Diferencia entre revisiones de «Numancia»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
L'uso de ''saso'' n'este caso no se chustifica porque en aragonés existe la parola ''Meseta'', porque un ''saso'' ye un atra cosa, y porque ye un macrotoponimo-oronimo present en todas las luengas d'arredol, dende Portugal dica Francia
m imágenes
Linia 1: Linia 1:
:''Iste articlo ye sobre a '''ciudat celtibera'''. Se veiga [[Club Deportivo Numancia de Soria]] ta o equipe de fútbol.''
:''Iste articlo ye sobre a '''ciudat celtibera'''. Se veiga [[Club Deportivo Numancia de Soria]] ta o equipe de fútbol.''
[[Imachen:Esquina en Numancia.jpg|300px|thumb|Carreras de Numancia en l'actualidat]]
[[Imachen:Numancia (10).jpg|thumb|Carreras de Numancia en l'actualidat]]
[[Imachen:NUMANTIA1.jpg||thumb|300px|Carrera y ''domus'' numantina]]
[[Imachen:Numancia (5).jpg|thumb|Carrera y ''domus'' numantina]]
'''Numancia''' (''Numantia'' en [[idioma latín|latín]], ''Numancia'' en [[idioma castellán|castellán]]) estió una ciudat antiga de l'actual [[provincia de Soria]]. Yera situata a 7 km d'o puesto a on hue ye a ciudat de [[Soria]].
'''Numancia''' (''Numantia'' en [[idioma latín|latín]], ''Numancia'' en [[idioma castellán|castellán]]) estió una ciudat antiga de l'actual [[provincia de Soria]]. Yera situata a 7 km d'o puesto a on hue ye a ciudat de [[Soria]].


Linia 10: Linia 10:


== Armas ==
== Armas ==
[[Imachen:Numancia.jpg|thumb|300px|Murallas de Numancia]]
[[Imachen:Numancia.jpg|thumb|Murallas de Numancia]]
As armas yeran forchatas en a [[Sierra de Moncayo]], a on que bi heba menas de [[fierro]] y augua en os ríos. Istas yeran mui conoixitas, sobretot por o temple que daban os numantins a las espadas, que yeran sagratas ta ells. Si o guerrero se desprendeba d'ellas, perdeba a honor, y por ixo les yera imposible de pactar a paz con os [[Antiga Roma|romans]]. Mesmo en a pira funeraria, as armas acompanyaban a o guerrero. Istas armas yeran famosas ya que podeban ferir igual de punta como de tallo. A más famosa estió a ''[[falcata]]'', que os romans fación suya dimpués. Chunto a la espata, o guerrero portaba un punyal. Antimás, teneban lanzas y venablos, iste zaguero, curto y con punta de gancho. A ''falarica'' yera un venablo cilindrico fueras d'a parte d'o fierro, que yera quadrata. S'arrullaba encendito. A ''falarica'' ye l'antecesor numantín d'o ''pilum'' román.
As armas yeran forchatas en a [[Sierra de Moncayo]], a on que bi heba menas de [[fierro]] y augua en os ríos. Istas yeran mui conoixitas, sobretot por o temple que daban os numantins a las espadas, que yeran sagratas ta ells. Si o guerrero se desprendeba d'ellas, perdeba a honor, y por ixo les yera imposible de pactar a paz con os [[Antiga Roma|romans]]. Mesmo en a pira funeraria, as armas acompanyaban a o guerrero. Istas armas yeran famosas ya que podeban ferir igual de punta como de tallo. A más famosa estió a ''[[falcata]]'', que os romans fación suya dimpués. Chunto a la espata, o guerrero portaba un punyal. Antimás, teneban lanzas y venablos, iste zaguero, curto y con punta de gancho. A ''falarica'' yera un venablo cilindrico fueras d'a parte d'o fierro, que yera quadrata. S'arrullaba encendito. A ''falarica'' ye l'antecesor numantín d'o ''pilum'' román.



Versión d'o 10:05 18 mar 2018

Iste articlo ye sobre a ciudat celtibera. Se veiga Club Deportivo Numancia de Soria ta o equipe de fútbol.
Carreras de Numancia en l'actualidat
Carrera y domus numantina

Numancia (Numantia en latín, Numancia en castellán) estió una ciudat antiga de l'actual provincia de Soria. Yera situata a 7 km d'o puesto a on hue ye a ciudat de Soria.

Ciudat d'orichen celtibero, se i ha trobato muitas restas arqueolochicas de gran importancia ta conoixer a cultura celtiberica.

Industria

Bi habió industria de ceramica, metalurchia, y drento d'ella a fabricación d'armas ya que yera un pueblo de guerrers con una tecnolochía elevata (una d'as más altas d'a epoca). A suya especialidat estió a caballería y l'asalto por sorpresa a chicotz batallons d'o exercito enemigo, ye dicir, a guerra de guerrillas anque tamién s'atreviban a luitar en campo ubierto si yera menester, emplegando un ataque frontal y en falca.

Armas

Murallas de Numancia

As armas yeran forchatas en a Sierra de Moncayo, a on que bi heba menas de fierro y augua en os ríos. Istas yeran mui conoixitas, sobretot por o temple que daban os numantins a las espadas, que yeran sagratas ta ells. Si o guerrero se desprendeba d'ellas, perdeba a honor, y por ixo les yera imposible de pactar a paz con os romans. Mesmo en a pira funeraria, as armas acompanyaban a o guerrero. Istas armas yeran famosas ya que podeban ferir igual de punta como de tallo. A más famosa estió a falcata, que os romans fación suya dimpués. Chunto a la espata, o guerrero portaba un punyal. Antimás, teneban lanzas y venablos, iste zaguero, curto y con punta de gancho. A falarica yera un venablo cilindrico fueras d'a parte d'o fierro, que yera quadrata. S'arrullaba encendito. A falarica ye l'antecesor numantín d'o pilum román.

Imachen exterior

A gran parte d'as opinions exprisatas por os autors greco-latins sobre Numancia admiraban a suya capacidat de resistencia, y o suyo amor por a libertat. Pero argumentaban a favor d'a destrucción de Numancia ta civilizar-la como a totz os pueblos ibericos.

O inicio d'as guerras numantinas

A conquiesta de Numancia yera fundamental ta os romans ta empecipiar a controlar a Meseta Central d'a Peninsula Iberica.

En l'anyo 150 aC, a ciudat de Segeda, fa de casus belli entre Numancia y a poderosa Roma. Graco acordó en un tractau con os celtibers de no fortificar as suyas ciudatz, pero Segeda escomenzó a fer-lo. Isto fue considerato por os romanos como un acto de soberanía. O Senato romano les demandó que no lo fesen pero ells facioron una alianza con Numancia.

I acudioron dos expedicions, a de Quinto Fulvio Nobilior y a de Lucio Munnio. Nobilior plegó ta Ocilis y se'n fue ta Segeda con 20.000 peyons y 5.000 caballers. A chent de Segeda como no heban rematato as obras d'amilloramiento d'a muralla, se'n fuoron ta Numancia, pero en o camín, chunto con os titos, causoron muitas baixas a os romanos de Nobilior, que dioron muerte a 6.000 arevacos y cullioron a o suyo chefe, Caro. Isto escaició o 30 d'agosto d'o 153 aC y estió o escomienzo d'a Primer Guerra Numantina.

Resistencia numantina

Ista chicota ciudat se concaró con las lechions romanas mientres meyo sieglo. Escipión l'Africano la venció asetiando-la.

Vinclos externos