Diferencia entre revisiones de «Río Martín»
m Bot: Migrating 3 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q23136 (translate me) |
Sin resumen de edición |
||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
}} |
}} |
||
O '''río Martín''' naixe en o [[termin municipal]] de [[Martín de lo Río]], d'a cobaltera d'a [[Sierra de Cucalón]] ([[Provincia de Teruel|Teruel]]), d'on que tamién en naixen es ríos [[río Segura (Aragón)|Segura]], [[río Fuent Ferrada|Fuent Ferrada]], [[río Rambla|Rambla]] y [[río Parras|Parras]]. Encara que o [[naixedero]] ye prou altero, diz que per o clima xuto d'es territorios que trescruza (montanya mediterrania) no compliega guaire [[augua]]s y, de traza parellana ta como fan altros ríos vecíns, como o [[río Aguas]] y la [[río |
O '''río Martín''' naixe en o [[termin municipal]] de [[Martín de lo Río]], d'a cobaltera d'a [[Sierra de Cucalón]] ([[Provincia de Teruel|Teruel]]), d'on que tamién en naixen es ríos [[río Segura (Aragón)|Segura]], [[río Fuent Ferrada|Fuent Ferrada]], [[río Rambla|Rambla]] y [[río Parras|Parras]]. Encara que o [[naixedero]] ye prou altero, diz que per o clima xuto d'es territorios que trescruza (montanya mediterrania) no compliega guaire [[augua]]s y, de traza parellana ta como fan altros ríos vecíns, como o [[río Aguas]] y la [[río Uerba|Uerba]], fa lo suyo camín enta l'[[Ebro]] sin de prodigar-se guaire en o suyo [[cabal (hidrolochía)|cabal]]. |
||
As estimacions d'a suya longaria en son dos, pendendo de qual criterio s'emplegue ta considerar-la; diz que quan s'evalúa o suyo corso prencipal, a lonchitut ye de 98 Km, mas que si s'aconsideran es trangos anteriors, a baixadera s'enfila dica 115 km. |
As estimacions d'a suya longaria en son dos, pendendo de qual criterio s'emplegue ta considerar-la; diz que quan s'evalúa o suyo corso prencipal, a lonchitut ye de 98 Km, mas que si s'aconsideran es trangos anteriors, a baixadera s'enfila dica 115 km. |
||
| Linia 27: | Linia 27: | ||
== Bibliografía == |
== Bibliografía == |
||
*[[Ana Falo]] ''El Martín: sus aguas'' La Crida. Anuario cultural del Bajo Martín. N 2, 2005 |
*{{es}} [[Ana Falo]] ''El Martín: sus aguas''. La Crida. Anuario cultural del Bajo Martín. N 2, 2005 |
||
== Veyer tamién == |
== Veyer tamién == |
||
| Linia 36: | Linia 36: | ||
* {{es}} [http://www.parqueriomartin.com/ Pachina oficial d'o Parque Cultural Río Martín] |
* {{es}} [http://www.parqueriomartin.com/ Pachina oficial d'o Parque Cultural Río Martín] |
||
{{Plantilla:Ríos de la cuenca hidrografica de l'Ebro}} |
|||
{{DEFAULTSORT:Martin}} |
{{DEFAULTSORT:Martin}} |
||
[[Categoría:Ríos d'Aragón]] |
[[Categoría:Ríos d'Aragón]] |
||
Versión d'o 07:04 10 oct 2015
O río Martín naixe en o termin municipal de Martín de lo Río, d'a cobaltera d'a Sierra de Cucalón (Teruel), d'on que tamién en naixen es ríos Segura, Fuent Ferrada, Rambla y Parras. Encara que o naixedero ye prou altero, diz que per o clima xuto d'es territorios que trescruza (montanya mediterrania) no compliega guaire auguas y, de traza parellana ta como fan altros ríos vecíns, como o río Aguas y la Uerba, fa lo suyo camín enta l'Ebro sin de prodigar-se guaire en o suyo cabal.
As estimacions d'a suya longaria en son dos, pendendo de qual criterio s'emplegue ta considerar-la; diz que quan s'evalúa o suyo corso prencipal, a lonchitut ye de 98 Km, mas que si s'aconsideran es trangos anteriors, a baixadera s'enfila dica 115 km.
En o municipio de Martín compliega es quatre afluents suyos, d'es quals en ye l'uno més important o río Segura, naixito de Segura de los Banyos, totz ells plegando-be enta un transecto muito ramificato y a on que as aportacions d'altros corsos menors tamién bi son numbrosas. Amés, d'entre es municipios de Mont Albán y Albalat de l'Arcebispe s'estendilla un Parque Cultural adedicato t'a conservación y protección d'a redolada en es aspectos naturals, cheolochicos y historicos (aintre d'éste se-bi troban chacimientos prehistoricos y poblacions prerromanas) que ye considerato Patrimonio d'a Humanidat de 1998 per mans d'a UNESCO.
En a cuenca d'o río Martín bi ha dos entibos; o Entibo d'Escuriza regula as auguas de l'afluent d'este nombre, y o Entibo de Cueva Foradada, que aproveita a foz que ubre o río Martín en a Sierra de los Moros, entre Arcaine y Oliet, dimpués de forcallo d'o río Radón con o Martín.
Calidat d'as auguas
As auguas se consideran de buena calidat dica l'aportación d'o Barranco de Mena. N'este punto se reciben os vertitos d'as actividatz meneras d'Utriellas y Escuita. En a redolata de Mont-Albán a contaminación se fa maxima, millorando en Arcaine por as aportacions de manantials que reciben a denominación de Renacimiento del Martín. En bellas epocas de l'anyata o Martín puet estar seco dica que trescurza por ixas surchencias.
Lo río Escuriza ye un d'os principals afluents d'o Martín y reculle auguas con vertitos d'actividatz meneras d'a redolata d'Estercuel.
En Arinyo, auguas enta baixo d'o forcallo d'os dos ríos se troban as surchencias més importants en cabal, aportando un augua més salata, pero dende Arinyo bi ha usos agricolas que en tot o Baixo Martín retiran augua d'o cauz y tornando esta augua contaminata. Tamién aumenta a contaminación por as auguas fecals d'os lugars que bi ha en a ribera.
En a desembocadura l'augua ye muito degradata por o redueito cabal, a salinidat y a contaminación.
Bibliografía
- (es) Ana Falo El Martín: sus aguas. La Crida. Anuario cultural del Bajo Martín. N 2, 2005
Veyer tamién
Vinclos externos
| Afluents d'o río Ebro | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||