Diferencia entre revisiones de «Chacetania»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 21: Linia 21:
En ella se i formó lo primitivo [[condato d'Aragón]] que en [[1035]], quan morió o rei [[Sancho Garcés III de Navarra|Sancho III]] "o Mayor" de Navarra, adquirió a categoría de [[Reino d'Aragón|reino]] con [[Capital (politica)|capital]] en a ciudat de [[Chaca]] y con [[Remiro I d'Aragón|Remiro I]] como monarca. Resultato d'ista ampla historia son dos grans molimentos historico-artisticos, a [[seu de Chaca]] y o [[monesterio de Sant Chuan d'a Penya]].
En ella se i formó lo primitivo [[condato d'Aragón]] que en [[1035]], quan morió o rei [[Sancho Garcés III de Navarra|Sancho III]] "o Mayor" de Navarra, adquirió a categoría de [[Reino d'Aragón|reino]] con [[Capital (politica)|capital]] en a ciudat de [[Chaca]] y con [[Remiro I d'Aragón|Remiro I]] como monarca. Resultato d'ista ampla historia son dos grans molimentos historico-artisticos, a [[seu de Chaca]] y o [[monesterio de Sant Chuan d'a Penya]].


A suya mayor [[altaria]] ye o pico [[Collarada]] (2.886 [[metro]]s), y cuenta con dos d'as [[Estación d'esquí|estacións d'esquí]] más importants y antigas d'Espanya: [[Candanchú]] y [[Astún]], en a [[val de l'Aragón]].
A suya mayor [[altaria]] ye o pico [[Collarada]] (2.886 [[metro]]s), y cuenta con dos d'as [[Estación d'esquí|estacións d'esquí]] más importants y antigas da Peninsula: [[Candanchú]] y [[Astún]], en a [[val de l'Aragón]].


Tien una [[superficie]] de 1.857,9 [[km²]] y una [[Población humana|población]] en [[2010]] de 18.664 hab. (con una [[densidat de población]] de 10,05 hab/km²) y a suya capital ye a ciudat de [[Chaca]], que aculle o 71% d'a población comarcal.
Tien una [[superficie]] de 1.857,9 [[km²]] y una [[Población humana|población]] en [[2010]] de 18.664 hab. (con una [[densidat de población]] de 10,05 hab/km²) y a suya capital ye a ciudat de [[Chaca]], que aculle o 71% d'a población comarcal.

Versión d'o 10:44 21 chi 2015

Plantilla:Infotabla comarca A Chacetania ye a comarca más noroccidental d'Aragón, dividita entre as provincias de Uesca y Zaragoza. Muga con Francia por o norte, Navarra por l'ueste, y por o sud y a l'este con as comarcas aragonesas d'as Cinco Villas, Plana de Uesca y Alto Galligo. En plens Pireneus, s'articula por o río Aragón y os suyos afluyents.

En ella se i formó lo primitivo condato d'Aragón que en 1035, quan morió o rei Sancho III "o Mayor" de Navarra, adquirió a categoría de reino con capital en a ciudat de Chaca y con Remiro I como monarca. Resultato d'ista ampla historia son dos grans molimentos historico-artisticos, a seu de Chaca y o monesterio de Sant Chuan d'a Penya.

A suya mayor altaria ye o pico Collarada (2.886 metros), y cuenta con dos d'as estacións d'esquí más importants y antigas da Peninsula: Candanchú y Astún, en a val de l'Aragón.

Tien una superficie de 1.857,9 km² y una población en 2010 de 18.664 hab. (con una densidat de población de 10,05 hab/km²) y a suya capital ye a ciudat de Chaca, que aculle o 71% d'a población comarcal.

A suya prencipal festividat ye Santa Orosia, patrona d'ista comarca, y que se celebra o 25 de chunio.

A luenga vernacla d'a Chacetania ye l'aragonés, charrando-se a suya variedat l'aragonés occidental, chunto con o castellán que en ye l'oficial.

Composan a Chacetania 20 municipios.[1]

Territorio y población

Municipio
Superficie
(km²)[2]
%
d'o total
Población
(2011)[3]
%
d'o total
Densidat
(hab/km²)
Altaria
(metros)
Distancia
ta
Chaca
(km)
Lugars
Aísa 81,0 4,4 379 2,0 4,68 1.043 20,80 Candanchú, Esposa, Sinués
Ansó 223,1 12,0 475 2,5 2,13 860 53,00 Zuriza
Aragüés de lo Puerto 64,4 3,5 133 0,7 2,07 970 33,00
Artieda 13,6 0,7 92 0,5 6,76 652 46,90
Bailo 164,4 8,8 300 1,6 1,82 714 26,20 Alastuei, Arbués, Arrés, Especiello, Esporret, Gabás, Larués, Paternoi, Villanoviella d'Alastuei.
Borau 41,7 2,2 85 0,4 2,04 1.008 14,40
A Canal de Berdún 133,3 7,2 382 2,0 2,87 688 30,00 Berdún, Biniés, Huertolo, Maixons, Martés, Villa-reyal d'a Canal
Canfranc 71,6 3,9 620 3,3 8,66 1.040 17,80 Os Aranyons.
Castiello de Chaca 17,3 0,9 257 1,4 14,86 921 7,20 Aratorés
Chaca 406,3 21,9 13.299 71,1 32,73 818 -- Abai, Avena, Ara, Araguás d'o Solano, Ascara, Asieso, Atarés, Acín, Badaguás, Banaguás, Baraguás, Barós, Bernués, Bescós de Garcipollera, Binué, Botaya, Caniars, Espuéndolas, o Fraixinal, Gracionépel, Guasa, Guasillo, Ipás, Latiesas Altas, Latiesas Baixas, Lerés, Martillué, Navasa, Navasiella, Novés, Orante, Osia, Puerto d'Astún, Ulle, Villanoviella, Xarlata, Yosa de Garcipollera.
Chasa 8,9 0,5 113 0,6 12,70 944 30,40
Fago 28,8 1,6 30 0,2 1,04 888 53,00
Mians 14,8 0,8 41 0,2 2,77 692 48,90
Puent d'a Reina de Chaca 48,1 2,6 290 1,6 6,03 707 21,20 Santa Engracia de Chaca, Xabierregai
Salvatierra d'Esca 81,2 4,4 226 1,2 2,78 582 52,90 Focheto, Lorbés
Santa Cilia 28,1 1,5 208 1,1 7,40 649 14,70 Fosato Alto, Fosato Baixo, Somanés
Santa Cruz d'as Serors 27,0 1,5 189 1,0 7,00 788 15,90 Binacua
Sigüés 101,8 5,5 131 0,7 1,29 521 47,90 Aringo, Asso-Veral, Escó, los Banyos, Miramont, Tiermas
Val d'Echo 234,4 12,6 947 5,1 4,04 800 44,40 Catarecha, Ciresa, Echo, Embún, Santa Lucía, Urdués
Villanuga 58,2 3,1 512 2,7 8,80 953 14,10 Aruex, Cenarbe
Total 1.857,9(*) 18.709 10,07

(*) Adhibindo-ie a superficie d'o "común d'Ansó y Fago" (9,9 km²)

Densidat de población d'a Chacetania

Demografía

Evolución demografica
1362 f 1495 f 1842 1857 1860 1877 1887 1897 1900
- - - - - - - - 26.996

1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1981 1991
27.017 26.478 26.904 24.908 24.270 21.167 17.926 16.948 16.007

1992 1994 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002
- - - - - - - 16.676 -

2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
- - - - - - - - 18.709

2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 -
- - - - - - - - -

 1717-1981: población de feito; 1990- : población de dreito.
Fuent: Intercensal en l'INE, Series de población en l'INE y Relación d'unidatz poblacionals en l'INE.

Se veiga tamién

Referencias



 
Comarcas d'Aragón
Bandera d'Aragón
Alto Galligo · Andorra-Sierra d'Arcos · Aranda · Baixo Aragón · Baixo Aragón-Casp · Baixo Martín · Campo de Belchit · Campo de Borcha · Campo de Carinyena · Campo de Daroca · Chacetania · Cinca Baixa · Cinca Meya · Cinco Villas · Comarca Central · Comunidat de Calatayú · Comunidat de Teruel · Cuencas Meneras · Gúdar-Chabalambre · Litera · Mayestrato · Matarranya · Monegros · Plana de Uesca · Ribagorza · Ribera Alta d'Ebro · Ribera Baixa d'Ebro · Sierra d'Albarracín · Sobrarbe · Semontano de Balbastro · Tarazona y Moncayo · Xiloca · Val de Xalón