Diferencia entre revisiones de «Pisces»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Legobot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 154 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q152 (translate me)
lampreda [http://books.google.es/books?id=eAhnAAAAMAAJ&q=lampreda+fillo&dq=lampreda+fillo&hl=es&sa=X&ei=KsVrUZynAZSshQeW6YHgBg&ved=0CDIQ6AEwAA]
Linia 9: Linia 9:
{{Taxobox_end}}
{{Taxobox_end}}
{{Taxobox_section_subdivision | color = pink | plural_taxon = Superclases}}
{{Taxobox_section_subdivision | color = pink | plural_taxon = Superclases}}
* [[Conodonta]] [[extinto|†]]
* [[Conodonta]] [[extincto|†]]
* [[Hyperoartia]]
* [[Hyperoartia]]
** [[Petromyzontidae]] (lampreas)
** [[Petromyzontidae]] (lampredas)
* [[Pteraspidomorphi]]
* [[Pteraspidomorphi]]
* [[Thelodonti]]
* [[Thelodonti]]
Linia 19: Linia 19:
** [[Pituriaspida]]
** [[Pituriaspida]]
** [[Osteostraci]]
** [[Osteostraci]]
* [[Gnathostomata]] (peixes con mandíbula)
* [[Gnathostomata]] (peixes con mandibula)
** [[Placodermi]] [[extinto|†]]
** [[Placodermi]] [[extincto|†]]
** [[Chondrichthyes]] (peixes cartilaginosos)
** [[Chondrichthyes]] (peixes cartilachinosos)
** [[Acanthodii]] [[extinto|†]]
** [[Acanthodii]] [[extincto|†]]
** [[Osteichthyes]][[parafilético|*]] (peixes osios)
** [[Osteichthyes]][[parafilético|*]] (peixes osios)
*** [[Actinopterygii]] (peixes con aleta con radios)
*** [[Actinopterygii]] (peixes con aleta con radios)
*** [[Sarcopterygii]] (peixes con aletas lobuladas)
*** [[Sarcopterygii]] (peixes con aletas lobuladas)
**** [[Coelacanthimorpha]] (celacantos)
**** [[Coelacanthimorpha]] (celacantos)
**** [[Dipnoi]] (pulmonados)
**** [[Dipnoi]] (pulmonaus)
{{Taxobox_end}}
{{Taxobox_end}}
Os '''peixes''' ('''Pisces''') son animals [[vertebratos]] d'as auguas, típicament [[ectotermico]]s, recobiertos d'[[escata]]s y dotatos de dos conchuntos d'[[aleta]]s por parellas y de quantas aletas individuals. A especialidat d'a [[zoolochía]] que s'ocupa especificament d'os peixes se diz [[ictiolochía]].
Os '''peixes''' ('''Pisces''') son animals [[vertebratos]] d'as auguas, típicament [[ectotermico]]s, recobiertos d'[[escata]]s y dotatos de dos conchuntos d'[[aleta]]s por parellas y de quantas aletas individuals. A especialidat d'a [[zoolochía]] que s'ocupa especificament d'os peixes se diz [[ictiolochía]].
Linia 33: Linia 33:
Como ye propio d'os primers vertebratos, viven en las auguas y, a diferencia d'o que observamos en os [[tetrapodos]], a [[respiración]] se produce prencipalment por [[branquias internas]] clavadas en [[fendillas d'a farinche]]. A locomoción se basa en una forma hidrodinamica, con movimientos laterals d'o cuerpo auxiliatos por extremidatz que son aletas.
Como ye propio d'os primers vertebratos, viven en las auguas y, a diferencia d'o que observamos en os [[tetrapodos]], a [[respiración]] se produce prencipalment por [[branquias internas]] clavadas en [[fendillas d'a farinche]]. A locomoción se basa en una forma hidrodinamica, con movimientos laterals d'o cuerpo auxiliatos por extremidatz que son aletas.


O grupo ye muy heterochenio y incluye formas tan dispars como as [[lampreyas]], os [[tiburons]] u los [[atuns]], totalizando arredol de 30.000 especies, estando lo grupo más numeroso d'os vertebrados.
O grupo ye muy heterochenio y incluye formas tan dispars como as [[lampreda]]s, os [[tiburons]] u los [[atuns]], totalizando arredol de 30.000 especies, estando lo grupo más numeroso d'os vertebrados.


== Aparato respiratorio ==
== Aparato respiratorio ==
Linia 60: Linia 60:
* [[Agnatos]] u peixes sin de mandibulas, que incluye poquetas especies actuals (lampreyas y mixines). Ye un grupo parafiletico.
* [[Agnatos]] u peixes sin de mandibulas, que incluye poquetas especies actuals (lampreyas y mixines). Ye un grupo parafiletico.
* [[Condrictios]] u peixes cartilachinosos, que incluyen a los tiburons, [[rayas]] y [[quimeras]], caracterizaus por poseyer [[fendillas branquials]] externament visibles y o esqueleto compuesto nomás de [[cartilago]]. Son un grupo de vertebratos mui primitivos, pero muy exitosos evolutivament, ya que os tiburons son animals antiquísmos que bi no han cambiau mucho dende o suyo orichen.
* [[Condrictios]] u peixes cartilachinosos, que incluyen a los tiburons, [[rayas]] y [[quimeras]], caracterizaus por poseyer [[fendillas branquials]] externament visibles y o esqueleto compuesto nomás de [[cartilago]]. Son un grupo de vertebratos mui primitivos, pero muy exitosos evolutivament, ya que os tiburons son animals antiquísmos que bi no han cambiau mucho dende o suyo orichen.
* [[Osteictios]] u peixes osios, con esqueleto [[osio]] y branquias protechidas mediant un [[operculo]]. Ye un grupo parafiletico. A suya vez se subdibide en:
* [[Osteictios]] u peixes osios, con esqueleto [[osio]] y branquias protechidas mediant un [[operclo]]. Ye un grupo parafiletico. A suya vez se subdivide en:
** [[Actinopterichios]], peixes osios con aletas provistas de [[rayo (aleta)|rayos]].
** [[Actinopterichios]], peixes osios con aletas provistas de [[rayo (aleta)|rayos]].
** [[Sarcopterichios]], peixes osios con aletas lobuladas.
** [[Sarcopterichios]], peixes osios con aletas lobuladas.
Linia 90: Linia 90:


== Migración ==
== Migración ==
Asabelos tipos de peixes levan a cabo migracions regularment, en escalas que van d'o día a día dica anyals, y con distancias que van dende no guaires metros dica mils de kilometros. O fin comunment se relaciona cheneralment con l'[[alimentación]] u la [[crianza]]; en bells casos a razón ta la migración ye desconoixita.
Asabelos tipos de peixes fan migracions regularment, en escalas que van d'o día a día dica anyals, y con distancias que van dende no guaires metros dica mils de kilometros. O fin comunment se relaciona cheneralment con l'[[alimentación]] u la [[crianza]]; en bells casos a razón ta la migración ye desconoixita.


Clasificación d'os peixes migratorios
Clasificación d'os peixes migratorios

Versión d'o 09:20 15 abr 2013

Articlo d'os 1000
Peixes

Arengue de l'Atlantico (Clupea harengus), a especie icticola mas abundant d'o mundo.
Dominio: Eukaryota
Reino: Animalia
Filo: Chordata
Subfilo: Vertebrata
Superclases

Os peixes (Pisces) son animals vertebratos d'as auguas, típicament ectotermicos, recobiertos d'escatas y dotatos de dos conchuntos d'aletas por parellas y de quantas aletas individuals. A especialidat d'a zoolochía que s'ocupa especificament d'os peixes se diz ictiolochía.

Como ye propio d'os primers vertebratos, viven en las auguas y, a diferencia d'o que observamos en os tetrapodos, a respiración se produce prencipalment por branquias internas clavadas en fendillas d'a farinche. A locomoción se basa en una forma hidrodinamica, con movimientos laterals d'o cuerpo auxiliatos por extremidatz que son aletas.

O grupo ye muy heterochenio y incluye formas tan dispars como as lampredas, os tiburons u los atuns, totalizando arredol de 30.000 especies, estando lo grupo más numeroso d'os vertebrados.

Aparato respiratorio

Os peixes obtienen l'oxichén (O2) disuelto en l'augua a traviés de branquias, que en lur caso se sitúan entre as fendillas farinchias u fendillas branquials.

Aparato circulatorio

Os peixes tienen una circulación simple y completa. O corazón poseye dos cambras con diferent masa muscular. L'auricla ye a cambra con menos masa muscular y o ventriclo a que mes. A l'auricla entra sangre sin oxichén provinient d'os teixitos de lo cuerpo, pasa a lo ventriclo, que la bombeya a los arcos branquials, que se capilarizan en as branquias, a on s'oxichena a sangre pa dimpués ser ninviata a tot lo cuerpo.[1][2]

Dimpués de pasar por os capilars branquials a sangre pierde muita presión y pasa a un vaso sanguinio dorsal dito aorta dorsal. L'aorta se ramifica en arterias de menor calibre que plegan a los diferents organos d'o cuerpo, y se ramifica en arteriolas y capilars que irrigan los diferents teixitos.[1][2]

Dimpués d'irrigar los diferents teixitos los capilars converchen en venulas que se reunen en diferents venas que s'unen formando una vena que desemboca en o seno venoso y dimpués arriba en l'auricla de nuevo.[1]

Sistema niervoso

O telencefalo u cerebro d'os peixes ye relacionato con funcions olfativa y recibe a denominación de cerebro olfativo u rinencefalo. O mesencefalo controla os comportamientos complexos.[2]

Aparato locomotor

En os peixes gosa distinguir-se cinco tipos d'aletas diferents seguntes a zona d'o cuerpo en a que se troban: as peitorals, as pelvianas, a dorsal, a caudal y l'anal.

Evolución

Os peixes s'orichinoron a partir d'atros cordatos en primeras d'o Cambrico. No se sabe a scencia cierta exactament a on fixar o suyo orichen; o grupo más primitivo d'os peixes, os agnatos —que no poseyen mandibulas— aplega a las lampreyas y a los mixines, (anque no está claro si istos zaguers se deben considerar vertebratos).

Os vertebratos terrestres (tetrapodos) se diferencioron a partir de peixes pulmonatos emparentatos con o celacanto u los dipnous, y bellas d'as primeras formas son a meyo camin entre o nuestro concepto de peix y o d'amfibio.

Clasificación y filochenia

O grupo d'os peixes ye parafiletico y se define como todos os vertebratos que no son tetrapodos, ye decir, por a exclusión d'un taxón (os tetrapodos) d'atro mayor (os vertebratos), y no por a posesión de caracteristicas derivatas comuns. As especies hue existents perteneixen a tres grupos (a vegatas consideratos clases, a vegatas superclases:

  • Agnatos u peixes sin de mandibulas, que incluye poquetas especies actuals (lampreyas y mixines). Ye un grupo parafiletico.
  • Condrictios u peixes cartilachinosos, que incluyen a los tiburons, rayas y quimeras, caracterizaus por poseyer fendillas branquials externament visibles y o esqueleto compuesto nomás de cartilago. Son un grupo de vertebratos mui primitivos, pero muy exitosos evolutivament, ya que os tiburons son animals antiquísmos que bi no han cambiau mucho dende o suyo orichen.
  • Osteictios u peixes osios, con esqueleto osio y branquias protechidas mediant un operclo. Ye un grupo parafiletico. A suya vez se subdivide en:

O siguient cladograma amostra las relacions filocheneticas d'os distintos grupos de peixes y d'istos con os tetrapodos (seguntes Hickman):[3]

Vertebrata

Myxini


      

Cephalaspidomorphi


Gnathostomata

Chondrichthyes


Teleostomi

Actinopterygii


      
      

Sarcopterygii




Tetrapoda









Note-se que os sarcopterichios son más estreiament emparentatos con os tetrapodos (vertebratos con quatre patas) que con a resta de peixes.

Migración

Asabelos tipos de peixes fan migracions regularment, en escalas que van d'o día a día dica anyals, y con distancias que van dende no guaires metros dica mils de kilometros. O fin comunment se relaciona cheneralment con l'alimentación u la crianza; en bells casos a razón ta la migración ye desconoixita.

Clasificación d'os peixes migratorios

  • Diadromos, viachan entre augua salata y dulce. (griego: día significa entre).
  • Anadromos, viven prencipalment en l'augua salada y s'apareyan en dulce. (Griego: ana significa alto).
  • Catadromos, viven en l'augua dulce y s'apareyan en l'agua salada. (Grego: cata significa baixo).
  • Anfidromos, se mueven entre l'augua dulce y salata mientres o suyo ciclo de vida, pero no por apareyamento. (Grego: amphi significa ambos)
  • Potadromos, migran nomás en as auguas dulces. (griego: potamos significa río).
  • Oceanodromos, migran nomás en as auguas saladas. (griego: oceanos significa "ocián")

Os peixes anadromos más conoixitos son os salmons, que eclosionan en chicotas corrients d'augua dulce, baixan a la mar y viven quantos anyos; dimpués tornan a los mesmos ríos a on que son naixitos, desovan, y poco dimpués mueren.

O peix más notable dintro d'os catadromos ye l'anguila d'augua dulce, con larvas que flotan a la deriva en l'ocián ubierto a vegatas por meses u anyos, antis de viachar mils de kilometros a los suyos rigachuelos orichinarios, donde se desembolican dica adubir o suyo estato adulto, ta tornar-se-ne a lo ocián a desovar.

A migracion vertical diaria ye un comportamiento común; muitas especies marinas se dirichen a la superficie de nueit ta alimentar-se; dimpués tornan a las fonduras marinas mientres o día.

Un gran número de peixes marinos, como l'atún, migra de norte a sud anyalment, siguindo as variacions de temperatura en l'ocián. Isto ye de gran importancia ta la pesca.

As migracions d'os peixes d'augua dulce son cheneralment más curtas, tipicament dende un laco a un río u viceversa, por motivos de desove.

Os peixes asinas, como otros organismos acuaticos, pueden clasificar-se ecolochicament por su tolerancia a distintas salinidatz, en eurihalinos u estenohalinos, así como por otros aspectos de lur adaptación.

Bibliografía

  • Lozano Rey, L., Los peces fluviales de España; Memorias de la Academia de Ciencias. Madrit, 1935.
  • Lozano Cabo, F., Los peces de las aguas continentales españolas; Servicio Nacional de Pesca Fluvial y Caza. Madrit, 1964.

Vinclos externos

Referencias

  1. 1,0 1,1 1,2 C.P.J.Hickman Principios Integrales De Zoologia - 10ª Ed. McGraw-Hill. 1998. pp688-689
  2. 2,0 2,1 2,2 Natividad Ferrer Marí, Miguel Gracia Vicente, Manuel Medina Martínez Bachillerato. Biología y Geología Bruño, 2008.
  3. Hickman, C. P., Ober, W. C. & Garrison, C. W., 2006. Principios integrales de zoología, 13ª edición. McGraw-Hill-Interamericana, Madrid (etc.), XVIII+1022 pp. ISBN 84-481-4528-3.