Diferencia entre revisiones de «Cancro (constelación)»
m clean up, replaced: o hibierno → l'hibierno using AWB |
|||
Linia 24: | Linia 24: | ||
== Caracteristicas y obchectos == |
== Caracteristicas y obchectos == |
||
Ista constelación ye chiqueta y sin estrelas guaire luminosas; α Cancri nomás que tiene una [[magnitut]] 4.2. Cáncer ye conoixita ta muitos aficionatos a l'astronomía como la constelación an que se troba [[Presepe (astronomía)|Praesepe]] ([[M44]]), o ''presepe'' u ''presepera'', un [[carrazo estelar ubierto]] an bi ye a estrela η Cancri, que puede alufrar-se con uns [[prismatico]]s. O Presepe abraca más d'un grau quadrato, alufrando-se a simple uello como una luz difusa. Dintro d'o Presepe, encara que dezaga d'éll bien luent, bi ha un grupo de [[galaxia]]s que perteneix a lo carrazo de Coma-Virgo, visibles que con [[telescopio]]s meyanos. D'altros [[obchecto d'o cielo prefundo|obchectos d'o cielo profundo]] que se troban en Cáncer son [[M67]], un carrazo estelar ubierto bien viello, conoixito dende tiempos antigos, y [[NGC 2775]], una galaxia espiral de magnitut 11.3. En una nueit clara, pueden alufrar-sen a uello en a constelación bellas 50 estrelas. A estrela zeta d'a constelación ye una estrela triple. |
Ista constelación ye chiqueta y sin estrelas guaire luminosas; α Cancri nomás que tiene una [[magnitut]] 4.2. Cáncer ye conoixita ta muitos aficionatos a l'astronomía como la constelación an que se troba [[Presepe (astronomía)|Praesepe]] ([[M44]]), o ''presepe'' u ''presepera'', un [[carrazo estelar ubierto]] an bi ye a estrela η Cancri, que puede alufrar-se con uns [[prismatico]]s. O Presepe abraca más d'un grau quadrato, alufrando-se a simple uello como una luz difusa. Dintro d'o Presepe, encara que dezaga d'éll bien luent, bi ha un grupo de [[galaxia]]s que perteneix a lo carrazo de Coma-Virgo, visibles que con [[telescopio]]s meyanos. D'altros [[obchecto d'o cielo prefundo|obchectos d'o cielo profundo]] que se troban en Cáncer son [[M67]], un carrazo estelar ubierto bien viello, conoixito dende tiempos antigos, y [[NGC 2775]], una galaxia espiral de magnitut 11.3. En una nueit clara, pueden alufrar-sen a uello en a constelación bellas 50 estrelas. A estrela zeta d'a constelación ye una estrela triple. |
||
== Mitolochía == |
== Mitolochía == |
||
Linia 38: | Linia 38: | ||
:(Dimpuesas una luz entre élls lociba |
:(Dimpuesas una luz entre élls lociba |
||
: que si Cáncer tenese tal cristal, |
: que si Cáncer tenese tal cristal, |
||
: |
: l'hibierno habría un mes d'un solo día.)}} |
||
== Historia d'o nombre == |
== Historia d'o nombre == |
Versión d'o 14:22 12 ago 2020
Cáncer | ||
---|---|---|
Abreviadura: | Cnc | |
Simbolo: | ||
Nombre en latín: | Cancer | |
Chenitivo: | Cancri | |
Significato: | o cangrillo | |
Ascensión recta: | 9 h | |
Declinación: | 20° | |
Vistero ta latitutz: | entre -60° y +90° | |
Millor visibilidat: | en marzo | |
Estrelas con m.a. < 3: |
0 | |
Estrela mas luminosa: | Al Tarf (β Cnc) | |
- Magnitut aparent: | 3.5 | |
Plevia de meteoritos: |
Cancridas Delta | |
Constelacions mugants: |
Lupo cerval (Lynx) Cheminucos (Gemini) Can menor (Canis minoris) Hidra (Hydra) Leo |
Cáncer (en aragonés o cangrillo) ye una d'as constelacions d'o zodiaco, situata entre a constelación de Cheminucos a l'ueste e a de Leo a l'este. A lo norte, se troba la constelacion de Lupo cerbal. A lo sud, a d'o Can menor y la d'Hidra.
A constelación tamién da o suyo nombre a lo Tropico de Cáncer.
Caracteristicas y obchectos
Ista constelación ye chiqueta y sin estrelas guaire luminosas; α Cancri nomás que tiene una magnitut 4.2. Cáncer ye conoixita ta muitos aficionatos a l'astronomía como la constelación an que se troba Praesepe (M44), o presepe u presepera, un carrazo estelar ubierto an bi ye a estrela η Cancri, que puede alufrar-se con uns prismaticos. O Presepe abraca más d'un grau quadrato, alufrando-se a simple uello como una luz difusa. Dintro d'o Presepe, encara que dezaga d'éll bien luent, bi ha un grupo de galaxias que perteneix a lo carrazo de Coma-Virgo, visibles que con telescopios meyanos. D'altros obchectos d'o cielo profundo que se troban en Cáncer son M67, un carrazo estelar ubierto bien viello, conoixito dende tiempos antigos, y NGC 2775, una galaxia espiral de magnitut 11.3. En una nueit clara, pueden alufrar-sen a uello en a constelación bellas 50 estrelas. A estrela zeta d'a constelación ye una estrela triple.
Mitolochía
A constelación retraye vagament a fegura d'un cangrillo de río, o que, chunto con a constelación d'Idra, podría dar orichen a lo mito de l'Hidra de Lerna, un d'os Dotze Treballos d'Heracles con que s'asocía.
Tamién se diz de Cáncer que estió lo puesto ta o Sol acadio d'o Sud, puede estar que per a suya posición ta o solsticio d'hibierno en l'antiguidat. Dimpuesas s'asociaría con o quatreno mes, duzu, o paso de chunio a chulio en o calendario occidental moderno, y se conoixería como la Puerta Norte d'o Sol.
Con tan pocas estrelas, estando istas tan poco luminosas, Cáncer yera a ormino visto como un "Signo Escuro", descrito como negro y sin uellos. Dante en fa referencia en o canto XXV d'o suyo Paradiso:
- Poscia tra esse un lume si schiarì
- sì che, se ’l Cancro avesse un tal cristallo,
- l’inverno avrebbe un mese d’un sol dì.
- (Dimpuesas una luz entre élls lociba
- que si Cáncer tenese tal cristal,
- l'hibierno habría un mes d'un solo día.)
Historia d'o nombre
O nombre en sanscrito d'ista constelación estió Karka y Karkata; en tamil, Karkatan, y en singalés, Kathaca. Os indians posteriors la conoixioron como Kulira, d'o griego Κολουρος (Koluros), o vocable dato per o filosofo Proclo.
Arato la clamó Καρκινος (Karkinos), nombre que continó con Hiparco y Ptolomeu. A forma latinizata, Carcinus, apareixió en as Tablas Alfonsinas de Toledo. Eratostenes estendilló lo nombre a Καρκινος, Ονοι, και Φατνη (Cangrillo, Burros y Presepe).
O nombre de Litoreus (que habita la costa) ye de Manilio y d'Ovidio. Belaltros escritors clasicos en dicen Astacus y Cammarus. Nepa apareix en o De Finibus de Cicerón, y en as obras de Columela, Plauto y Varrón. (Totas tienen o significato de "cangrillo", "pantingana" u "gricha", u "alacrán").
Seguntes Kircher, en o Echipto d'os coptos yera Κλαρια, a Bestia seu Statio Typhonis, o Poder d'a Escuridat. La Lande la relacionó con Anubis, una d'as divinidatz echipcias que gosan d'asociar-se con Sirio.
En o "Libro d'el Trasoro" mencionan cancer en relación a las inundacions d'o río Nilo:
En o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" lo nombran como cancro: