Diferencia entre revisiones de «Pavo cristatus»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Chusec (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Chusec (descutir | contrebucions)
Sin resumen de edición
Linia 89: Linia 89:


A simbolochía d'o pavo real ye larga, por a suya machestuosidat. En quasi todas culturas, ye un símbol solar relacionau con a beldat, a gloria, a immortalidat y a sabiduría.
A simbolochía d'o pavo real ye larga, por a suya machestuosidat. En quasi todas culturas, ye un símbol solar relacionau con a beldat, a gloria, a immortalidat y a sabiduría.
[[Imachen:Weenix, Jan - Jagdbeutestillleben mit Pfau - 1708.jpg|thumb|Jan Weenix, ''Bodegón de caza con pago azul'', 1708]]

O pavo real ye l'au nacional d'India. En l'hinduismo, o pavo real sirve de montura a Skanda, o dios d'a guerra. Muitas d'as danzas folkloricas d'a India amuestran pasos inspiraus en o baile de festeyo d'o pavo real.
O pavo real ye l'au nacional d'India. En l'hinduismo, o pavo real sirve de montura a Skanda, o dios d'a guerra. Muitas d'as danzas folkloricas d'a India amuestran pasos inspiraus en o baile de festeyo d'o pavo real.



Versión d'o 10:26 17 avi 2015

Un u más biquipedistas son treballando actualment enamplando iste articlo.

Puede estar que, por ixo, bi haiga lagunas de conteniu u deficiencias de formato. Por favor, antis de realizar correccions mayors u reescrituras, contacte con ells en a suya pachina d'usuario u a pachina de descusión de l'articlo ta poder coordinar-ne la redacción.

Ista pachina fa referencia a lo pago real. Ta otros emplegos, veyer Pago (desambigación), y ta pavo, veyer Pavo (desambigación).
Pavo cristatus
Pago masclo.
Denominacions populars
Pago azul, pago real
Estau de conservación

Seguro (IUCN)
Clasificación cientifica
Eukaryota
Animalia
Chordata
Aves
Galliformes
Phasianidae
Pavo
Descripción
Pavo cristatus
LINNAEUS, 1758

Lo pago azul u pago real (scientificament Pavo cristatus, 'pago con cresta'), ye una especie d'au galliforme d'o chenero pago d'a familia Phasianidae. Destaca por a extraordinaria coda policromada d'os masclos.

Etimolochía

Segunt Corominas, tanto l'aragonés pago como lo castellán pavo vienen d'o latín pavus, 'pavo real'. En a Edat Meya, designaba exclusivament a lo pago de azul, ya que l'actual Meleagris gallopavo ye una au norteamericana trayita muito dimpués d'a colonización de 1492. A lo pago azul, se le clamó allora pago real; ye a saber, 'pago verdadero'.[1]

La forma pavo ye una forma moderna en castellán, an no se documenta dica Nebrija, en 1495.[2] La forma antiga yera pavón (u pagón en Gonzalo de Berceo), que viene d'a variant latina pavo, -onis.

Textos

Segunt Corominas, a primer documentación se troba enta l'anyo 1300 en os Fueros d'Aragón:

aquellas aves o bestias que crían en casa, assí como pagos o gallinas o palomas. [3]

Y apareixe tamién como pago en inventarios aragoneses de 1403 y 1469.[4]

Balle de festeyo d'un masclo debant d'a fembra.

En unas coplas contra la corrupción de Pedro de la Cabra de 1436, o pago ye eixemplo de regalo (present) ta corromper a los chueces.

Pagos, cabritos, gal[l]inas,

colachs, savogas, pageles,
fan los corazones muelles;
a'l dar de las disciplinas,
judgan malas por be(g)ninas,
ladrones por innocentes;
tales donos son turmentes

de las áni[m]as mezquinas.

Descripción

Fembra de pago
Pago real blanco.
Uego de pago, Museu Wiesbaden

O pago real ye una especie con un fuerte dimorfismo sexual. Lo masclo pesa de 4 a 6 kg y tiene una longaria de 100 a 115 cm dende o pico a la coda zarrada y de 195 a 225 cm dica la punta d'as largas plumas d'o aventador —coda secundaria— quan ye plenament desembolicada. A fembra pesa de 2,75 a 4 kg y mesura unos 95 cm.

Mutacions

Bi ha variacions d'o fenotipo d'o plomache d'o Pavo cristatus a causa de distintas Mutacions_cheneticas. Istas esdevienen en raras ocasions en a naturaleza, pero a criazón selectiva ha fixau as diferents variedatz. Istas mutacions han feito dos tipos de variacions: de color (blanco, bronze...) y patrón (arlequín, ala negra...). A más, s'han cruzau con otras variedatz.

Alimentación

L'alimentación ye fundamentalment omnivora, composada prencipalment por simients, fruitos, bayas, plantas, verduras, insectos, ranas y chicotz reptils.

O pago de peito azul s'alimenta y nidifica en tierra, en un forau de poca profundidat que gosa tapar con brancas u fuellas. Puede fer vuelos curtos, que realiza especialment ta posar-se en as brancas d'os árbols an discansa y pasa la nueit. L’ensemble des données montre que le régime alimentaire est omnivore. Il se compose de grains (sauvages et cultivés), de graines d’herbes, de particules d’herbes tendres, de feuilles, de pousses de bambou, de pétales de fleurs avec une préférence pour les baies et les drupes de Carissa, Lantana, Zizyphus et les figues sauvages (Ficus). Les champs cultivés, en jachère ou en friche sont aussi visités. La nourriture animale comporte toutes sortes d’insectes et de leurs larves, des petits lézards, des grenouilles, des micro-mammifères et même des serpents[5].

Comportamiento

Imao Keinen (1845 - 1924), Parella de pagos en primavera, Chapón
Pago de bulto, Palacio d'a Ciudat, Udaipur, India.

Son aus territorials y polígamas. Han d'haber quatro u cinco fembras por cada masclo. Ponen de 4 a 8 uegos. La parade frontale prend toute son ampleur avec le déploiement de la traîne qui constitue la fameuse « roue du paon ». Ainsi, le mâle relève à la verticale et ouvre largement ses longues plumes ornementales, soutenues par les rectrices, en un immense éventail parsemé d’ocelles chatoyants. Il offre alors le spectacle de son corps bleu brillant, rayonnant au centre. Habituellement le mâle déploie sa traîne mais se tourne dans le sens opposé à l’entrée de l’arène quand s’approche une femelle. Lorsqu’elle entre dans l’arène, il fait la roue, en gardant le dos tourné, montrant ainsi l’envers de ses plumes bien moins coloré, et en agitant de haut en bas ses rémiges primaires entrouvertes. Le rythme des saccades s’accélère à mesure que la femelle se rapproche, produisant un bruissement d’ailes de plus en plus fort. Puis il se tourne subitement vers sa partenaire, comme pour créer un effet de surprise, cesse d’agiter ses rémiges primaires et se penche fortement vers elle tout en rabattant son éventail en avant. Parfois c’est la femelle qui le contourne pour se positionner en face de lui. Il se pavane alors à pas lents autour d’elle, dresse le cou, bombe le torse tout en exhibant ses plumes ocellées. Si la femelle, apparemment indifférente, continue à vaquer à ses occupations, il la suit lentement mais si elle lui fait face, il imprime des tremblements rapides à ses rectrices ce qui a pour effet de produire un frémissement des barbes et un chatoiement des ocelles sur les plumes ornementales. Ces tremblements ne durent que quelques secondes mais peuvent être répétés à chaque fois que la femelle relève la tête. Après quoi, il peut tourner à nouveau le dos et agiter ses rémiges primaires. Puis il lance un sifflement et se précipite vers la femelle, ce qui occasionne généralement sa fuite. Ce manège peut être répété plusieurs fois avant qu’elle se couche au sol devant le mâle, alors au comble de l’excitation, qui rabaisse aussitôt son éventail, se rue sur elle en criant et la couvre en étalant ses sus-caudales.[6]

Historia

Los antigos teneban muito aprecio a la carne y uegos d'istas aus. Ista au ye orichinaria d'a India. Quan Aleixandro Magno conquirió a India antiga conoixió istas aus y levó bells eixemplars dica la ciudat de Babilonia. Dende aquí istas aus se propagaron dica Persia, Meya y dimpués d'istos reinos, estió d'an os romans las levoron ta Italia.

Mosaico d'un pago (periodo bizantino), Caesarea, Israel

Os antigos teneban muito aprecio a la carne y uevos d'istas aus. L'orador Quinto Hortensio Hórtalo fui qui primero introdució entre los romans o gusto por a carne d'istas aus que fizo servir en una gran lifara que dio quan fue creyau augur. Marco Anfidio Luco fue o primero que discurrió fer-las caminar a manadas ta engordar-las.

Apareixe representau en os molimentos y pinturas antigos. Yera un manjar muit apreciau en os festines de l'antiga Roma an o pavo real yera un plato quasi obligatorio. En tiempos d'a caballería, yera tamién muit apreciau lo pavo real, noble au y a suya carne yera l'alimento d'os valients y d'os amants y adorno d'as lifaras. [7]

Raja Ravi Varma (1848-1906), Murugan (o dios hindú Murugan con as suyas mullers sobre o pago Vahana).

En a epoca contemporania, os prencipals zoológicos de totz tienen como un d'os prencipals atractivos ta o publico visitante una colección de pavos reals.

L’histoire veut que l’introduction du paon bleu en Europe incombe à Alexandre le Grand (356-323 av. J. C.) mais le décryptage de hiéroglyphes, la lecture d’anciens documents grecs et la datation de bas-reliefs suggèrent une importation beaucoup plus ancienne. On sait, par exemple, que la flotte du roi Salomon (970-931 av. J. C.) ramena plusieurs spécimens, qu'Assourbanipal, roi d’Assyrie (669-627 av. J. C.) élevait déjà des paons dans des enclos et que Darius Ier, roi des Perses (522-486 av. J. C.) détenait aussi des paons dans ses jardins. La Mésopotamie entretenait, déjà vers 520 av. J. C. des échanges commerciaux avec l’Inde donc près de deux siècles avant les conquêtes d’Alexandre le Grand. Mentionné dans la Bible comme animal domestique, le paon fut élevé dans l’Antiquité en Égypte, en Palestine et en Macédoine vers 440 av. J. C. Il fut introduit chez les anciens Grecs qui le consacrèrent à Héra, déesse grecque du mariage. Mais après les nombreuses luttes fratricides que se livrèrent les différentes cités grecques, il disparut d’Asie Mineure et Alexandre le Grand ne fit que le réintroduire en Macédoine vers 330 av. J. C.

On trouve des représentations de paons sur les fresques de Pompéi. Il était, pour les Romains, tout à la fois, un oiseau de table et d'agrémen.

Simbolismo, mitolochía y cultura popular

A simbolochía d'o pavo real ye larga, por a suya machestuosidat. En quasi todas culturas, ye un símbol solar relacionau con a beldat, a gloria, a immortalidat y a sabiduría.

Jan Weenix, Bodegón de caza con pago azul, 1708

O pavo real ye l'au nacional d'India. En l'hinduismo, o pavo real sirve de montura a Skanda, o dios d'a guerra. Muitas d'as danzas folkloricas d'a India amuestran pasos inspiraus en o baile de festeyo d'o pavo real.

En l'antiga Grecia, fue l'au simbolica d'Hera, a diosa griega más important de l'Olimpo.

En a relichión cristiana, ye considerau símbol de resurrección de Cristo porque, en primavera, tiempo de Pasqua, l'au cambea totalment de plomache. Se pueden veyer mosaicos d'o sieglo IV con ista figura en a ilesia de Santa Constancia, en Roma, asinas como en qualques catacumbas cristianas. En cheneral, as representacions de pavos reals amuestran a l'au bebendo d'un cáliz u d'una fuent (Fuent d'a Vida) simbolizando un renaiximiento espiritual, asociau con o baptismo y con a eternidat de l'alma.

En o Islam, s'asocia a Iblís, chefe supremo d'os demonios, con o pavo real.

Referencias

  1. J. Corominas, J. A. Pascual, Diccionario crítico etimológico e hispánico, vol. IV: 'Me-Re', Madit, Gredos, 1997; p. 441-442, s. v. 'pavo'.
  2. Vocabulario latino-español, [1] consulta 16/12/2015
  3. edición de G. Tilander, §282.3
  4. BRAE, volúmens IV y XX
  5. Hennache & Ottaviani 2006
  6. Hennache & Ottaviani, 2006.
  7. Diccionario enciclopédico popular ilustrado Salvat, 1906-1914