Diferencia entre revisiones de «Guerra d'os Cient Anyos»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sodacan (descutir | contrebucions)
new version (GlobalReplace v0.6.5)
Sin resumen de edición
Linia 1: Linia 1:
{{Articlo 1000|-10}}
{{Batallas
{{Batallas
|nome_batalla = Guerra d'os Cient Anyos
|nome_batalla = Guerra d'os Cient Anyos

Versión d'o 14:24 18 chun 2017

Plantilla:Batallas

Se conoixe en a Historiografía con o nombre de Guerra d'os Cient Anyos a o periodo 1337-1453, quan os reinos de Francia y Anglaterra luitoron entre ells en muitas guerras, separatas por treguas de breve durada.

A guerra entre os dos países escomenzó quan Eduardo III d'Anglaterra pretendió o trono de Francia, en estar nieto d'o rei Felipe IV O Bello de Francia, en contra de Felipe de Valois, qui nomás en descendeba indirectament, per brancas femeninas.

O exercito anglés iba ganando a guerra a lo prencipio gracias a los arquers, que permitioron exitos en as batallas de Crécy (1346) y Azincourt (1415). Os angleses no podioron controlar por muito tiempo os territorios conquiestos en no tener refirme local (a diferencia d'os Plantachenet d'o sieglo XII yeran vistos como forans por a población). A unica rechión de Francia on bi heba un refirme cutiano a los angleses yera en Guyena.

Os franceses yeran desorientatos y en estato de guerra civil (armanyacs contra borgonyons), pero a hostilidat contra os angleses iba aumentando y Chuana d'Arco se n'aproveitó.

Oficialment, a guerra d'os Cient Anyos remató con o tractato de paz sinyato en Picquigny (Picardía) o 29 d'agosto de 1475, encara que a historiografía prefiere a calendata de 1453, quan as tropas anglesas fuoron forachitatas de Francia (encara que no pas d'a ciudat de Calais, que continó en mans d'os angleses dica o sieglo XVI).

A guerra remató con a consciencia nacional separata d'os dos países, Francia y Anglaterra, que dica ixas envueltas compartiban muitas d'as suyas particularidatz culturals y churidicas, en estar a Casa Reyal anglesa d'orichen francés, encara que luitaban por o control de l'ueste y o norte de l'actual Francia, ye decir, Normandía, Bretanya, Maine, Anchú, Poitou y Guyena. Ta tentar de controlar istos territorios, dende 1159 dica 1240 ya bi n'heba habito luitas entre a Casa de Plantagenet anglesa y a Casa de Capeto francesa, evolucionando os dos reinos dende una estructura politica feudal muit dividita enta una estructura más centralizata. Como en rematar ista primera luita no s'heba definito a situación d'o ducato d'Aquitania (posesión d'os reis d'Anglaterra encara que infeudatos a o rei de Francia), y como entre os dos países intrigaban ta apoderar-se'n d'o condato de Flandres y d'o ducato de Bretanya, o luita no se podeba pas evitar, y a situación desembocó en a guerra ubierta entre ambas nacions.

A primera fase d'a guerra

Os capetos dreitos s'extinguioron en 1328, y se planteyó un problema de succesión. Os grans de Francia adrezaban mes a suya atención por Felipe de Valois en estar francés que por atros candidatos posibles como Eduardo III d'Anglaterra, nieto de Felipe o Fermoso.

Eduardo pareixió acceptar-lo pero dimpués reivindicó a corona y atacó. O rei Eduardo III s'enfrentaba con o rei de Francia tamién por a qüestión succesoria d'o ducato de Bretanya. O papa Climent IV ninvió como meyador amán d'a cort anglesa a Chuan Ferrández de Heredia, pero l'aragonés fracasó en as suyas chestions.

Os exitos melitars d'os angleses estioron importants: destrucción de l'armata francesa en L'Écluse, en Flandres en 1340, a victoria de Crécy en 1346, (en a que Chuan Ferrández d'Heredia luitaba a favor de Felipe VI y fue feito presionero), y de Piteus en 1356, on o rei de Francia Chuan o Bueno fue feito presionero. En 1360 por o tractato de Brétigny una Guyena asaber-lo d'eixamplata (muito mes gran que a redolata de Burdeus, plegando dica Piteus y Cevenas), fue atribuita a lo rei d'Anglaterra a cambeyo de renunciar a la corona francesa. Sindembargo, Carlos V teneba de condestable a lo bretón Bertrand du Guesclin y pronto reconquirió os territorios perditos. Enta 1375 os angleses no dominaban que Calais, Ponthieu y as rechions de Bordeus y Bayona.

A segunda fase d'a guerra

S'establió un equilibrio frachil. A prencipios d'o sieglo XV bi heba dos clans franceses opuestos. Os armanyacs, que yeran fuertes en o centro y sud, y os borgonyons. Chuan o Bueno cedió a un fillo suyo dito Felipe l'Atrevito o ducato de Borgonya, que feba una politica prou independient y convenció a Carlos VI l'Ababol de que desheredase a lo delfín Carlos VII en proveito d'Henrique V d'Anglaterra. Henrique V, que en 1415 ya heba vencito a la caballería francesa, teneba asinas una enchaquia pa reviscolar a guerra.

En 1429 Chuana d'Arco liberó Orléans, que yera asetiata por os angleses, y fació coronar a Carlos VII en Reims, y dende ixe inte os angleses rebloron y retaculoron; en 1453 no conservaban que Calais y a guerra remató.

Os duques de Borgonya heban aproveitato pa asegurar-se a suya posición en una ampla zona entre o Sacro Imperio Román Chermanico y o reino de Francia, y poseyeban o ducato de Borgonya, Flandres, Artois, Picardía. O ducato de Nevers yera en mans d'una branca menor d'a familia y o ducato de Bretanya ganó a suya independencia. En o tot o sieglo XIV o Biarn se liberó d'a sobiranía anglesa y francesa.

Bibliografía

  • Jean Sellier: Atlas de los pueblos de Europa Occidental. Editorial Paidós.

Vinclos externos