Río Cabriuel

O río Cabriuel (prenunciato /ka.bri.'wel/, en castellán Cabriel) ye un río d'a peninsula Iberica, afluent d'o Xúcar. A suya cuenca mide 4754,2 km² o suyo cabal meyo ye de 20,92 m³/s y a suya longaria ye de 220 km.

Lugars por a on pasa

Naixe oficialment en un parache d'o termin de Val Longuiello clamato Ojos del Cabriel, manimenos se puet puyar por o cauz ta una zona más alta, on se troba o despoblato de Val de Cabriuel, a pocos kilometros d'o naixedero d'o Tacho.

Pasa por os pueblos de La Zafriella, Marquesado, Alcalá de la Vega (y 2 km entabaixo un recolón pasa arredol de l'antigo Castiello de Serriella), Enguídanos, Minglanilla, Villatoya, Villargordo del Cabriel y Pajaroncillo, y s'une a lo Xúcar en a localidat de Cofrentes, toponimo que talment endique forcallo u confluencia (CONFLUENTEM). Os suyos principals afluents son o Guadazaón, o Ojos de Moya y L'Albara.

O cauz d'o río s'ha aproveitato pa fer a muga entre a provincia de Cuenca y a provincia de Valencia. Tien un entibo, o entibo de Contreras, on se puet fer piragüismo. A suya orografía ye espectacular, destancando os Cuchiellos y as Foces d'el Cabriuel, on se puet fer rafting y piragüismo d'auguas blancas encara que nomás que en o periodo de sueltas d'o entibo de Contreras, dende chunio dica agosto.

Medio ambient

En as suyas auguas i ha barbols, truitas arcoiris introdueitas, truitas comuns y loiras.

A mán d'o cauz suyo bi ha un parache natural doble, las Foces d'el Cabriuel, que ye parque natural en a parte valenciana y reserva natural en a parte cuencana.

Toponimia

Se clamaba Cabrihuel en castellán antigo y tamién asinas s'escribe en textos medievals d'Albarrazín d'o sieglo XIV escritos en aragonés; en catalán se diz riu Cabriol. Deducimos doncas, que o nombre orichinal no feba referencia a las crabas y si que feba referencia a lo cervido que en latín se diz CAPREOLUS, o corzo, y en catalán encara se diz cabirol. O cambeo d'o sufixo -uel por -iel puet estar paralelo con o caso de Rubihuelos-Rubielos en Gúdar-Chabalambre.