Sacro Imperio Romano Chermanico

O Sacro Imperio Román Chermanico (en alemán Heiliges Römisches Reich; en latín Sacrum Romanum Imperium, en aragonés medieval simplament "Imperio d'Alemanya") estió a unión politica d'un conchunto d'estatos d'Europa Central, con tierras d'Alemanya, Italia y países mugants y fue constituito por Otón I de Saxonia en 962 quan o Papa Chuan II li atorgó a corona imperial en Roma y duró dica 1806 quan Francisco II renunció a lo títol imperial y conservó o títol d'emperador d'Austria. O sacro imperio estió a entidat predominant d'Europa Central mientres un milenio, dica la suya desaparición en 1806 a mans de Napoleón I.

En o sieglo XVIII, replecaba la mayor parti d'as actuals Alemanya, Republica Checa, Austria, Liechtenstein, Eslovenia, Belchica y Luxemburgo, asinas como grans arias de l'actual Polonia y una parti d'os Países Baixos. Anteriorment, n'heban formato parti a totalidat d'os Países Baixos y Suiza, asinas como bellas zonas de Francia y Italia.

A denominación d'o Sacro Imperio varió asabelo mientres os sieglos. En 1034 s'emplegaba la formula Imperio Román ta referir-se a las tierras baixo dominio de Conrado II y no estió dica 1157, mientres o reinato de Frederico I Barbarroya, quan prencipió a emplegar-se o termin Sacro Imperio. Por atra banda, l'uso d'o termin Emperador Román feba referencia a los gobernadors d'as tierras europeas d'o norte y escomenzó a emplegar-se con Otón II entre 973 y 983. Os emperadors anteriors, dende Carlos Magno (muerto en 814) dica Otón I o Gran (emperador entre 962 y 973), heban emplegato simplament o títol d'Imperator Augustus ("Emperador Augusto"), encara que historicament lo se conoix tamién como Emperador d'Occident. O termin Sacro Imperio Román prencipia a estar usato en 1254; y Sacro Imperio Román Chermanico data de 1512, dimpués de muitas variacions en os zaguers anyos d'o sieglo XV.

Historia

O Sacro Imperio naixió d'a Francia Oriental d'as tres en as qualas se trestalló lo Imperio Carolinchio en 843 (Tratato de Berdún). En Francia Oriental a dinastía carolinchia s'extinguió en l'anyo 911 y ye esleito rei o duque de Saxonia, Henrique o paixarero. En l'anyo 925 adquiere Lotarinchia. Henrique o paixarero ye succedito por o suyo fillo Otón I en l'anyo 936. Otón I adquiere o Reino d'Italia en l'anyo 951. O Sacro Imperio Román-Chermanico naixe oficialment quan en 962 Otón I de Saxonia recibió a corona imperial en Roma por la suya aduya contra Berengario II d'Ivrea. O 13 de febrero Otón I reconoixeba bellas concesions a lo pontificato, pero establiba que os papas no podesen estar consagratos sin churar enantes fidelidat a lo emperador.

En relación con o Imperio Carolinchio o Sacro Imperio Romano-Chermanico no incluiba o territorio d'a dita Francia Occidental y yera constituito por os ducatos chermanicos de Saxonia, Franconia, Ducato de Suebia y Bavera y por o territorio en parte romanz de Lorena. Comprendeba zonas limitrofes como Austria, Carintia y las marcas d'o noreste, Bohemia, Moravia, norte y centro d'Italia: Piemont, Liguria, Toscana, Romanya, Veneto y Lombardía, a més d'os Estatos Pontificios. En 1032 Baixo o reinato de Conrado II s'adhibió o Reino de Borgonya, con o Ducato de Provenza como apéndiz.

L'apocheu d'o imperio estió con Henrique III. Baixo este periodo l'autoridat d'o emperador prevaleixió sobre l'autoridat d'os papas y suya elección, tamién procuroron dirichir a las autoridatz relichiosas de Chermania d'alcuerdo con lurs conveniencias. Esta situación esdevinió conflictiba quan a reforma clunyacense y l'aparición de dos papas con muita personalidat: Nicolau II y Gregorio VII. Por un decreto pontificio de 1059 os papas encomenzoron a ser esleitos por o conclau u colechio de cardenals por sufrachio secreto, a lo tiempo que os papas feban liga con os prencipes normandos. A perduga d'o poder d'elección d'os papas por part d'os emperadors estió o primer paso pa que a Ilesia s'independizase d'o imperio y planteyó o conflicto entre os dos “poders universals”, o Imperio y o Papato por o dominium mundi dica desembocar en a Baralla d'as Investiduras, que implicó o fracaso d'a casa de Franconia debant d'a Ilesia o enfeblimiento d'a reyaleza debant d'os grans sinyors d'o Reich.

A luita por o dominium mundi continó baixo os Hohenstaufen, sobretot dende Frederico I Barbarroya y se sumó a ixa luita o elemento comunal, con a participación d'a Liga de Lombardía, que quereba aproveitar pa os suyos fins esta luita. Frederico II consiguió o trono de Secilia y prebó de fer més fuerte o imperio baixando-ie o suyo centro politico, pero topetó de nuevo con l'aristocracia pontificia.

A fins d'o sieglo XIII as comunidatz ciudadanas yeran prou prosperas como pa autogobernar-sen y mirar-sen primero por lurs intreses que por os d'o Imperio, d'esta traza fue desapareixendo a ideya teocratica d'a cristiandat gobernata por o Papa y lo Emperador. O imperio yera cada vegata més restrinchito a lo norte chermanico y s'enfebliba por a luita. En 1356 Carlos IV de Luxemburgo proclamaba a bula d'Oro y depositaba a elección d'o emperador en mans de siet prencipes: o duque palacín d'o Rhin, o rei de Bohemia, o duque de Saxonia y o marqués de Brandemburgo chunto con os arcebispes de Maganza, Colonia y Tréveris. Dende 1438 con Alberto d'Habsburgo a elección se limitó a los miembros d'a familia Habsburgo.

O imperio s'iba fraccionando y se creyaban feudos independients, obligando a la formación de dietas, imposar tributos cheneralizatos y formar un redueito exercito, pero estas mesuras no impidioron que o scisma protestant rematase por fragmentar pa cutio o Imperio en tiempos de Carlos V. A la suya muerte o títol imperial perdió valideza. Ferrando III querió reviscolar-lo y nombró un nuevo elector, o duque de Bavera en 1648, pero a paz de Westfalia en ixe mesmo anyo feba terminar a guerra d'as trenta anyatas y redució o imperio a una ficción politica. Leopoldo I conchuró o periglo turco en Europa Central y estió o verdadero iniciador d'o Imperio Austriaco. En ixos tiempos Prusia encomenzó o suyo camín enta a hechemonía en o norte d'Alemanya y obligó a desplazar o centro d'o imperio enta o sur con Carlos VI d'o Sacro Imperio Román Chermanico, qui prebó de creyar un nuevo eixe Espanya-Imperio. D'esta traza a decadencia yera ya un feito consumato y a fins d'o sieglo XVIII y principios d'o sieglo XIX a Francia revolucionaria se disputaba con os Habsburgo bells territorios alemans. A Dieta de Ratisbona en 1803 y o tractato de Presburgo en 1805 facioron retacular a influencia austriaca en Alemania en beneficio de Francia, esgallando-ne Bavera y Wurtemberg. Encara que Francisco II se proclamase emperador d'Austria en l'anyo 1804 como reacción a la formación d'o Primer Imperio Francés, a derrota d'a coalición d'Austria, Rusia y Anglaterra en a Batalla d'Austerlitz en 1805 imposó o tractato de Presburgo y una nueva reorganización d'Alemanya. En chulio de 1806 setze prencipes alemans forman a Confederación d'o Rin (Rheinbund) y en agosto de 1806 Francisco II renuncia a lo títol d'emperador alemán presionato por Napoleón Bonaparte.