Diferencia entre revisiones de «Teoría de numeros»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
MerlIwBot (descutir | contrebucions)
m Robot Adhibito: sq:Teoria e numrave
Addbot (descutir | contrebucions)
m Bot: Migrating 79 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q12479 (translate me)
Linia 41: Linia 41:
[[Categoría:Teorías scientificas]]
[[Categoría:Teorías scientificas]]


[[ar:نظرية الأعداد]]
[[ast:Teoría de númberos]]
[[be:Тэорыя лікаў]]
[[be-x-old:Тэорыя лікаў]]
[[bg:Теория на числата]]
[[bn:সংখ্যাতত্ত্ব]]
[[br:Damkaniezh an niveroù]]
[[ca:Teoria de nombres]]
[[cs:Teorie čísel]]
[[cy:Damcaniaeth rhifau]]
[[da:Talteori]]
[[de:Zahlentheorie]]
[[el:Θεωρία αριθμών]]
[[en:Number theory]]
[[eo:Nombroteorio]]
[[es:Teoría de números]]
[[et:Arvuteooria]]
[[eu:Zenbaki-teoria]]
[[fa:نظریه اعداد]]
[[fi:Lukuteoria]]
[[fiu-vro:Arvoteooria]]
[[fr:Théorie des nombres]]
[[gan:數論]]
[[gl:Teoría dos números]]
[[he:תורת המספרים]]
[[hi:संख्या सिद्धान्त]]
[[hi:संख्या सिद्धान्त]]
[[hif:Number theory]]
[[hr:Teorija brojeva]]
[[hu:Számelmélet]]
[[ia:Theoria de numeros]]
[[id:Teori bilangan]]
[[is:Talnafræði]]
[[it:Teoria dei numeri]]
[[ja:数論]]
[[jbo:nacycmaci]]
[[jv:Téori wilangan]]
[[ka:რიცხვთა თეორია]]
[[kk:Сандар теориясы]]
[[ko:정수론]]
[[la:Theoria numerorum]]
[[lb:Zuelentheorie]]
[[lt:Skaičių teorija]]
[[lv:Skaitļu teorija]]
[[ml:സംഖ്യാസിദ്ധാന്തം]]
[[mn:Тооны онол]]
[[mr:अंकशास्त्र]]
[[ms:Teori nombor]]
[[mt:Teorija tan-numri]]
[[nds:Tallentheorie]]
[[nl:Getaltheorie]]
[[nn:Talteori]]
[[no:Tallteori]]
[[oc:Teoria dels nombres]]
[[pl:Teoria liczb]]
[[pms:Teorìa dij nùmer]]
[[pnb:نمبر تھیوری]]
[[pt:Teoria dos números]]
[[ro:Teoria numerelor]]
[[ru:Теория чисел]]
[[scn:Tiurìa dî nùmmura]]
[[sh:Teorija brojeva]]
[[simple:Number theory]]
[[sk:Teória čísel]]
[[sl:Teorija števil]]
[[sq:Teoria e numrave]]
[[sr:Теорија бројева]]
[[sv:Talteori]]
[[ta:எண் கோட்பாடு]]
[[th:ทฤษฎีจำนวน]]
[[tk:Sanlar teoriýasy]]
[[tl:Teoriya ng bilang]]
[[tr:Sayılar teorisi]]
[[uk:Теорія чисел]]
[[ur:نظریۂ عدد]]
[[uz:Sonlar nazariyasi]]
[[vi:Lý thuyết số]]
[[vo:Numateor]]
[[war:Teyorya hin ihap]]
[[war:Teyorya hin ihap]]
[[yi:נומערן טעאריע]]
[[zh:数论]]
[[zh-yue:數論]]

Versión d'o 19:32 9 mar 2013

Tradicionalment, a teoría de numers ye a branca d'as matematicas puras que s'ocupa d'as propiedatz d'os numers enteros. Asinas, dintro d'ista parti d'as matematicas s'estudean conceptos como a divisibilidat, os numers primos, maximo común divisor, minimo común multiple, relacions d'orden, etc.

A disciplina amaneixió ta ocupar-se d'una clase más ampla de problemas que surtioron naturalment de l'estudeo d'os numers enteros. A teoría de numers se puet subdividir en diferents campos, d'acuerdo con os metodos que s'emplegan y d'as qüestions que se bi investigan, que son:

Sobre a teoría elemental d'os numers

O primer contacto con a Teoría de Numers gosa estar a traviés d'a Teoría Elemental d'os Numers. A traviés d'ista disciplina se pueden introducir propiedatz prou interesants y notables d'os numers enteros, que en estar propuestas como qüestions ta estar resueltas, u teoremas ta estar contrimostratos, son por un regular de mal resolver u contrimostrar. Istas qüestions son ligatas basicament a tres menas d'investigacions, a saber:

  1. Estudeos especificos sobre as propiedatz d'os numers primos;
  2. Investigación d'algorismos eficients ta l'aritmetica basica;
  3. Estudios sobre a resolución d'Equacions diofantinas;

Istas qüestions dreitament ligatas t'o estudeo d'o Conchunto d'os numers enteros y o suyo subconchunto formato por os numers naturals.

A títol d'ilustración, se fa mención contino a beluns d'os muitos problemas tractatos en istas tres arias d'a Teoría Elemental d'os Numers:

Propiedatz d'os numers primos

Teorema d'Euclides

"Existe una cantidat infinita de numers primos"

Conchectura de Goldbach

"Se pueden expresar os numers pars, mayors que 2, como a suma de dos numers primos?" Ista ye a conchectura de Goldbach
formulata en 1746 y dica hue no probata, encara que ye estata verificata dica numers de l'orden de 4*10^14.

Quántos numers primos rematan con o dichito 7? Son sinfinitos? D'os 664579 numers primos menors de 10 millons, os que rematan en 1, 3, 7 y 9 son, respectivament, 166104, 166230, 166211 y 166032. Isto corresponde a 24.99%, 25.01%, 25.01% y 24.98% d'o total de numers primos. Que sochiere isto?

Bi ha infinitas parellas de numers denominatos primos cheminucos: numers primos que difieren un de l'atro nomás en dos unidatz, como (3 ; 5), (71 ; 73) u (1000000007; 1000000009)?

Algorismos eficients ta l'aritmetica basica

Muitas d'as modernas aplicacions son d'o campo d'a criptografía (codificación destinata a chenerar, almagazenar u mesmo transmitir -por ejemplo, por telefonía u más especificament por a Internet- informacions secretas u confidencials de trazas seguras) penden de bellas propiedatz d'os numers enteros y d'os numers primos. Sindembargo as aplicacions aritmeticas que embrecan as propiedatz d'os numers enteros son dreitament relacionatas con a capacidat de resolver dos problemas fundamentals:

  1. o problema d'o test ta verificar si o numero ye primo;
  2. o problema d'a descomposición en factors primos;

Aparentment son problemas de solución simpla, que se fan complexos quan se pasa a treballar con numerals de decenas u mesmo cientos de dichitos. Plantilla:Destacato