Diferencia entre revisiones de «Luengas galoitalicas»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Pachina creyada con '{{Infobox familia lingüistica |nombre= Luengas galo-italicas |atros nombres= |etnia= |rechión= Italia, San Marino, Suiza, Mónegue y Francia |color=l...'
 
Sin resumen de edición
Linia 21: Linia 21:
|linguasphere=
|linguasphere=
|glotto = gall1279
|glotto = gall1279
|mapa= [[Imachen:Linguistic_map_of_Italy.png|250px]]
|mapa= [[Imachen:Gallo-Italic languages.svg|250px]]
|descripción mapa= Luengas galo-italicas en tonos verdes en o norte d'Italia
|descripción mapa= Luengas galo-italicas
}}
}}
As '''luengas galo-italicas''' son a mayoría de [[Luengas d'Italia|luengas d'o norte d'Italia]]. Fan parti d'iste grupo o [[Idioma piemontés|piemontés]], o [[Idioma lombard|lombard]], o [[Idioma emiliano-romanyol|emiliano-romanyol]] y o [[Idioma ligur (romance)|ligur]], encara que bi ha dudas sobre a clasificación d'ista zaguera debiu a las suyas caracteristicas especials. O [[idioma venecián|venecián]] se considera a sobén como una [[luengas italo-dalmatas|luenga italo-dalmatas]]; encara, que bellas publicacions la definen como galo-italiana.<ref>Por eixemplo [[Ethnologue]]</ref>
As '''luengas galo-italicas''' son a mayoría de [[Luengas d'Italia|luengas d'o norte d'Italia]]. Fan parti d'iste grupo o [[Idioma piemontés|piemontés]], o [[Idioma lombard|lombard]], o [[Idioma emiliano-romanyol|emiliano-romanyol]] y o [[Idioma ligur (romance)|ligur]], encara que bi ha dudas sobre a clasificación d'ista zaguera debiu a las suyas caracteristicas especials. O [[idioma venecián|venecián]] se considera a sobén como una [[luengas italo-dalmatas|luenga italo-dalmatas]]; encara, que bellas publicacions la definen como galo-italiana.<ref>Por eixemplo [[Ethnologue]]</ref>

Versión d'o 14:00 18 abr 2017

Plantilla:Infobox familia lingüistica As luengas galo-italicas son a mayoría de luengas d'o norte d'Italia. Fan parti d'iste grupo o piemontés, o lombard, o emiliano-romanyol y o ligur, encara que bi ha dudas sobre a clasificación d'ista zaguera debiu a las suyas caracteristicas especials. O venecián se considera a sobén como una luenga italo-dalmatas; encara, que bellas publicacions la definen como galo-italiana.[1]

As luengas galo-italianas comparten caracteristicas tanto con as luengas galo-romances, con as que mugan a o norueste (incluyindo o francés y occitán) y as luengas italo-dalmatas a o sud (incluyindo o italián). Eixemplos de caracteristicas comuns con as primeras son a perduga de todas as vocals finals fueras d'a -a; a ocurrencia d'a lenición; o desenvolique d'o grupo /kt/ orichinal a /jt/ (y a sobén dimpués a /tʃ/) y o desenvolique d'a vocal frontal redondiada (por eixemplo o cambeo de /u/ a /y/). D'atra man son eixemplos de caracteristicas comuns a o segundo grupo de luengas a indicación d'os plurals con cambeos vocalicos en cuentas de con una /s/; se troba prou estendillada a metafonía d'a vocals tonicas, quan van seguidas d'una /i/; asinas como o desenvolique en bellas arias d'o fonema /tʃ/ en cuentas de /ts/ como resultau d'a palatalización d'a /k/ orichinal antis de e y i.

Debiu a tot isto, bi ha discusions sobre a corrección d'o propio grupo de luengas galo-italicas. Asinas istas son a vegadas clasificadas aintro d'as luengas galo-romances,[2] encara que atros lingüistas gosan agrupar-las con as italo-dalmatas.[3][4][5][6][7]

Distribución cheografica

Tradicionalment s'han charrau en o Norte d'Italia, sud de Suiza, San Marino y Mónegue. A mayoría d'as luengas galo-italicas han deixau paso a o italián estándar como luenga d'uso cutiano. A gran mayoría de parlants d'istas luengas son bilingües con o italián. Istas luengas encara son parladas por a diaspora italiana en países con importants comunidatz d'immigrants d'orichen italián. O ligur ye estandarizau en Mónegue como idioma munegasco (Munegascu).

Clasificación

Referencias

  1. Por eixemplo Ethnologue
  2. Ethnologue, [1]
  3. Por eixemplo, Giovan Battista Pellegrini, Tullio De Mauro, Maurizio Dardano, Tullio Telmon (se veiga Enrico Allasino et al. Le lingue del Piemonte, IRES – Istituto di Ricerche Economico Sociali del Piemonte, Torino, 2007, p. 9) y Vincenzo Orioles (se veiga Classificazione dei dialetti parlati in Italia).
  4. Walter De Gruyter, Italienisch, Korsisch, Sardisch, 1988, p. 452.
  5. Michele Loporcaro, Profilo linguistico dei dialetti italiani, 2013, p. 70.
  6. Martin Maiden, Mair Parry, Dialects of Italy, 1997, Introduction p. 3.
  7. Anna Laura Lepschy, Giulio Lepschy, The Italian Language Today, 1998, p. 41.

Se veiga tamién