Diferencia entre revisiones de «Montenegro»
m Bot: Migrating 187 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q236 (translate me) |
m replaced: nome_ofizial → nombre_oficial, nome_común → nombre_común, lema_nazional → lema_nacional, inno_nazional → himno_nacional, idiomas_ofizials → idiomas_oficials, enfiladors_tetulos → enfiladors_titols, e using AWB |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Infobox_País | |
{{Infobox_País | nombre_oficial = Република Црна Гора<br />(''Republika Crna Gora'') |
||
| |
| nombre_común = Montenegro |
||
| de = de |
| de = de |
||
| imachen_bandera = Flag of Montenegro.svg |
| imachen_bandera = Flag of Montenegro.svg |
||
Linia 7: | Linia 7: | ||
| simbolos = |
| simbolos = |
||
| imachen_mapa =Europe_location_MNE.png |
| imachen_mapa =Europe_location_MNE.png |
||
| |
| lema_nacional = ''No'n tien'' |
||
| |
| himno_nacional = ''[[Oj, svijetla majska zoro]]'' |
||
| capital = [[Podgorica]] |
| capital = [[Podgorica]] |
||
| |
| capital_población = 136.473 ([[2003]]) |
||
| capital_cor_fmt = |
| capital_cor_fmt = |
||
| capital_cor = 42_28_N_19_17_O_ 42° 28′ N 19° 17′ E |
| capital_cor = 42_28_N_19_17_O_ 42° 28′ N 19° 17′ E |
||
| ziudá_prencipal = [[Podgorica]] |
| ziudá_prencipal = [[Podgorica]] |
||
| |
| idiomas_oficials = [[Idioma serbocrovata|Montenegrino]] |
||
| gubierno = [[Republica]] |
| gubierno = [[Republica]] |
||
| |
| enfiladors_titols = [[President]]<br /> [[Primer Menistro]] |
||
| |
| enfiladors_nombres = [[Filip Vujanović]]</br>[[Milo Đukanović]] |
||
| establimiento = Independencia |
| establimiento = Independencia |
||
| |
| establimiento_fitas = • Declarada |
||
| establimiento_calendatas = De [[Serbia y Montenegro]]<br />[[3 de chunio]] de [[2006]] |
| establimiento_calendatas = De [[Serbia y Montenegro]]<br />[[3 de chunio]] de [[2006]] |
||
| |
| superficie = 13.812 |
||
| |
| superficie_posición = 161 |
||
| |
| superficie_augua = n/d |
||
| mugas = 599 [[quilometro|km]] |
| mugas = 599 [[quilometro|km]] |
||
| costas = 199 km |
| costas = 199 km |
||
| |
| población = 616.258 ([[2003]]) |
||
| |
| población_posición = 159 |
||
| |
| población_densidat = 44,6 |
||
| PIB = US$ 830 millons |
| PIB = US$ 830 millons |
||
| |
| PIB_anyada = 2002 |
||
| |
| PIB_posición = n/d |
||
| PIB_per_capita = US$ 1.347 |
| PIB_per_capita = US$ 1.347 |
||
| moneda = [[Euro]] (€, [[ISO 4217|EUR]]</code>) |
| moneda = [[Euro]] (€, [[ISO 4217|EUR]]</code>) |
||
| |
| chentilicio = Montenegrín, -a |
||
| |
| horario = [[CET]] ([[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]+1) |
||
| |
| horario_estiu = [[CEST]] ([[Tiempo Coordinato Universal|UTC]]+2) |
||
| cctld = [[.me]] |
| cctld = [[.me]] |
||
| codigo_telefonico = 381 |
| codigo_telefonico = 381 |
Versión d'o 00:36 29 mar 2013
Montenegro (en montenegrín Crna Gora/Црна Гора) ye un chicot país situato en os Balcans, chunto a la mar Hadriana. Dende o 4 de febrero de 2003 se establió como un d'os dos estatos miembros d'a Federación de Serbia y Montenegro, pero o 21 de mayo de 2006, en un referendum, o 55,5% d'a población refirmó a independencia de Montenegro que fue proclamata o 3 de chunio de 2006.
Toponimia
O suyo nombre en luengas neolatinas vien d'o venecián, egual que Negroponte en Grecia.
Población por etnias y nacionalidatz
A mayor part d'a población son os montenegrins y/o serbios. Bi ha crovates d'orichen dalmata en as Bocas de Kotor, albaneses en a muga con Albania y eslavos musulmans en a muga con Serbia.
Divisions administrativas de Montenegro
- Se veiga ta más informacion a lista de municipios de Montenegro
Montenegro ye dividido en 21 municipios (Општина, opština)
- Andrijevica
- Bar
- Berane
- Bijelo Polje
- Budva
- Cetinje
- Danilovgrad
- Herceg Novi
- Kolašin
- Kotor
- Mojkovac
- Nikšić
- Plav
- Plužine
- Pljevlja
- Podgorica
- Rožaje
- Šavnik
- Tivat
- Ulcinj
- Žabljak
Historia
O territorio actual de Montenegro corresponde a un territorio que Constantín Porfirocheneta situa bells principatos serbios como Zahumje y Zeta. Zeta esdevinió uno d'os dos prencipals estatos serbios. En o sieglo XI o knez Voislav fue succedito por Miguel a qui o Papa dió o títol de rei en l'anyo 1077. Miguel establió a suya capital en Skadar (Shkkoder). Zeta dimpués fue dominata por Raska.
En o sieglo XIV os serbios d'a zona de Zeta tornan a tener dinastías locals, os Balsidas, os Crnojevic (que tienen refirme venecián). Iván IV ye vencito por os otomans y s'establix més a l'ueste, en os monts de Cetinje, y o suyo estato será conoixito como Crna Gora en serbocrovate y Montenegro por os venecians.
En 1515 Montenegro prene un nuevo estatuto, en teoría baixo sobranía otomana, en realidat qui manda ye un principe-bispe. Dimpués de Danilo a succesión pasa dejde tío a sobrín en a familia d'os Petrovic Njegos. Danilo estableix relacions con a Rusia de Per o Gran en 1711 y en recibirá aduya. En estos tiempos que o centro politico serbio yera en o norte se produció a formación d'una identidat montenegrina deseparata d'a identidat serbia cheneral.
En 1851 o poder se seculariza y o knez (principe) no ye bispe. Esclata una guerra contra os otomans, que son vencitos en 1858 en Grahovo. En 1875 bi ha una revuelta en Bosnia-Herzegovina y Montenegro y Serbia aprobeitan pa declarar a guerra a los otomans en 1876. O congreso de Berlín de 1878 reconoixió a independencia de Montenegro y permitió l'anexión de territorios a lo norte (una part d'Herzegovina) y l'este, a més d'un acceso a la mar en Bar (Antivari), més gran con l'anexión de Dulcigno en 1881.
En 1912 Montenegro pasa a estar un reino, y participa en a I guerra balcanica. Os montenegrins asitian Shköder y por o tractato de Bucarest en 1913 Montenegro s'exampla con l'anexión d'a metat sud d'o Sanchak de Novi Pazar y d'a Rechión de Pec. O exercito montenegrín participó en a primera Guerra Mundial en o mesmo bando que Serbia, y acompanyó a lo exercito serbio en a suya retirata. Cetinje fue evacuata o 27 d'aviento de 1915.
Quan remató a primera guerra mundial, os montenegrins yeran partidarios cerrinos d'a unión con os serbios. O 26 de noviembre de 1918 un consello nacional aplegato en Podgorica destronó a lo rei Nikita y vota que Montenegro s'adhiba a lo reino de Serbios, Crovates y Eslovens.
Os conflictos entre serbios y crovates marcoron a politica yugoslava d'o periodo d'entreguerras. Os montenegrins yeran de part d'os serbios. En a segunda Guerra Mundial Montenegro fue ocupato por os italians y o suyo territorio redueito. Os partisans ocupaban gran part d'o país.
En 1946 se constituye a Republica Socialista de Montenegro con o territorio de 1913 de fueras de Peć, que pasa a lo Kosovo y con a inclusión d'as bocas de Cattaro. A capital se treslada dende Cetinje ta Podgorica, con o nombre de Titograd.
En 1991 encomienza a descomposición d'a Republica Federal Socialista de Yugoslavia, Montenegro colabora con o gobierno de Yugoslavia en l'agresión a Croacia en a redolada de Ragusa, permaneixe sin independizar-se. En abril de 1992 se creya una nueva Republica Federal de Yugoslavia con Serbia y Montenegro pero no ye reconoixita, dimpués cambió de nombre por Serbia y Montenegro. Dende 1993 os montenegrins encomienzan a querer desvinclar-sen de Serbia.
Cultura
Por causa d'a suya situación cheografica, a cultura de Montenegro s'ha modelato gracias a diferents influencias a lo largo d'a suya historia, estando as más importants as d'orichen eslavo, (especialment serbio), bizantina, centroeuropea y hadriana.
Bi ha muitos puestos de gran inportancia historica y cultural en Montenegro, encluindo molimentos d'os periodos pre-romanico, gotico y barroco. A zona costera de Montenegro ye prou conoixita por os suyos diversos molimentos relichiosos catolicos, mientres en a zona interior l'arquitectura y l'arte relichioso reflecta la influencia bizantina.
A danza tradicional ye l'oro que consiste en diversos bailarins que conforman un circlo a l'abrazar-sen d'os hombros mientres uno u dos bailarins en solitario danzan en o centro a o ritmo d'os tambors. A literatura se remonta más de diez sieglos entazaga mientres en 1494 fue establita la primera imprenta estatal en Centinje an apareixió lo primer libro sudeslavo que fue impreso: l'Oktoih. A isto s'adhiben dibersos manuscritos d'o sieglo XIII alzatos en monasterios.
Esporte
O fútbol ye practicato en Montenegro y a categoría mes alta ye a Primera División de Montenegro.
Vinclos externos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre Montenegro.
Estaus d'Europa |
Abkhasia3 | Albania | Alemanya | Andorra | Armenia2 | Artsakh3 | Austria | Azerbaichán1 | Belarrusia | Belchica | Bosnia y Herzegovina | Bulgaria | Cazaquistán1 | Croacia | Cheorchia1 | Chipre2 | Chipre d'o Norte2, 3 | Chequia | Dinamarca | Eslovaquia | Eslovenia | Espanya1 | Estonia | Finlandia | Francia1 | Grecia | Hongría | Islandia | Irlanda | Italia1 | Kosovo3 | Letonia | Liechtenstein | Lituania | Luxemburgo | Macedonya d'o Norte | Malta | Moldavia | Mónegue | Montenegro | Noruega | Osetia d'o Sud3 | Países Baixos | Polonia | Portugal | Reino Uniu | Rumanía | Rusia1 | San Marino | Serbia | Suecia | Suiza | Transnistria3 | Turquía1 | Ucraína | Vaticano |
Dependencias: Åland | Akrotiri y Dhekelia | Chibraltar | Guernési | Isla de Man | Islas Feroe | Jèrri | Svalbard |
1 Parti d'o suyo territorio ye difuera d'Europa. 2 Se troba en Asia, pero tien relacions historico-culturals con Europa. 3 Parcialment reconoixiu. 4 No reconoixito |