Diferencia entre revisiones de «Henrique IV de Castiella»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Replacing Aragon_Arms.svg with Aragon_arms.svg.
Koniecznem następstwem odzyskania bytu politycznego przez Polskę jest, pomiędzy innemi, ogromny liczebnie wzrost wszelkiego rodzaju bibljotek, a co za tem idzie i zapotrzebowanie książek podręcznych, ułatwiających urządzanie i prowadzenie tych instytucji.  Przy sporządzaniu katalogów nieodzowną jest rzeczą dla bibljotekarza aby miał pod ręką także i wykaz pseudonimów; korzystają zeń również badacze i miłośnicy książek.  W zbiorku niniejszym starałem się, w miarę możności, uczynić zadość tej nagl
Linia 1: Linia 1:
Koniecznem następstwem odzyskania bytu politycznego przez Polskę jest, pomiędzy innemi, ogromny liczebnie wzrost wszelkiego rodzaju bibljotek, a co za tem idzie i zapotrzebowanie książek podręcznych, ułatwiających urządzanie i prowadzenie tych instytucji.
 Przy sporządzaniu katalogów nieodzowną jest rzeczą dla bibljotekarza aby miał pod ręką także i wykaz pseudonimów; korzystają zeń również badacze i miłośnicy książek.
 W zbiorku niniejszym starałem się, w miarę możności, uczynić zadość tej naglącej potrzebie.
 Posiadamy jak dotąd cztery takie zbiorki. Nazwa ta słusznie im się należy, gdy je zestawimy z tem co posiadają inne narody. Nie mówię już o olbrzymach: Anglji, Francji, Włoszech, Niemczech, u których istnieją kilkutomowe podobne wydawnictwa, ale zaledwie mierzyć się możemy z drobną Norwegją[1].
 Pierwszy u nas na większą skalę zajął się tą sprawą Edward Minkowiecki, który ogłosił drukiem w r. 1881 w Warszawie nakładem Lewentala „Wykaz pseudonymów używanych przez autorów polskich“. Zawarł w tym wykazie 407 nazwisk, 569 pseudonimów. W r. 1888 „Wykaz” ukazał się w drugiem wydaniu również w Warszawie. Tu już mamy nazwisk 576, pseudonimów 786, na XXXII stronach 12ki. Zaznaczyć trzeba, że Minkowiecki pominął kryptonimy wszystkie, i pseudonimy dziennikarzy.
 Po latach 17 dopiero podjęła znów tę pracę p. I.[zabela] Z.[biegniewska]. Zbiorek ten wydał znany nakładca Michał Arct w Warszawie w r. 1905 w „książkach dla wszystkich”, jako N-r 153, p. t.: „Pseudonimy i kryptonimy pisarzy polskich”. Jest tu naogół 1116 nazwisk i 1413 pseudonimów i kryptonimów. (Przez nieuwagę zapewne zabłądził do tego towarzystwa holender, Multatuli = Dekker). Liczba to już pokaźna w dwójnasób prawie przewyższająca podaną przez Minkowieckiego.
 Czwartą moją poprzedniczką była p. Helena Dąbczańska-Budzynowska, która w r. 1910 ogłosiła we Lwowie: „Pseudonimy pisarzy polskich, Zebrał (sic!) H. D.” Tu już widnieje znaczny postęp zarówno pod względem jakościowym (układu, dokładności) jak ilościowym. Zarzucić można niegodziwą korektę np. Eug. Bielowski zamiast Aug. (ust.), Cezaryn, zam. Cerazyn, Multaturi zam. Multatuli (i tu bowiem znalazł się ten uprzykrzony holender, nadto p. D. dodała jeszcze moskala: Iskander = Aleksander Hercen) i sporo innych błędów drukarskich. Nazwisk mamy 1185, pseudonimów 1694.
 Od tego czasu upłynęło lat jedenaście. Powyższe dziełka — zwłaszcza ostatnie, zostały wyczerpane. Za ten czas przybyło sporo nowych pseudonimów, udało się rozwiązać niejeden dawniejszy.
 Pracując od r. 1907 w Bibljotece Wileńskiego T-wa przyjaciół Nauk, od r. zaś 1919-go nadto w Uniwersyteckiej, odczuwałem i odczuwam dotkliwie, jak zresztą każdy kolega bibljotekarz, który zetknie się z tem w praktyce — brak świeżej takiej książki podręcznej. To mnie zniewoliło, że podjąłem tę żmudną pracę. Ułatwiało mi ją co prawda troje wymienionych wyżej moich poprzedników, którzy pierwsi karczowali tę dziewiczą przed nimi glebę.
 Niemniej przeto za ostatnie 11 — 12 lat musiałem iść o własnych siłach i niemało podanych już pseudonimów np. w Bibljografji Estrejchera rozwiązywać samodzielnie, poszukując po innych źródłach. Skontrolowałem też wszystkie mniej rozgłośne.
 Za przewodnika służył mi nieoceniony Estrejcher zwłaszcza w tych tomach Bibljografji, które ukazały się po r. 1910 — więc nie mogły być znane moim poprzednikom. Kilkanaście pseudonimów nierozwiązanych przez Estrejchera znalazłem w Wielkiej Encyklopedji Illustrowanej. Dla przykladu przytoczę: Racławicki Tadeusz, pseudonim Antoniego Gustawa Bema, wykryty przez prof. Ignacego Chrzanowskiego w artykule o Stanisławie Krzemińskim. Korzystałem też z rozmaitych czasopism, kilkadziesiąt mam od samych autorów-pisarzy lub od ludzi wiarogodnych, zblizka daną osobę znających np. Romski Juljusz.

{{Ficha de noble
{{Ficha de noble
|nombre = Henrique IV de Castiella
|nombre = Henrique IV de Castiella

Versión d'o 05:08 30 nov 2019

Koniecznem następstwem odzyskania bytu politycznego przez Polskę jest, pomiędzy innemi, ogromny liczebnie wzrost wszelkiego rodzaju bibljotek, a co za tem idzie i zapotrzebowanie książek podręcznych, ułatwiających urządzanie i prowadzenie tych instytucji.  Przy sporządzaniu katalogów nieodzowną jest rzeczą dla bibljotekarza aby miał pod ręką także i wykaz pseudonimów; korzystają zeń również badacze i miłośnicy książek.  W zbiorku niniejszym starałem się, w miarę możności, uczynić zadość tej naglącej potrzebie.  Posiadamy jak dotąd cztery takie zbiorki. Nazwa ta słusznie im się należy, gdy je zestawimy z tem co posiadają inne narody. Nie mówię już o olbrzymach: Anglji, Francji, Włoszech, Niemczech, u których istnieją kilkutomowe podobne wydawnictwa, ale zaledwie mierzyć się możemy z drobną Norwegją[1].  Pierwszy u nas na większą skalę zajął się tą sprawą Edward Minkowiecki, który ogłosił drukiem w r. 1881 w Warszawie nakładem Lewentala „Wykaz pseudonymów używanych przez autorów polskich“. Zawarł w tym wykazie 407 nazwisk, 569 pseudonimów. W r. 1888 „Wykaz” ukazał się w drugiem wydaniu również w Warszawie. Tu już mamy nazwisk 576, pseudonimów 786, na XXXII stronach 12ki. Zaznaczyć trzeba, że Minkowiecki pominął kryptonimy wszystkie, i pseudonimy dziennikarzy.  Po latach 17 dopiero podjęła znów tę pracę p. I.[zabela] Z.[biegniewska]. Zbiorek ten wydał znany nakładca Michał Arct w Warszawie w r. 1905 w „książkach dla wszystkich”, jako N-r 153, p. t.: „Pseudonimy i kryptonimy pisarzy polskich”. Jest tu naogół 1116 nazwisk i 1413 pseudonimów i kryptonimów. (Przez nieuwagę zapewne zabłądził do tego towarzystwa holender, Multatuli = Dekker). Liczba to już pokaźna w dwójnasób prawie przewyższająca podaną przez Minkowieckiego.  Czwartą moją poprzedniczką była p. Helena Dąbczańska-Budzynowska, która w r. 1910 ogłosiła we Lwowie: „Pseudonimy pisarzy polskich, Zebrał (sic!) H. D.” Tu już widnieje znaczny postęp zarówno pod względem jakościowym (układu, dokładności) jak ilościowym. Zarzucić można niegodziwą korektę np. Eug. Bielowski zamiast Aug. (ust.), Cezaryn, zam. Cerazyn, Multaturi zam. Multatuli (i tu bowiem znalazł się ten uprzykrzony holender, nadto p. D. dodała jeszcze moskala: Iskander = Aleksander Hercen) i sporo innych błędów drukarskich. Nazwisk mamy 1185, pseudonimów 1694.  Od tego czasu upłynęło lat jedenaście. Powyższe dziełka — zwłaszcza ostatnie, zostały wyczerpane. Za ten czas przybyło sporo nowych pseudonimów, udało się rozwiązać niejeden dawniejszy.  Pracując od r. 1907 w Bibljotece Wileńskiego T-wa przyjaciół Nauk, od r. zaś 1919-go nadto w Uniwersyteckiej, odczuwałem i odczuwam dotkliwie, jak zresztą każdy kolega bibljotekarz, który zetknie się z tem w praktyce — brak świeżej takiej książki podręcznej. To mnie zniewoliło, że podjąłem tę żmudną pracę. Ułatwiało mi ją co prawda troje wymienionych wyżej moich poprzedników, którzy pierwsi karczowali tę dziewiczą przed nimi glebę.  Niemniej przeto za ostatnie 11 — 12 lat musiałem iść o własnych siłach i niemało podanych już pseudonimów np. w Bibljografji Estrejchera rozwiązywać samodzielnie, poszukując po innych źródłach. Skontrolowałem też wszystkie mniej rozgłośne.  Za przewodnika służył mi nieoceniony Estrejcher zwłaszcza w tych tomach Bibljografji, które ukazały się po r. 1910 — więc nie mogły być znane moim poprzednikom. Kilkanaście pseudonimów nierozwiązanych przez Estrejchera znalazłem w Wielkiej Encyklopedji Illustrowanej. Dla przykladu przytoczę: Racławicki Tadeusz, pseudonim Antoniego Gustawa Bema, wykryty przez prof. Ignacego Chrzanowskiego w artykule o Stanisławie Krzemińskim. Korzystałem też z rozmaitych czasopism, kilkadziesiąt mam od samych autorów-pisarzy lub od ludzi wiarogodnych, zblizka daną osobę znających np. Romski Juljusz.

Henrique IV de Castiella
Rei de Castiella y Leyón

Henrique IV de Castiella

Predecesor Chuan II
Succesor Isabel I

Predecesor Chuan II
Succesor Pero V
Naixencia 25 de chinero de 1425
Valladolit (Castiella)
Muerte 11 d'aviento de 1474
Madrit (Castiella)
Conchuche/s Blanca de Navarra
Chuana de Portugal
Pai Chuan II de Castiella
Mai María d'Aragón y d'Alburquerque

Escudo de Henrique IV de Castiella

Henrique IV de Castiella (en castellán Enrique de IV Castilla) dito "o Impotent" (Valladolit 1425 - Madrit 1474 ), prencipe d'Asturias (1425 - 1454) y rei de Castiella y Leyón (1454 - 1474). Estió amás mientres un curto periodo de tiempo (14621463) rei d'Aragón y conte de Barcelona como Henrique I, mientres as institucions catalanas yeran en guerra con Chuan II d'Aragón que, manimenos, continó reinando en Valencia.

Orichens familiars

Naixió en a cort de Valladolit o 25 de chinero de 1425, fillo d'o rei Chuan II de Castiella y a suya primera muller, María d'Aragón, y fue nombrato prencipe d'Asturias, y por tanto hereu d'o reino, o día d'o suyo naiximiento.

Estió chirmanastro d'Isabel a Catolica, naixita d'o segundo matrimonio de su pai con Isabel de Portugal.

Núpcias y descendients

O 16 d'octubre de 1440, a la edat de 15 anyos, se casó en a seu de Valladolit con Blanca II de Navarra, filla de Chuan II d'Aragón y Blanca I de Navarra. D'iste matrimonio no bi habió descendients y o 27 de chulio de 1453 o Papa Nicolau V lo anuló dimpués de comprebar que no s'heba consumato nunca.

O 20 de mayo de 1455 se casó con Chuana de Portugal, filla d'Eduardo I de Portugal y Alionor d'Aragón. D'ista unión naixe a infanta Chuana a Beltraneja (1462-1530), princesa d'Asturias y heredera lechitima d'a cadiera reyal castellana, casata o 1475 con o suyo tío Alifonso V de Portugal.

Ascenso a la cadiera reyal

En 1454 a la muerte de su pai Henrique IV esdeviene rei de Castiella y Leyón. Mientres o suyo reinato reestablió a paz entre a monarquía y a nobleza, relación que su pai no sabió mantener. Perdonó a os nobles y les demandó a suya tornata a Castiella. A la suya tornata les entregó as tierras que les heban estato confiscatas mientres o reinato de Chuan II, pero en cuentas d'agradeixer-le o chesto as creticas contra o nuevo rei estioron constants, seguntes ells, a causa d'o poder y a o desastre economico a que les yera levando o rei.

Setiato por as revueltas y as desichencias d'os nobles, Henrique IV habió de sinyar un tractato por o que nombraba a o suyo chirmán Alifonso de Castiella, naixito d'o segundo matrimonio de su pai, como hereu lechitimo. A la muerte d'iste en 1468 d'accident, Henrique habió de sinyar o Tractato d'os Toros de Guisando, por o que a suya chirmana Isabel de Castiella fue designata princesa d'Asturies y heredera lechitima a la suya muerte. Iste feito suposó deixar fuera a la suya propia filla Chuana, encara que teneba bellas prerrogativas como a potestat de vetar a voda d'Isabel de Castiella sin l'aprovación d'o rei.

En 1462, prencipia a guerra civil catalana entre a Cheneralidat y Chuan II d'Aragón. As institucions catalanas buscan un rei alternativo y decide fer-lo entre descendients d'os participants a o Compromís de Casp. Se proposó nombrar conte de Barcelona a Henrique IV si respectava tota a particularidat catalana y a capitulación de Vilafranca, amás o rei castellán, amás d'os suyos dreitos a la cadiera reyal, podeba contar con l'aduya d'os beamonteses navarros enemigos de Chuan II y d'o conte de Foix. Ells refirmoron a Blanca, chirmana de Carlos de Viana, ex-muller d'Henrique IV.

Henrique IV accepta l'ofreiximiento debant d'a división d'a noblesa. As tropas castellanes dirichitas por Chuan de Beaumont obligan retirar o setio de Barcelona pero Chuan II emplega as divisions d'a nobleza castellana que acabó forzando a Henrique, por o Tractato de Bayona, con Loís XI de Francia d'arbitro, a renunciar a o Prencipato. Chuan II renuncia a les rendas que le correspondeban en Castella. Os catalans deciden alavez ofreixer a corona a Pere de Portugal.

En 1469 con o matrimonio secret entre a suya chirmana Isabel y Ferrando II d'Aragón consideró violato o tractato anterior, y proclamó a la suya filla Chuana como heredera d'a cadiera reyal, churando publicament que yera filla d'ell. Y ye que anteriorment s'heba dandaliato d'a paternidat d'Henrique sobre Chuana, fendo correr a rumor d'a impotencia sexual d'o rei (d'aquí a suya embotada) y das relacions extramatrimonials d'a reina consort Chuana de Portugal con o noble Beltrán de la Cueva, d'aquí a embotada de Chuana, a Beltraneja.

A la muerte d'o rei, que ocurrió l'11 d'aviento de 1474 en Madrit, esclató una Guerra civil castellana entre os partidarios d'Isabel de Castiella y os de Chuana la Beltraneja. Con a batalla de Toro de l'1 de marzo de 1475 la balanza s'inclinó en favor d'Isabel de Castiella, pasando a estar Isabel I de Castiella.

Vinclos externos


Predecesor:
Chuan II
Rei de Castiella
14351442
Succesor:
Isabel I
Predecesor:
Chuan II
Rei d'Aragón y Conte de Barcelona
14621463
Succesor:
Pero V