Diferencia entre revisiones de «Ixota»
m Bot: Migrating 20 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q252626 (translate me) |
mSin resumen de edición |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
[[Imachen: |
[[Imachen:Aragón. La jota, por Joaquín Sorolla.jpg|right|thumb| ''La Jota'', quadro de [[Joaquim Sorolla]]. Se hi representan diversas personas con el vestito tipico d'[[Ansó]] bailando esta danza.]] |
||
A '''jota''' u '''ixota''' ye un [[baile tradicional]] d'a [[Peninsula Iberica]]. O suyo orichen se remonta a lo sieglo [[sieglo XVIII|XVIII]], pero a suya mayor expansión se produció en o sieglo [[sieglo XIX|XIX]]. Tradicionalment yera un canto pa acompanyar as fayenas d'o campo, pa rondar a las mullers u pa despedir a los quintos. |
A '''jota''' u '''ixota''' ye un [[baile tradicional]] d'a [[Peninsula Iberica]]. O suyo orichen se remonta a lo sieglo [[sieglo XVIII|XVIII]], pero a suya mayor expansión se produció en o sieglo [[sieglo XIX|XIX]]. Tradicionalment yera un canto pa acompanyar as fayenas d'o campo, pa rondar a las mullers u pa despedir a los quintos. |
||
Versión d'o 12:04 10 feb 2019
A jota u ixota ye un baile tradicional d'a Peninsula Iberica. O suyo orichen se remonta a lo sieglo XVIII, pero a suya mayor expansión se produció en o sieglo XIX. Tradicionalment yera un canto pa acompanyar as fayenas d'o campo, pa rondar a las mullers u pa despedir a los quintos.
Presenta un compás ternario y presenta una estructura harmonica basada en l'alternancia de quatre compases de tonica y quatre de dominant. Distingimos una part instrumental y una part cantata, formata per siet frases musicals. De totas trazas as composicions actuals de hota son més libres. A vegatas tamién presenta una tornata cantata. Por un regular, s'interpreta con instrumentos de cuerda como a guitarra, y de pervusión como as castanyuelas.
Denominacions
A denominación més estendillata ye hota, con o fonema velar castellán, que de feito no mos ha d'extranyar porque a hota s'estendilló en un periodo d'expansión territorial y social d'o castellán en a peninsula. En una versión d'o romance de Marichuana provinient de Castillón de Sobrarbe se troba ixota:[1]
Seguntes una hipotesi etimolochica derivaría d'o latín saltare a traviés d'un mozarabe *šáwta, "salto". Como ye sabito o paso dende a s inicial enta a x inicial ye fácil, y os moriscos arabofonos pronunciaban a s romance como una x. Seguntes as teorías que dicen que este baile ye naixito d'o Reino de Valencia, presuntament en valencián antigo bi heba una parabra xotar con o significato de saltar u botar. Si xota s'orichinó en valencián, podió pasar a lo castellán anterior a lo sieglo XVII como xota, y dimpués cambeyaría ta jota por a velarización d'a x. A forma ixota d'a versión sobrarbesa d'o romance de Mariachuana podría representar un arcaísmo, herencio d'a etapa en a que en xota pasó dende o valencián ta o castellán, en caso que no siga un caso de xeada.
Referencias
- ↑ José Ignacio López Susín O Romanze de Marichuana (bersions y musica) Rolde numero 12, 1981.