISBN 84-7291-327-9)