Diferencia entre revisiones de «Río Lopín»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
AraBot (descutir | contrebucions)
m clean up, replaced: Afluyent → Afluent
Sin resumen de edición
Linia 14: Linia 14:
}}
}}


O '''río Lopín''' ye un chiquet río d'as [[provincias d'Espanya|provincia]]s de [[provincia de Zaragoza|Zaragoza]] y de [[provincia de Teruel|Teruel]], que ye afluent d'o [[Ebro|río Ebro]] por a suya marguin dreita. Naixe en o [[Manantial de Codo]] en a mesma localidat de [[Codo (Zaragoza)|Codo]].
O '''río Lopín''' ye un [[reguero (hidronimia)|reguero]] d'as [[provincias d'Espanya|provincia]]s de [[provincia de Zaragoza|Zaragoza]] y de [[provincia de Teruel|Teruel]], que ye afluent d'o [[Ebro|río Ebro]] por a suya marguin dreita. Tiene lo suyo [[naixedero]] en lo [[manantial]] de [[manantial de Codo|Codo]] en a mesma localidat de [[Codo (Zaragoza)|Codo]].


Riega os termins municipals de [[Codo (Zaragoza)|Codo]], [[Belchit]], [[Almochuel]], [[Quinto]], [[Zaila]] y [[La Zaida]]. Entre [[Quinto]] y [[Zaila]] fa de muga entre as provincias de Zaragoza y Teruel.
Riega os termins municipals de [[Codo (Zaragoza)|Codo]], [[Belchit]], [[Almochuel]], [[Quinto]], [[Zaila]] y [[La Zaida]]. Entre [[Quinto]] y [[Zaila]] fa de muga entre as provincias de Zaragoza y Teruel.


Desemboca cerca de [[La Zaida]], directament sobre o cauz d'o río [[Ebro]] (no como o suyo vecín río lo [[río Chiner|Chiner]]), estando catalogada sin d'embargo como intercuenca diseminada d'[[Ebro]] por a [[Confederación Hidrografica d'Ebro]], feito considerato por o difuso primer tramo d'o Lopín que ye canalizato por as [[ceica]]s y conduccions d'o [[regano]] de [[Codo (Zaragoza)|Codo]] y [[Belchit]].
Desemboca cerca de [[La Zaida]], directament sobre o cauz d'o río [[Ebro]] (no como o suyo vecín río lo [[río Chiner|Chiner]]), estando catalogada sin d'embargo como intercuenca diseminada d'[[Ebro]] por a [[Confederación Hidrografica d'Ebro]], feito considerau por o difuso primer tramo d'o Lopín que ye canalizau por as [[ceica]]s y conduccions d'o [[regano]] de [[Codo (Zaragoza)|Codo]] y [[Belchit]].


Gran parti d'os campos que fan [[ribera]] con o Lopín son secanos, principalment en o suyo tramo medio y final, exceptuando os d'o tramo inicial y os que bi ha a poquetz metros antis d'a suya desembocadura.
Gran parti d'os campos que fan [[ribera]] con o Lopín son [[secano]]s, principalment en o suyo tramo medio y final, exceptuando os d'o tramo inicial y os que bi ha a poquetz metros antis d'a suya desembocadura.


== Cheomorfolochía ==
== Cheomorfolochía ==
O Lopín desemboca en o cauz d'o río [[Ebro]], debant d'una [[mechana]] d'Ebro dita en a cartografía como ''Finca de Cierros'', auguas debaixo d'o parache conoixito como ''Casa de las Norias''.<ref>[http://www.sipca.es/censo/11-INM-ZAR-018-296-3/Casa/de/las/Norias.html#.V8xFy4aLTIU {{es}} Casa de las Norias. La Zaida. SIPCA]</ref> Ista mechana ye mantenida por a existencia d'un [[azute]] de construcción documentata en [[1850]], anque debió seguir un trazato anterior. Asinas, l'azute daría uso a un antigo [[molín]], deixato en desuso durant o sieglo XX, que dió paso a una chiqueta central hidroelectrica, actualment operativa.<ref>{{es}} [http://www.dara-aragon.es/censo/11-INM-ZAR-018-296-3-11_1/Azud.html#.V8xF1YaLTIU Azud. La Zaida. SIPCA]</ref>
O Lopín desemboca en o cauz d'o río [[Ebro]], debant d'una [[mechana]] d'Ebro dita en a cartografía como ''Finca de Cierros'', auguas debaixo d'o parache conoixiu como ''Casa de las Norias''.<ref>[http://www.sipca.es/censo/11-INM-ZAR-018-296-3/Casa/de/las/Norias.html#.V8xFy4aLTIU {{es}} Casa de las Norias. La Zaida. SIPCA]</ref> Ista mechana ye mantenida por a existencia d'un [[azute]] de construcción documentada en [[1850]], anque debió seguir un trazau anterior. Asinas, l'azute daría uso a un antigo [[molín]], deixau en desuso durant o [[sieglo XX]], que dió paso a una chiqueta central hidroelectrica, actualment operativa.<ref>{{es}} [http://www.dara-aragon.es/censo/11-INM-ZAR-018-296-3-11_1/Azud.html#.V8xF1YaLTIU Azud. La Zaida. SIPCA]</ref>


== Toponimia ==
== Toponimia ==
Linia 30: Linia 30:
En un texto de [[1345]] se nombra como ''Reguero Salado de lo Pin'' u ''Reguero de Lopín'':
En un texto de [[1345]] se nombra como ''Reguero Salado de lo Pin'' u ''Reguero de Lopín'':
{{cita|et deinde decendendo directe ab illum '''Reguero Salado de lo Pin''' in cuius extremitate mandamus aliam bogam poni.<ref name=DIPLOMATARIOGANADEROS>{{es}}{{an}} [[Ángel Canellas López]]: ''Diplomatario medieval de la Casa de Ganaderos de Zaragoza''. [[Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País]], 1988. p 168.</ref>}}
{{cita|et deinde decendendo directe ab illum '''Reguero Salado de lo Pin''' in cuius extremitate mandamus aliam bogam poni.<ref name=DIPLOMATARIOGANADEROS>{{es}}{{an}} [[Ángel Canellas López]]: ''Diplomatario medieval de la Casa de Ganaderos de Zaragoza''. [[Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País]], 1988. p 168.</ref>}}
{{cita|usque ad illum '''reguero de Lopin''' ab omnibus ganatis montareorum que ad dictos terminos veniant ad paciendum...<ref name=DIPLOMATARIOGANADEROS/>}}
{{cita|usque ad illum '''[[Reguero (hidronimia)|reguero]] de Lopin''' ab omnibus ganatis montareorum que ad dictos terminos veniant ad paciendum...<ref name=DIPLOMATARIOGANADEROS/>}}


Los nombres actuals son ''barranco (de) Lopín'', ''arroyo Lopín'' y ''río Lopín''.
Los nombres actuals son ''barranco (de) Lopín'', ''arroyo Lopín'' y ''río Lopín''.
Linia 47: Linia 47:
[[Categoría:Arroyos d'a depresión d'Ebro|Lopín]]
[[Categoría:Arroyos d'a depresión d'Ebro|Lopín]]
[[Categoría:Barrancos d'a depresión d'Ebro|Lopín]]
[[Categoría:Barrancos d'a depresión d'Ebro|Lopín]]
[[Categoría:Reguers]]

Versión d'o 11:06 28 may 2021

Plantilla:Río

O río Lopín ye un reguero d'as provincias de Zaragoza y de Teruel, que ye afluent d'o río Ebro por a suya marguin dreita. Tiene lo suyo naixedero en lo manantial de Codo en a mesma localidat de Codo.

Riega os termins municipals de Codo, Belchit, Almochuel, Quinto, Zaila y La Zaida. Entre Quinto y Zaila fa de muga entre as provincias de Zaragoza y Teruel.

Desemboca cerca de La Zaida, directament sobre o cauz d'o río Ebro (no como o suyo vecín río lo Chiner), estando catalogada sin d'embargo como intercuenca diseminada d'Ebro por a Confederación Hidrografica d'Ebro, feito considerau por o difuso primer tramo d'o Lopín que ye canalizau por as ceicas y conduccions d'o regano de Codo y Belchit.

Gran parti d'os campos que fan ribera con o Lopín son secanos, principalment en o suyo tramo medio y final, exceptuando os d'o tramo inicial y os que bi ha a poquetz metros antis d'a suya desembocadura.

Cheomorfolochía

O Lopín desemboca en o cauz d'o río Ebro, debant d'una mechana d'Ebro dita en a cartografía como Finca de Cierros, auguas debaixo d'o parache conoixiu como Casa de las Norias.[1] Ista mechana ye mantenida por a existencia d'un azute de construcción documentada en 1850, anque debió seguir un trazau anterior. Asinas, l'azute daría uso a un antigo molín, deixau en desuso durant o sieglo XX, que dió paso a una chiqueta central hidroelectrica, actualment operativa.[2]

Toponimia

O hidronimo Lopín ye muito interesant, ya que Lopín puet querer dicir río lo pin, estando un probable caso de fosilización de l'articlo definiu aragonés.

En un texto de 1345 se nombra como Reguero Salado de lo Pin u Reguero de Lopín:

et deinde decendendo directe ab illum Reguero Salado de lo Pin in cuius extremitate mandamus aliam bogam poni.[3]
usque ad illum reguero de Lopin ab omnibus ganatis montareorum que ad dictos terminos veniant ad paciendum...[3]

Los nombres actuals son barranco (de) Lopín, arroyo Lopín y río Lopín.

Notas y referencias

  1. (es) Casa de las Norias. La Zaida. SIPCA
  2. (es) Azud. La Zaida. SIPCA
  3. 3,0 3,1 (es)(an) Ángel Canellas López: Diplomatario medieval de la Casa de Ganaderos de Zaragoza. Real Sociedad Económica Aragonesa de Amigos del País, 1988. p 168.

Vinclos externos


Afluents d'o río Ebro
Marguin izquierda Nela · Xerea · Bayas · Zadoya · Ega · Aragón · Arba · Galligo · Segre
Marguin dreita Oca · Tirón · Nacheriella · Iregua · Leza · Cidacos · Alhama · Queiles · Uecha · Xalón · Uerba · Chiner · Lopín · Aguas · Martín · Regallo · Guadalop · Matarranya