Diferencia entre revisiones de «Isac Asimov»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Creado al traducir la página «Isaac Asimov»
 
m fix homoglyphs: convert Latin characters in Иса[á]к to Cyrillic
Linia 1: Linia 1:
'''Isac Asimov''' (ˈa2ɪzək ˈæzəməf; en [[Idioma ruso|ruso]] А́йзек Ази́мов —Áyzek Azímov—, nombre orichinal: Исаáк Ю́дович Ози́мов —Isaak Yúdovich Ozímov— Petróvichi, RSFS de Rusia, 20 d'aviento de 1919jul./ 2 de chinero {{Julgregfecha|2|1|1920}} 1920greg.-Nueva York, [[Estatos Unitos|Estaus Unius]], [[6 d'abril]] de [[1992]]) estió un [[escritor]] y profesor de [[bioquimica]] en a Facultat de Medicina d'a Universidat de Boston d'orichen ruso, nacionalizau estatounidense, conoixiu por estar un prolifico autor d'obras de sciencia ficción, [[historia]] y divulgación scientifica.<ref>Carlos Romá-Mateo. </ref> Asimov, asinas mesmo, teneba una dilatada conoixencia sobre as [[sciencias naturals]] en tot o suyo conchunto.
'''Isac Asimov''' (ˈa2ɪzək ˈæzəməf; en [[Idioma ruso|ruso]] А́йзек Ази́мов —Áyzek Azímov—, nombre orichinal: Исаа́к Ю́дович Ози́мов —Isaak Yúdovich Ozímov— Petróvichi, RSFS de Rusia, 20 d'aviento de 1919jul./ 2 de chinero {{Julgregfecha|2|1|1920}} 1920greg.-Nueva York, [[Estatos Unitos|Estaus Unius]], [[6 d'abril]] de [[1992]]) estió un [[escritor]] y profesor de [[bioquimica]] en a Facultat de Medicina d'a Universidat de Boston d'orichen ruso, nacionalizau estatounidense, conoixiu por estar un prolifico autor d'obras de sciencia ficción, [[historia]] y divulgación scientifica.<ref>Carlos Romá-Mateo. </ref> Asimov, asinas mesmo, teneba una dilatada conoixencia sobre as [[sciencias naturals]] en tot o suyo conchunto.


La obra mas famosa d'Asimov ye a ''Saga d'a Fundación'', tamién conoixida como ''Trilochía u Ciclo de Trántor'', que forma parte d'a serie de l'Imperio Galactico y que mas tarde combinó con a suya atra gran serie sobre os [[Robot|robots.]] Tamién escribió obras de misterio y fantesía, asinas como una gran cantidat de textos de no ficción. En total, sinyó mas de 500 volumens y unas 9000 cartas u postals. Os suyos treballos son estaus publicaus en 9 d'as 10 categorías d'o Sistema Dewey de clasificación.
La obra mas famosa d'Asimov ye a ''Saga d'a Fundación'', tamién conoixida como ''Trilochía u Ciclo de Trántor'', que forma parte d'a serie de l'Imperio Galactico y que mas tarde combinó con a suya atra gran serie sobre os [[Robot|robots.]] Tamién escribió obras de misterio y fantesía, asinas como una gran cantidat de textos de no ficción. En total, sinyó mas de 500 volumens y unas 9000 cartas u postals. Os suyos treballos son estaus publicaus en 9 d'as 10 categorías d'o Sistema Dewey de clasificación.

Versión d'o 05:03 16 feb 2018

Isac Asimov (ˈa2ɪzək ˈæzəməf; en ruso А́йзек Ази́мов —Áyzek Azímov—, nombre orichinal: Исаа́к Ю́дович Ози́мов —Isaak Yúdovich Ozímov— Petróvichi, RSFS de Rusia, 20 d'aviento de 1919jul./ 2 de chinero Plantilla:Julgregfecha 1920greg.-Nueva York, Estaus Unius, 6 d'abril de 1992) estió un escritor y profesor de bioquimica en a Facultat de Medicina d'a Universidat de Boston d'orichen ruso, nacionalizau estatounidense, conoixiu por estar un prolifico autor d'obras de sciencia ficción, historia y divulgación scientifica.[1] Asimov, asinas mesmo, teneba una dilatada conoixencia sobre as sciencias naturals en tot o suyo conchunto.

La obra mas famosa d'Asimov ye a Saga d'a Fundación, tamién conoixida como Trilochía u Ciclo de Trántor, que forma parte d'a serie de l'Imperio Galactico y que mas tarde combinó con a suya atra gran serie sobre os robots. Tamién escribió obras de misterio y fantesía, asinas como una gran cantidat de textos de no ficción. En total, sinyó mas de 500 volumens y unas 9000 cartas u postals. Os suyos treballos son estaus publicaus en 9 d'as 10 categorías d'o Sistema Dewey de clasificación.

Asimov, de conchunta con Robert A. Heinlein y Arthur C. Clarke, estió considerau en vida como un d'os «tres grans» escritors de sciencia ficción.[2]

La mas gran parte d'os suyos libros de divulgación explican os conceptos scientificos seguindo una linia historica, retrotrayendo-se lo mas posible a tiempos en que a sciencia en qüestión se trobaba en una etapa elemental. A ormino brinda a nacionalidat, as calendatas de naixencia y muerte d'os scientificos que menciona, asinas como as etimolochías d'as parolas tecnicas.

Asimov estió miembro de Mensa entre muito tiempo, que describiba a os suyos miembros como «intelectualment combativos». Desfrutaba mas d'a presidencia de l'Asociación Humanista Estatounidense, una organización d'ideolochía atea.

En 1981 se nombró a un asteroide, lo (5020) Asimov, en a suya honor.

Biografía

Se considera que Isac Asimov naixió o 2 de chinero de 1920 en Petróvichi, Republica Socialista Federativa Sovietica de Rusia (dende 1929 y dica agora Óblast de Smolensk, Federación de Rusia, a 400 km a o sudueste de Moscú y a 16 kilometros d'a buega con Belorrusia actual).

Sus pais, Judah Asimov y Anna Rachel Berman, d'orichen chudeu-ruso, se tresladoron enta Nueva York l'11 de chinero de 1923, quan l'autor teneba tres anyos.

La suya infancia transcorrió en o barrio neoyorquino de Brooklyn, an que lo choven Isac aprendió por ell mesmo a leyer a la edat de quatro u cinco anyos; cal destacar que nunca aprendió ruso.[3] A choventut d'o futuro escritor transcorrió entre os estudios y o treballo en as distintas botigas de lamins que su pai rechentaba en o barrio de Brooklyn. Estió entre ixos aparadors plenos de revistas an que o choven Asimov se trobó por primer vegada con a sciencia ficción. Prencipió a escribir en a suya adolescencia temprana y, a os 19 anyos, empecipió a publicar os suyos relatos de sciencia ficción en as revistas de ficción clamadas pulps.

Teneba tal espanto a volar que nomás viachó en avión dos vegadas en toda a suya vida, lo que le fació pensar que podeba padeixer de acrofobia. Asinasmesmo padeixeba claustrofilia, l'opuesto d'a claustrofobia, ye decir, le feban goyo os puestos chicotz y zarraus.

Se graduó como bioquimico en a Universidat de Columbia en 1939. En estar refusau pa ingresar en as escuelas de medicina d'as universidatz de Nueva York, tornó ta Columbia y decidió de fer un postgrau de quimica, titol que obtenió en 1941. A l'atro anyo, 1942, fue particularment significativo pa Asimov; en partir enta la ciudat de Filadelfia obtenió un treballo como investigador quimico en os astilleros d'a marina de guerra estatounidense, emplego que mantenió entre o transcurso d'a Segunda Guerra Mundial. En 1948 aconsiguió o doctorau en quimica, o que le permitió l'acceso a la Universidat de Boston an que remanió como asociau, pero sin opción a amostrar. A universidat deixó de pagar-le o salario en 1958, pero, ta part d'alavez, os ingresos procedents d'o suyo treballo como escritor yeran mas grnas que os que aconseguiba con a suya labor universitaria. Asimov remanió en a facultat como profesor asociau, y en 1979 le ascendieron a profesor titular. Os suyos documentos personals d'os anyos 1965 enta debant s'archivoron en a Biblioteca Mugar Memorial d'a Universidat de Boston, an que ocupan 464 caixas en 71 m d'aparadors. En 1985 estió triau President honorario de l'Asociación Humanista Estadounidense, cargo que ocupó dica a suya muerte en 1992. O suyo sucesor estió o suyo amigo y colega Kurt Vonnegut. Estió tamién vicepresident honorario d'o club Mensa dica a muerte d'a suya directora Margot Seitelman o 5 de noviembre de 1989.

Asimov se casó o 26 de chulio de 1942 con Gertrude Blugerman, con a quala tenió dos fillos: David y Robyn, naixius respectivament en 1951 y 1955. Dimpués d'un largo periodo de deseparación se esvurcioron en 1973 y a final d'ixe anyo Isac se casó con Janet Opal Jeppson.

Asimov murió o 6 d'abril de 1992 dimpués d'un fallo coronario y renal. Le sobrevivioron a suya viuda Janet y os suyos fillos habius en o suyo primer matrimonio. En 2002, Janet reveló en a suya propia biografía que a muerte d'Isac Asimov estió debida a o sida, dimpués de contrayer VIH por una transfusión de sangre entre una operación de baipás vascular en 1983.[4]

Posición intelectual

Isaac Asimov estió un humanista y un racionalista. No s'oposaba a las conviccions relichiosas chenuinas d'os de demás, pero s'enfrontinó a las supersticions y a las creyencias infundadas.

Asimov yera un progresista en temas politicos y partidario d'o Partiu Democrata d'os Estaus Unius. En una entrevista televisiva a primers d'os setanta, refirmó publicament a George McGovern. Se sintió muit desilusionau quan veyió as tacticas, que ell consideraba irracionals, d'os activistas progresistas dende finals d'os anyos sixanta enta debant.

A suya esfensa d'as aplicacions civils d'a enerchía nuclear, sobre tot dimpués de l'accident nuclear d'a Isla d'as Tres Millas, danyó as suyas relacions con a cucha. En una carta reimpresa en Tuyo, Isaac Asimov, afirmaba que: «preferiba una casa amán d'una planta d'enerchía nuclear que en una colonia en a Canal de l'amor u amán d'una planta de isocianato de metilo d'a Union Carbide» (referencia a o desastre de Bhopal).[5]

Publicó muito sobre o control d'a natalidat, reflectando a perspectiva articulada por Paul R. Ehrlich y en os zaguers anyos d'a suya vida, Asimov condenó o deterioro d'a calidat de vida que percibiba en a ciudat de Nueva York en reducir-se as inversions por a fuyida d'a clase meya enta os suburbios. O suyo zaguer libro de no ficción, A ira d'a Tierra, escrito de conchunta con unatro autor de sciencia ficción, Frederik Pohl, tracta d'aspectos medioambientals como o calentamiento global y a destrucción d'a capa d'ozono.

Obras

La carrera d'Asimov puede dividir-se en quantos periodos. En os suyos primers anyos o tema dominant estió a sciencia ficción, iniciando-se con relatos curtos en 1939. En 1950 publicó a suya primer novela, Un ruello en o ciel. Ista etapa duró dica 1958, rematando con a publicación d'o sol espullau. Posteriorment disminuyó de traza important a suya producción de libros de ficción mientres se dedicaba a atros temas y en os siguients 25 anyos publicó nomas quatro libros de sciencia ficción. A partir de 1982, s'encetó a segunda etapa d'a suya actividat en a sciencia ficción con a publicación d'os limites d'a Fundación. Dende alavez y dica a suya muerte, Asimov publicaría muitas seqüelas d'as suyas novelas ya escritas, dando-les un tractamiento de conchunto en una forma que segurament ell mesmo no i heba previsto. S'estima en 429 os libros escritos por Asimov.

Asimov pensaba que as suyas contribucions mas duraderas serían as Tres Leis d'a Robotica y a Saga d'a Fundación (se veiga Yours, Isaac Asimov, p. 329). Mas encara, o Diccionario d'anglés d'Oxford le da credito en introducir as parolas positronico, psicohistoria y robotica en l'idioma anglés. A primera d'istas parolas s'aplica a una tecnolochía enterament ficticia, encara que basada en o nombre d'a particula subatomica de antimateria opuesta a o electrón, o positrón, mientres que a segunda s'utiliza con freqüencia en un sentiu diferent a l'emplegau por Asimov; manimenos, l'uso de robotica contina aplicando-se con o sentiu dau por Asimov.

Divulgación scientifica

Entre os zaguers anyos d'o decenio d'os cinquanta y dica entrau o decenio d'os sixanta, Isaac Asimov redució substancialment a suya producción de ficción y enfocó os suyos intreses enta os asayos. Entre O Sol Espullau de 1957 y Os Limites d'a Fundación de 1982, no publicó soque quatro novelas, dos d'as qualas fueron de misterio. En iste mesmo periodo, incrementó en gran mida a suya producción literaria en atras arias, escribindo quasi siempre sobre temas scientificos. O lanzamiento d'o Sputnik en 1957 dispertó l'intrés d'o publico sobre a sciencia, intrés que os editors d'Asimov le demandoron que cubrise con quanto material estase capaz d'escribir. A o mesmo tiempo, a revista mensual Magazine of Fantasy and Science Fiction le convidó a continar a suya habitual columna, que heba prencipiau en a ya zarrada revista bimestral d'o mesmo grupo, Venture Science Fiction, especializada en a divulgación scientifica, y le dio a Asimov una completa libertat pa publicar. A primera d'as contribucions a ista revista mensual F&SF amaneixió en noviembre de 1958 y continó dende alavez con atras 399 colaboracions, dica que o suyo estau de salut le privó de seguir. Istas columnas, coleccionadas periodicament en libros por o suyo prencipal editor, Doubleday, aduyoron a Asimov a creyar-se una reputación como gran divulgador de sciencia y, seguntes ell, estioron as solas obras de divulgación que escribió en as qualas no heba de suposar d'os suyos lectors una completa ignorancia en os temas discutius. A popularidat d'o suyo primer treballo de gran envergadura, la Guía d'a Sciencia pa l'Hombre Intelichent, tamién le permitió desfer-se de gran parte d'as suyas responsabilidatz academicas y convertir-se esencialment en escritor a tiempo completo.

Asimov publicó la Guía Asimov pa la Biblia en dos volumens que comprendeban l'Antigo Testamento (1967) y o Nuevo Testamento (1969), y dimpués los combinó en un solo volumen de 1300 pachinas en 1981. Pleno de mapas y tablas, la guía conduz a traviés d'os libros d'a Biblia en orden, explicando a historia de cadagún y as influencias politicas que les heban afectau, como tamién información biografica sobre os personaches importants.

Tamién escribió bastants asayos sobre as convencions socials d'o suyo día, incluindo Thinking About Thinking y Science: Knock Plastic (1967).

A gran variedat d'información que cubren os escritos de Asimov levoron a Kurt Vonnegut a preguntar-le en una ocasión: «Cómo se siente sabendo-lo tot?». Asimov le respondió que ell solament sabeba cómo se sentiba en tener ista reputación de omniscient: inquieto (veyer In Joy Still Felt, capitol 10). En a introducción d'a suya colección d'historias Slow Learner, lo novelista estadounidense Thomas Pynchon admitió que obteneba en as obras de divulgación scientifica d'Asimov y en l'Oxford English Dictionary todas as suyas conoixencias sobre a entropía.

La faceta como divulgador scientifico resaltaba en o suyo libro de divulgación scientifica O Universo (publicau en 1966 en anglés, en espanyol en 1971), en o qual exposa, sin utilizar un luengache guaire tecnico, tot o conchunto de certidumbres scientificas existents sobre o Universo a traviés d'a descripción de diferents feitos astronomicos y fisicos.

Sciencia ficción

D'entre as suyas obras de sciencia ficción, as mas conoixidas perteneixen a o Ciclo de Trántor u a serie d'as Fundacions. A trilochía orichinal (Fundación, Fundación y imperio y Segunda Fundación) recibió o premio Hugo a la millor serie de sciencia ficción de totz os tiempos. Posteriorment, s'escribió Os limites d'a Fundación y Fundación y Tierra, que siguen con os escayecimientos de Segunda Fundación. En Fundación y Tierra, Asimov enlaza a serie d'a Fundación con as novelas de robots en introducir a un d'as suyas mas conoixius personaches: R. Daneel Olivaw. As suyas novelas de robots destacan por estar d'o tipo policiaco, por o qual Asimov se considera un pionero en a sciencia ficción policiaca. En as novelas de robots (As vueltas d'acero, O sol espullau, Os robots de l'amaneixer, Robots y Imperio) Asimov crea a unatro d'os suyos grans personaches: Elijah Baley. En Preludio a la Fundación y Enta la Fundación, Asimov nos recuenta os orichens d'a psicohistoria, maxima creación de Hari Seldon. Istas novelas sirven tamién de nexo entre as novelas de robot y as d'a Fundación, en presentar a trobada de Hari Seldon con Daneel.

La obra de Asimov no ye allena a la humor, en a revista Astounding Science Fiction publicó, en 1948, un articlo pseudocientífico y humoristico titulau As sorprendents propiedatz endocronicas d'a tiotimolina resublimada, que o suyo tema yera una substancia que se disuelve exactament 1,2 segundos «antes» que se le adhiba augua.

Tamién destacoron as suyas antolochías de sciencia ficción, especialment a serie A edat d'oro d'a Sciencia Ficción, en a quala publicó en forma de recopilación os cuentos leitos por Asimov a os 11 anyos y releitos y seleccionaus en a suya madurez, anyadendo a o comienzo d'ells comentarios de l'autor y en qué revista se publicó.

Cronolochía de novelas y coleccions de recontamientos curtos de sciencia ficción

Novelas

  • 1950: Un ruello en o ciel (Pebble in the Sky)
  • 1951: En l'arena estelar (The Stars Like Dust)
  • 1951: Fundación (Foundation)
  • 1951: Como se Divertiban! (The Fun They Had)
  • 1952: Fundación y Imperio (Foundation and Empire)
  • 1952: As corrients d'o espacio (The Currents of Space)
  • 1952: Ranger d'o espacio (Lucky Starr. Space Ranger), como Paul French
  • 1953: Segunda Fundación (Second Foundation)
  • 1953: Os piratas d'os asteroides (Lucky Starr and the Pirates of the Asteroids), como Paul French
  • 1954: As vueltas de acero (The Caves of Steel)
  • 1954: Os oceanos de Venus (Lucky Starr and the Oceans of Venus), como Paul French
  • 1955: A fin d'a eternidat (The End of Eternity)
  • 1956: O gran sol de Mercurio (Lucky Starr and the Big Sun of Mercury), como Paul French
  • 1957: O sol espullau (The Naked Sun)
  • 1957: As lunas de Chupiter (Lucky Starr and the Moons of Jupiter), como Paul French
  • 1958: Os aniellos de Saturno (Lucky Starr and the Rings of Saturn), como Paul French
  • 1966: Viache alucinant (Fantastic Voyage)
  • 1972: Os propios dioses (The Gods Themselves)
  • 1976: Asesinato en a convención.
  • 1982: Os limites d'a Fundación (Foundation´s Edge)
  • 1983: Os robots de l'amaneixer (The Robots of Dawn)
  • 1985: Robots y Imperio (Robots and Empire)
  • 1986: Fundación y Tierra (Foundation and Earth)
  • 1987: Viache alucinant 2: Destino cerebro. Fantastic Voyage II. Destination Brain
  • 1988: Preludio a la Fundación (Prelude to Foundation)
  • 1989: Nemesis.
  • 1990: Boca de nueit (con Robert Silverberg)
  • 1992: Fillo d'o tiempo
  • 1992: Cleón l'emperador
  • 1993: Enta la Fundación (Forward the Foundation, postuma)

Recopilacions de relatos

  • 1950: Yo, robot (I, Robot)
  • 1955: A lo marciano / En o profundo (The Martian Way and Other Stories). Incluius os relatos en a compilación de 2010 Recontamientos completos 2
  • 1957: Con a Tierra nos ne ye pro / O pasau muerto y atros cuentos (Earth is Room Enough). Incluius os recontamientos en a compilación de 2010 Recontamientos completos 2
  • 1959: Nueu futuros (Nine Tomorrows). Incluius os relatos en a compilación de 2010 Recontamientos completos 2
  • 1964: The Rest of the Robots, publicada en castellano en tres volumens: Os robots / A resta d'os robots / Unatra vegada os robots
  • 1968: Soi en Puertomarte sin Hilda (Asimov's Mysteries). Incluius os recontamientos en a compilación de 2014 'Recontamientos completos 3'
  • 1969: Nightfall and Other Stories, publicada en castellano en tres volumens con os recontamientos en un orden diferent: Os uellos fan bella cosa mas que veyer, A maquina que ganó a guerra y Quatrena cheneración. Incluius os recontamientos en a compilación de 2014 'Recontamientos completos 3'
  • 1972: The Early Asimov, publicada en castellano en tres volumens como "Isac Asimov. Selección 1, 2 y 3" y posteriorment en 2009 en Recontamientos completos 1
  • 1973: Lo millor d'Isac Asimov (The Best of Isaac Asimov)
  • 1974: Cuentos d'os Viudos Negros / Recontamientos d'os Viudas Negras (Tales of the Black Widowers)
  • 1975: Merque Chupiter (Buy Jupiter and Other Stories)
  • 1976: "L'hombre bicentenario y atras historias" (The Bicentennial Man)
  • 1976: Mas cuentos d'os Viudos Negros / Recontamientos d'o club d'os Viudos Negros (More Tales of the Black Widowers)
  • 1980: O fichero d'os Viudos Negros (Casebook of the Black Widowers)
  • 1982: Os robots / O robot completo (The Complete Robot)
  • 1983: Os aires d'o cambio (The Winds of Change and Other Stories)
  • 1986: Suenios de robot (Robot Dreams)
  • 1986: Cuentos semblants (The Alternate Asimovs)
  • 1988: Azazel
  • 1989: Cronicas (The Asimov Chronicles)
  • 1990: Os enigmas d'os Viudos Negros (Puzzles of the Black Widowers)
  • 1990: Visions de robot (Robot Visions)
  • 1990: Cuentos completos I
  • 1992: Cuentos completos II
  • 1995: Adiós a la Tierra (Gold: The Final Science Fiction Collection)

Pa una historia d'a sciencia ficción, seguntes Asimov

  • 1962: Os Premios Hugo 1955-1961" (The Hugo Winners 1955-1961)
  • 1971: Os Premios Hugo 1962-1967" (The Hugo Winners 1962-1967)
  • 1971: Os Premios Hugo 1968-1969" (The Hugo Winners 1968-1969)
  • 1973: Os Premios Hugo 1970-1972" (The Hugo Winners 1970-1972)
  • 1974: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1, 2, 3 y 4" (Before the Golden Age)
  • 1977: "Os Premios Hugo 1973-1975" (The Hugo Winners 1973-1975)
  • 1979: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1939-1940" (Asimov Presents the great SF Stories 1939-1940)
  • 1980: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1941" (Asimov Presents the great SF Stories 1941)
  • 1980: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1942-1943" (Asimov Presents the great SF Stories 1942-1943)
  • 1981: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1944-1945" (Asimov Presents the great SF Stories 1944-1945)
  • 1981: "Lo millor d'a sciencia ficción d'o sieglo XIX 1 y 2" (The best Science Fiction of the 19th Century)
  • 1982: "A Edat d'Oro d'a Sciencia Ficción 1946-1947" (Asimov Presents the great SF Stories 1946-1947)
  • 1985: "Os Premios Hugo 1976-1977" (The Hugo Winners 1976-1977)
  • 1985: "Os Premios Hugo 1978-1979" (The Hugo Winners 1978-1979)
  • 1986: "Os Premios Hugo 1980-1982" (The Hugo Winners 1980-1982)

Sobre sciencia ficción

  • 1981: "Sobre a sciencia ficción" (Asimov on Science Fiction)
  • 1992: "La receta d'o tiranosaurio 1, 2 y 3" (The Tyrannosaurus Prescription)

Divulgación historica

A partir de 1965 y dica meyaus d'os setanta, Asimov compachina a creación literaria de ficción con a divulgación historica a traviés de quantos libros que comprenden as mas importants civilizacions y periodos historicos. Como por eixemplo a civilización echipcia, griega y romana, pasando por a Edat Meya, o escubrimiento d'o Nuevo Mundo y a formación d'Estaus Unius. L'autor tracta d'atrayer a o gran publico a o conoixencia d'a historia a traviés d'una narración amena y sencilla. Se tracta prencipalment d'historia politico/militar.

Ista serie d'obras ha estau comun y informalment denominada Historia Universal Asimov y ye compuesta por 14 volumens, con mapas y cronolochía incluius en cadagún d'os mesmos.

Volumens d'a serie

  • 1968: "O Cercano Orient" (Titol orichinal: The Near East)
  • 1971: "A Tierra de Canaán" (Titol orichinal: The Land Of Canaan)
  • 1967: "Os Echipcios" (Titol orichinal: The Egyptians)
  • 1965: "Os griegos" (Titol orichinal: The Greeks: A Great Adventure)
  • 1966: "A Republica Romana" (Titol orichinal: The Roman Republic)
  • 1967: "L'Imperio Romano" (Titol orichinal: The Roman Empire)
  • 1970: "Constantinoble" (Titol orichinal: Constantinople - The Forgotten Empire)
  • 1970: "L'Alta Edat Meya" (Titol orichinal: The Dark Ages)
  • 1969: "A formación d'Anglaterra" (Titol orichinal: The Shaping of England)
  • 1972: "A formación de Francia" (Titol orichinal: The Shaping of France)
  • 1973: "A formación d'America d'o Norte" (Titol orichinal: The Shaping of North America. From Earliest times to 1763)
  • 1974: "A naixencia d'os Estaus Unius" (1763-1816) (Titol orichinal: The Birth of the United States (1763-1816))
  • 1975: "Os Estaus Unius dende 1816 dica a Guerra Civil" (Titol orichinal: Our Federal Union - The Union States from 1816 to 1865)
  • 1977: "Os Estaus Unius dende a Guerra Civil dica a Primera Guerra Mundial" (Titol orichinal: The Golden Door - The United States from 1865 to 1918)
  • 1991: "O paso d'os milenios"

Divulgación scientifica

  • 1959: "Momentos estelars d'a sciencia"
  • 1965: "Breu historia d'a quimica"
  • 1967: "I hai belún astí?"
  • 1969: "Grans ideyas d'a sciencia"
  • 1971: "L'Universo", Alianza Editorial, Madrit, ISBN 978-84-206-3797-6
  • 1971: "A trachedia d'a Luna"
  • 1977: "100 preguntas basicas sobre a sciencia"
  • 1977: "Cómo descubriemos o petróleo"
  • 1977: "Cómo descubriemos os numeros"
  • 1977: "O electrón ye cucho y atros asayos scientificos"
  • 1979: "As civilizacions extraterrestres" (sobre as posibilidatz de vida intelichent en puestos diferents a la Tierra)
  • 1980: "Vida y tiempo"
  • 1980: "A planeta que no yera"" (Recopilación)
  • 1981: "Fotosintesi"
  • 1981: "O Sol brila luminoso" (Recopilación)
  • 1982: "Os gases nobles". Plaza & Janés.
  • 1983: "A estrela de Belén y atros asayos scientificos"
  • 1984: "A medición d'o Universo"
  • 1985: "O monstro subatomico"
  • 1985: "A cometa Halley"
  • 1986: "Nueva guía d'a sciencia"
  • 1986: "O codigo chenetico"
  • 1988: "A relatividat d'a error"
  • 1989: "O secreto d'o Universo" (Recopilación)
  • 1990: "Historia y cronolochía d'a sciencia y d'os escubrimientos"
  • 1991: "Alpha Centauri. A estrela mas proxima"
  • 1991: "Buegas"
  • 2000: "D'os numeros y a suya historia" (Recopilación)

Atros

Asimov tamién escribió historias de misterio (O negociant de muerte, Asesinato en a convención, as historias d'os Viudos Negros: Cuentos d'os viudos negros [1971,1972,1973,1974], Mas cuentos d'os viudos negros [1976] y O fichero d'os viudos negros [1980]) y de fantesía (Azazel).

Enta la fin d'a suya vida Asimov publicó una serie de recopilacions de limericks (clase popular de poemas humoristicos de cinco linias), estando a mayoría a suya propia obra, prencipiando con Versos humoristicos lascivos (1975). Limericks: Too Gross (Versos: Masiau brutos), que o suyo titol amuestra o suyo amor a os chuegos de parolas, contiene 144 limericks d'Asimov y un numero igual d'o poeta John Ciardi. Tresoros d'a humor de Asimov ye a la vegada un libro de chanzas y un tractau sobre a suya teoría d'humor. Seguntes Asimov, l'elemento mas esencial d'a humor ye un cambio subito de punto de vista que de momento mueve o foco dende lo important a lo trivial, u dende lo sublime a lo ridiculo.

Asimov publicó a suya autobiografía en dos tomos: En a memoria encara verda (1979) y En o alegría encara sentida (1980). Una tercera autobiografía, Isaac Asimov: Memorias, se publicó en 1994. O epilogo lo escribió a suya viuda, Janet Asimov, poco dimpués d'a muerte d'Isaac. Ha estau una buena vida (2002), redactada por Janet, ye una versión resumida d'as tres autobiografías.

Tematica literaria

Gran parte d'a ficción de Asimov se basa en o tema d'o paternalismo. A suya primer historia de robots, Robbie, conta a historia d'una ninera robotica. Conforme os robots se fan mas sofisticaus, as suyas intervencions son mas sutils. En Evidencia un robot camuflau como humano aconsigue un cargo electo. En O conflicto evitable, os robots le sacan o protagonismo a la Humanidat, actuando como nineras d'a especie humana.

Posteriorment, en Robots y Imperio, un robot desembolica o que se diz a «Lei Zero d'a robótica», que estableix que «un robot no puede danyar a la Humanidat, u, por inacción, permitir que ista se meta en periglo». Tamién decide que a presencia robotica ye safocando a libertat d'a Humanidat, por o que a millor linia d'acción ye a desaparición d'ellos mesmos, a d'os robots. Una historia que no ye de robots, A fin d'a eternidat, amuestra un conflicto semellant y una mesma resolución.

En a serie d'a Fundación, que orichinalment no teneba robots, o personache Hari Seldon desembolica a sciencia clamada psicohistoria a traviés d'a quala podrá aconseguir-se crear un imperio dimpués de 1.000 anyos. Ista serie tiene a suya propia versión d'os guardians d'a Republica de Platón en o libro Segunda Fundación, que perfeccionan y protechen o plan. Quan Asimov remata d'escribir a serie en os anyos cinquanta, a Segunda Fundación yeran presentaus como os protectors d'a Humanidat. Quan en os anyos uitanta revisita a serie, le da un ton encara mas explicito a o tema paternalista.

En Os limites d'a Fundación introduz a planeta «Gaia», obviament basando-se en a hipotesi Gaia. Tot animal, planta y mineral de Gaia participan d'una consciencia comuna, formando una super-mente que treballa conchuntament pa o bien común. A la fin d'ista novela, o protagonista Golan Trevize debe decidir si permite u no o desembolique de «Galaxia», una mayor versión de Gaia que abarca toda a galaxia. Amás s'introduz a os robots en o universo d'a Fundación.

Con tot y con ixo, ye en Fundación y Tierra en do amaneixen os primers robots d'a serie que interactúan con os personaches. Y as posteriors preqüelas, Preludio a la Fundación y Enta la Fundación, exploran o suyo comportamiento con mayor detalle. Os robots s'han revelau como amagaus benefactors d'a humanidat.

Unatro tema freqüent, tal vegada o revés d'o paternalismo, ye a opresión social. As corrients d'o espacio se localiza en una planeta en do creixe un fibro-vechetal solo, y a os labradors los explotan os aristocratas d'una planeta cercana. O heroi de «En l'arena estelar» aduya a una planeta que ye oprimiu por un arrogant imperio interplanetario, os Tyrann.

As victimas d'a opresión son muitas vegadas a chent d'a Tierra (a diferencia de colonos en o espacio) u os robots. En «L'hombre Bicentenario» un robot luita contra o prechudicio pa fer-se acceptar como humano. En Vueltas d'acero, a chent d'a Tierra siente antipatía enta los ricos «espacials» d'atras planetas y tracta a os robots (asociaus con os espacials) d'una forma semellant a la d'os estatounidenses blancos tractaban a os negros a primers d'o sieglo XX, por eixemplo, endrezando-se enta ells como mesache. O ruell en o ciel amuestra una situación pareixida: l'Imperio Galactico gubierna a Tierra y a suya chent usa termins tals como Miserable terricola (Earthie-squaw), puerco terraquio u simplament terraquio, pero a Tierra ye una dictadura teocratica que imposa a eutanasia a totz a la edat de sixanta anyos. Os heroes son Bel Arvardan, fidalgo galactico que ha de superar os suyos prechudicios y Joseph Schwartz, un sixanteno estatounidense d'o sieglo XX que heba emigrau dende Europa, en do lo suyo pueblo estió engalzau (ye bien posible que estase chodigo), y se troba transportau en o tiempo dica a epoca de Arvardan. Ha de decidir si aduya a una sociedat oprimida que no lo considera apto pa seguir vivindo.

Unatro tema freqüent de Asimov ye o pensamiento racional. Fusionó o misterio policiaco con a sciencia ficción en a novela Vueltas d'acero (1954) y en os cuentos de Misterios de Asimov, en os quals cheneralment chugaba limpio con o lector introducindo luego toda sciencia y tecnolochía involucrada en a resolución d'a trama. Mas tarde produció obras de ficción policiaca, incluindo a novela Asesinato en a convención y os Cuentos d'os viudos negros, en os quals siguió a mesma regla. Freqüentment en toda a suya ficción, as scenas importants son esencialment debatz, estando o ganador o costau mas racional, o mas humanitario, u simplament o mas persuasivo.

A Educación Electronica

En una entrevista en 1988 con Bill Moyers, Asimov proposó l'aprendizache electronico, an que a chent usaría ordinadors pa trobar información sobre temas en os quals yeran intresaus y isto fería mas intresant d'aprender, ya que a chent tendría a libertat de trigar qué aprender y aduyaría a difundir a conoixencia arredol d'o mundo.[6]

Criticas a la suya obra

As prencipals criticas a la obra temprana d'Asimov chiraban arredol de que no abordaba temas de sexualidat d'os suyos personaches y que tampoco incluiba creaturas extraterrestres, u que a os uellos de qualques lectors dotaba a os suyos libros de bella frialdat y scientifismo dificil d'asimilar. Manimenos, en as suyas obras mas tardanas intentó compensar istas criticas introducindo iste tema, ya ise en forma graciosa, como en Playboy y o Dios mucoso, u seriosament, como en a novela Os propios dioses (The Gods Themselves), escrita en 1972 y ganadora d'os premios Hugo y Nebula, que pareixe haber estau escrita como una respuesta a istas criticas. En ella tracta ampliament as dos tematicas. Asimov s'amostró especialment satisfeito d'ista obra y a la parte central d'a novela la consideró lo millor d'os suyos escritos.

A razón pa no incluir extraterrestres en as suyas obras ye explicada por o propio Asimov en un d'os suyos libros, en un d'os comentarios previos a o recontamiento (que seguntes o propio autor qualques lectors consideran millors que os relatos en ell). En una d'as suyas primeras historias, Homo Sol, a civilización humana entra en contacto con a Federación, compuesta por sers humanoides, que no son humanos. Os humanos, encara que mas atrasaus en o tecnolochico contan con un gran potencial d'expansión y aprendizache. Isto pareixió agradar pro a John W. Campbell (editor d'Asimov y escritor anterior a la edat d'oro). Manimenos, pa Campbell «humano» significaba, por defecto, occidental d'o norte d'Europa. Iste enfoque no estió d'o agrado de Asimov (d'orichen ruso-chodigo) y pa privar iste tipo de conflictos, decidió de crear galaxias nomas humanas, en as qualas no se fa referencia a razas.

Atros criticaban a falta de personaches fuertes femeninos en as suyas obras inicials. Asimov se sincusó aducindo a suya falta d'experiencia inicial como escritor practicament chuvenil. Manimenos, a medida que abanza en a suya obra, os personaches femeninos ganan importancia, como Susan Calvin en Yo, Robot, Noys Lambert en A Fin d'a Eternidat, Arkady en Segunda Fundación, Bliss en Fundación y Tierra, Gladia Solaria en Os robots de l'amaneixer u Dors Venabili amás de Bayta Darell (Fundación y Imperio) en as seqüelas d'a trilochía orichinal d'as Fundacions.

Entre o decenio de 1980, embarcau por presions editorials en succesivas continuacions d'a serie Fundación y en plena expansión d'o movimiento Ciberpunk, a visión positiva d'Asimov d'a sciencia y a tecnolochía estió denostada por ista corrient literaria, mas critica enta las suyas desviacions y abusos.

Cine y TV

Quantas obras d'Isac Asimov han estau a fuent de muitas cintas.

A fin d'a eternidat tenió una versión cinematografica sovietica (Konets vechnosti, 1987).

Boca de nueit (1988), tamién conoixida como A muerte d'os sols, de Paul Mayersberg. Adaptación pa televisión d'un relato de Asimov en o qual se conta a historia d'una planeta en a qual no conoixen a nueit en contar con tres sols. Quan se produz un eclipse, o caos y o espanto s'apoderan d'os suyos habitants. Con David Birney y Sarah Douglas.

En 1999, Chris Columbus endrezó una adaptación cinematografica d'a novela L'hombre bicentenario protagonizada por Robin Williams, L'hombre bicentenario.

En 2004 se produz una cinta Yo, robot, dirichida por Alex Proyas y protagonizada por Will Smith. Encara que s'atribuye a historia a las Series de Robots d'o mesmo nombre, Yo, robot, en realidat ye basada en un guión de Jeff Vintar, titulado Hardwired. Qualques ideyas d'Asimov sobre os robots —a mas important, as tres leis d'a robótica— estioron adhibidas a o guión de Vintar dimpués que os productors adquirioron os dreitos sobre o titol d'o libro. A cinta tiene tamién bella semellanza con un cuento de sciencia ficción de 1939 (pre-Asimov), Yo, robot, de Eando Blinder, que tracta d'un robot humanoide “intelichent”, qui ye culpau d'a muerte d'o suyo creador.

Asimov tamién colaboró en Star Trek como asesor scientifico. En os 70 y 80 estió un asiduo d'as convencions organizadas por os fans d'a serie de televisión Star Trek. «Star Trek ye o programa de sciencia ficción mas intelichent que se fa pa televisión», declaró Asimov en una convención.

Honors y premios

En honor de Asimov se nombró a o asteroide, (5020) Asimov y a o crater Asimov, en a planeta Marte.

A lo largo d'a suya dilatada trachectoria literaria recibió numerosos premios y honors entre os quals destacan:

  • 1963, Premio Hugo especial por os suyos articlos en The Magazine of Fantasy and Science Fiction.
  • 1966, Premio Hugo a la millor serie de sciencia ficción de totz os tiempos por a Trilochía d'a Fundación.
  • 1972, Premio James T. Grady a la millor labor divulgación scientifica por Introducción a la sciencia.
  • 1973, Premio Hugo y Premio Nébula a la millor novela por Os propios dioses.
  • 1977, Premio Hugo y Premio Nébula a la millor novela curta por L'hombre bicentenario.
  • 1983, Premio Hugo a la millor novela por Os limites d'a Fundación.
  • 1992, Premio Hugo a la millor novela curta por Gold.
  • 1995, Premio Hugo a o millor treballo de no-ficción por I. Asimov, A memoir.

En 1965, Asimov teneba catorce doctoraus honoris causa por diferents universidatz.

se Veiga tamién

  • Saga d'a Fundación
  • Tríptico de l'Imperio

Notas y referencias

  1. Carlos Romá-Mateo.
  2. Los tres autores más destacados de ciencia ficción. [1]
  3. , Isaac {{{títol}}}, Random House LLC. ISBN 0307573532.
  4. «Locus Online: Letter from Janet Asimov». www.locusmag.com (en inglés).
  5. Asimov, Isaac (1996).
  6. «el mundo de las Ideas de Moyer, parte II». transcripción página 3, 17/10/1988 show.

Referencias

Vinclos externos