Prehistoria

O dolmen de Santilena, en Biescas (Alto Galligo, Uesca, Aragón).

Escultura d'un caballo en una piedra en o chacimiento arqueolochico de Mas d'Azil (Occitania).

Stonehenge, en Anglaterra, d'o periodo Neolitico, fa 4.500-4.000 anyadas.

Lucy, un fósil muit completo d'un Australopithecus afarensis descubierto en Etiopia en 1974.

A Prehistoria (d'o latín præ, antis de, y o griego ιστορία, historia) ye un periodo historico, definito como o periodo entre l'aparición d'a Humanidat y l'aparición d'a escritura, quan se dentraría en a Historia. Sindembargo, ista definición ye asobén obchecto de descusions por a sciencia que en fa o suyo estudeyo, a Prehistoria, clamata igual que l'obchecto d'estudeyo.

L'orichen d'o termin ye quan Paul Tournal inventó a parola Pré-historique ta referir-se a troballas arqueolochicas que heba feito en espelungas en a rechión d'Occitania. Esdevenió una parola popular en francés arredol d'os anyos 1830 ta fer referencia a o periodo historico d'antis d'a escritura, y apareix en anglés, emplegato por Daniel Wilson, en 1851, ta escampar-se dimpués por atras luengas.

Problematica d'a suya definición

A definición clasica d'a Prehistoria tien problemas, no nomás con os criterios ta fixar a calendata d'o suyo prencipio y a suya fin, sino tamién ta marcar as mugas internas d'os suyos periodos.

Os alazetz d'a Prehistoria

Seguntes a definición clasica d'a Prehistoria, ista prencipia con l'aparición de l'hombre. Sindembargo, no bi ha una calendata concreta ta marcar a suya aparición, o que ye conseqüencia d'una panda evolución de l'hombre ta plegar en o chenero homo dende un indeterminato miembro d'a familia d'os hominidae. As calendatas son variables seguntes cada investigador, en función d'os criterios emplegatos, de carácter antropolochico u mesmo filosofico.

Se veiga tamién

• Arqueolochía.
• Evolución de l'hombre.
• Historia.
• Paleoantropolochía.
• Prehistoria (sciencia).

Vinclos externos

• Se veigan as imáchens de Commons sobre a Prehistoria.
• (ca) Departamento de prehistoria d'a Universidat Autonoma de Barcelona.
• (es) Revista Trabajos de prehistoria d'o CSIC.