Diferencia entre revisiones de «Condicional perfecto»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
MerlIwBot (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 1: Linia 1:
{{tiempos berbals}}
{{tiempos verbals}}
O '''condicional perfecto''', '''condicional composau''' u '''condicional pasau''' ye una forma verbal composada de condicional que se fa servir en a proposición principal d'as [[oracions condicionals]] de [[oracions condicionals hipoteticas de pasau|hipoteticas de pasau]].

Como forma verbal composada presenta dos elementos, un [[verbo auxiliar]] y un [[participio]]. En as luengas neolatinas este verbo auxiliar gosa estar un derivau d'o verbo ''HABĒRE'' ("[[verbo haber|haber]]"), que remató imposando-se a lo verbo auxiliar derivau de ''ESSERE'' (''[[Verbo estar-ser|estar-ser]]'') de determinaus verbos intransitivos ([[verbos reflexivos|reflexivo]]s y de [[verbos de movimientos|movimiento]]).

Encara que a perda d'este auxiliar se produció en as etapas inicials d'a historia de muitas luengas neolatinas, en belunas como o [[idioma francés|francés]] y en variants de l'aragonés como o [[aragonés cheso|cheso]] se mantiene encara l'uso d'o verbo derivau d'o ''ESSERE'' latín como verbo auxiliar en o condicional composau d'estos tipos de verbos intransitivos.

== Condicional perfecto en l'aragonés ==
{{articlo principal|condicional perfecto en l'aragonés}}
Como en atras luengas romances o condicional perfecto se fa servir en as proposicions subordinadas d'as [[Oracions condicionals en l'aragonés#Oración condicional hipotetica de pasau|oracions condicionals de pasau]]:
*''Si l'hese sabido, te l''''habrí dito''''' ([[aragonés chistabín|chistabín]])<ref name=CHISTABRIAN>*{{es}} [[Brian Mott]]: ''El Habla de Gistain''. [[Instituto de Estudios Altoaragoneses]], 1989 pp 77.</ref>.

{| class="wikitable"
{| class="wikitable"
| bgcolor=#cccccc | '''Presona'''
| bgcolor=#cccccc | '''Presona'''
Linia 7: Linia 18:
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''1ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''1ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habría aduyato /aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habría aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habría debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habría debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habría partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habría partiu / partito
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''2ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''2ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías aduyato / aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías partiu / partito
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''3ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''3ª Sing.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías aduyato / aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrías partiu / partito
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''1ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''1ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos aduyato / aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habríanos partiu / partito
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''2ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''2ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz aduyato / aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habríatz partiu / partito
|-
|-
| bgcolor=#DDEEFF | ''3ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | ''3ª Plur.''
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían aduyato / aduyau
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían aduyau / aduyato
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían debito / debiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían debiu / debito
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían partito / partiu
| bgcolor=#DDEEFF | Habrían partiu / partito
|-
|-
|}
|}

== Condicional perfecto en o francés ==
{{articlo principal|condicional perfecto en o francés}}

== Referencias ==
{{listaref}}


[[Categoría:Tiempos verbals]]
[[Categoría:Tiempos verbals]]

Versión d'o 19:26 11 chi 2016

Tiempos verbals
Modo indicativo

Present
Pasau perfecto simple
Pasau imperfecto
Pasau perfecto composau
Pasau anterior
Pasau plusquamperfecto
Futuro simple
Futuro perfecto
Condicional simple
Condicional perfecto

Modo subchuntivo

Present
Pasau imperfecto
Pasau perfecto
Pasau plusquamperfecto

Modo imperativo
Impresonals

Infinitivo simple
Infinitivo composau
Participio present
Participio pasau
Cherundio

O condicional perfecto, condicional composau u condicional pasau ye una forma verbal composada de condicional que se fa servir en a proposición principal d'as oracions condicionals de hipoteticas de pasau.

Como forma verbal composada presenta dos elementos, un verbo auxiliar y un participio. En as luengas neolatinas este verbo auxiliar gosa estar un derivau d'o verbo HABĒRE ("haber"), que remató imposando-se a lo verbo auxiliar derivau de ESSERE (estar-ser) de determinaus verbos intransitivos (reflexivos y de movimiento).

Encara que a perda d'este auxiliar se produció en as etapas inicials d'a historia de muitas luengas neolatinas, en belunas como o francés y en variants de l'aragonés como o cheso se mantiene encara l'uso d'o verbo derivau d'o ESSERE latín como verbo auxiliar en o condicional composau d'estos tipos de verbos intransitivos.

Condicional perfecto en l'aragonés

Ta más detalles, veyer l'articlo condicional perfecto en l'aragonésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Como en atras luengas romances o condicional perfecto se fa servir en as proposicions subordinadas d'as oracions condicionals de pasau:

Presona 1ª Conchugación 2ª Conchugación 3ª Conchugación
1ª Sing. Habría aduyau / aduyato Habría debiu / debito Habría partiu / partito
2ª Sing. Habrías aduyau / aduyato Habrías debiu / debito Habrías partiu / partito
3ª Sing. Habrías aduyau / aduyato Habrías debiu / debito Habrías partiu / partito
1ª Plur. Habríanos aduyau / aduyato Habríanos debiu / debito Habríanos partiu / partito
2ª Plur. Habríatz aduyau / aduyato Habríatz debiu / debito Habríatz partiu / partito
3ª Plur. Habrían aduyau / aduyato Habrían debiu / debito Habrían partiu / partito

Condicional perfecto en o francés

Ta más detalles, veyer l'articlo condicional perfecto en o francésveyer os articlos [[{{{2}}}]] y [[{{{3}}}]]veyer os articlos [[{{{4}}}]], [[{{{5}}}]] y [[{{{6}}}]]veyer os articlos [[{{{7}}}]], [[{{{8}}}]], [[{{{9}}}]] y [[{{{10}}}]].

Referencias

  1. *(es) Brian Mott: El Habla de Gistain. Instituto de Estudios Altoaragoneses, 1989 pp 77.