Diferencia entre revisiones de «Companyía de Chesús»
m r2.7.1) (Robot Adhibito: zh-min-nan:Iâ-so͘-hoē |
m Bot: Migrating 83 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q36380 (translate me) |
||
Linia 87: | Linia 87: | ||
[[Categoría:Companyía de Chesús|*]] |
[[Categoría:Companyía de Chesús|*]] |
||
[[als:Jesuiten]] |
|||
[[ar:يسوعيون]] |
|||
[[arz:اليسوعية]] |
|||
[[az:Yezuitlər ordeni]] |
|||
[[bar:Jesuitnordn]] |
|||
[[bcl:Heswita]] |
|||
[[be:Езуіты]] |
|||
[[be-x-old:Езуіты]] |
|||
[[bg:Йезуитски орден]] |
|||
[[bpy:জেসুইটাস]] |
|||
[[bs:Isusovci]] |
|||
[[ca:Companyia de Jesús]] |
|||
[[ceb:Kapunongan ni Jesús]] |
|||
[[cs:Tovaryšstvo Ježíšovo]] |
|||
[[cv:Иезуитсем]] |
|||
[[cy:Cymdeithas yr Iesu]] |
|||
[[da:Jesuiterordenen]] |
|||
[[de:Jesuiten]] |
|||
[[el:Αδελφότητα του Ιησού]] |
|||
[[en:Society of Jesus]] |
|||
[[eo:Jezuitoj]] |
|||
[[es:Compañía de Jesús]] |
|||
[[et:Jesuiidid]] |
|||
[[eu:Jesusen Konpainia]] |
|||
[[fa:یسوعیها]] |
|||
[[fi:Jesuiitat]] |
|||
[[fr:Compagnie de Jésus]] |
|||
[[fy:Jezuïten]] |
|||
[[ga:Cumann Íosa]] |
|||
[[gd:Comann Iosaid]] |
|||
[[gl:Compañía de Xesús]] |
|||
[[he:ישועים]] |
|||
[[hr:Isusovci]] |
|||
[[ht:Jezwit]] |
|||
[[hu:Jézus Társasága]] |
|||
[[hy:Ճիզվիտ]] |
|||
[[ia:Societate de Jesus]] |
|||
[[id:Yesuit]] |
|||
[[is:Jesúítareglan]] |
|||
[[it:Compagnia di Gesù]] |
|||
[[ja:イエズス会]] |
|||
[[jv:Yesuit]] |
|||
[[ka:იეზუიტთა ორდენი]] |
|||
[[kk:Иезуиттер]] |
|||
[[ko:예수회]] |
|||
[[ku:Civata Îsewiyan]] |
|||
[[la:Societas Iesu]] |
|||
[[lb:Jesuiten]] |
|||
[[li:Jezuïet]] |
|||
[[lt:Jėzuitai]] |
|||
[[ltg:Jezuiti]] |
|||
[[lv:Jezuīti]] |
|||
[[mk:Исусовци]] |
|||
[[ml:ഈശോസഭ]] |
|||
[[ms:Persatuan Jesus]] |
|||
[[nl:Jezuïeten]] |
|||
[[no:Jesuittordenen]] |
|||
[[oc:Companhiá de Jèsus]] |
|||
[[pl:Jezuici]] |
|||
[[pt:Companhia de Jesus]] |
|||
[[ro:Ordinul iezuit]] |
|||
[[ru:Иезуиты]] |
|||
[[sc:Gesuitas]] |
|||
[[scn:Gesuiti]] |
|||
[[sh:Isusovci]] |
|||
[[simple:Society of Jesus]] |
|||
[[sk:Spoločnosť Ježišova]] |
|||
[[sl:Družba Jezusova]] |
|||
[[sq:Jezuitët]] |
|||
[[sr:Језуити]] |
|||
[[sv:Jesuitorden]] |
|||
[[sw:Shirika la Yesu]] |
|||
[[ta:இயேசு சபை]] |
|||
[[th:คณะแห่งพระเยซูเจ้า]] |
|||
[[tl:Kapisanan ni Hesus]] |
|||
[[tr:Cizvitler]] |
|||
[[uk:Товариство Ісуса]] |
|||
[[vi:Dòng Tên]] |
|||
[[wa:Ôre des Djezwites]] |
|||
[[war:Katiringban ni Hesus]] |
|||
[[zh:耶稣会]] |
|||
[[zh-min-nan:Iâ-so͘-hoē]] |
|||
[[zh-yue:耶穌會]] |
Versión d'o 16:25 8 mar 2013
Companyía de Chesús Societatis Jesu | |
---|---|
Información cheneral | |
Nombre latín | Societatis Jesu |
Nombre común | Chesuitas |
Fundador | Sant Inacio de Loyola |
Fundación | 1534 |
Desaparición | 1773 (supresión) |
País | Roma, Estatos Pontificios |
Orichen | Loyola, Reino de Navarra |
Organización | |
Superior | Adolfo Nicolás Pachón |
Relichiosos | 18.516 (2009) |
Curia | Borgo Santo Spirito 4, CP 6139 Roma |
Actividatz | Amostranza, misions, treballo intelectual |
Personas destacatas | Sant Inacio de Loyola, Sant Francisco de Xabier, Sant Francisco de Borcha, Baltasar Gracián, Pedro Arrupe |
Web | www.sjweb.info |
A Companyía de Chesús (en latín Societatis Jesu S.J.) ye una orden relichiosa catolica establita en 1540 por Inacio de Loyola, qui dimpués fue canonizato como Sant Inacio de Loyola, y reconoixita por o Papa Pavlo III o 27 de setiembre de 1540. Os miembros d'ista orden se conoixen popularment como los chesuitas. Con bells 20.000 miembros, ye a orden más gran d'a Ilesia catolica de l'actualidat. A suya estricta formación de más de 10 anyos (estudian filosofía y teolochía, antimás de realizar "practicas" de diversa naturaleza y estudiar diferents luengas) fació que esdevenisen mientres más de quatro sieglos en os líders intelectuals d'o catolicismo. Os chesuitas realizan os tres votos habituals d'a vida relichiosa (obedencia, pobreza y castidat), pero antimás, adhiben unatro voto d'obedencia a lo Papa de Roma. A Companyía de Chesús ha estato una organización relichiosa que ha vivito entre l'alabanza y a cretica, pero siempre en a polemica.
Os chesuitas en Aragón
Aragón se clasifica aintro d'a provincia chesuitica d'Aragón que encluye amás o País Valencián y as Islas Balears. As localidatz a on se troba a presencia d'a Companyía de Chesús son Zaragoza, Uesca, Valencia, Gandía, Fontilles, Alicant y Palma. En toda a provincia bi ha 6 colechios, con 500 profesors y quasi 7.000 alumnos.
Historia
En l'anyo 1547, Sant Inacio de Loyola establió a provincia d'Espanya, dimpués, en 1554 ista provincia se dividiría en dos, Aragón y Castiella, fendo parti d'a provincia d'Aragón os Reinos d'Aragón, Valencia y Mallorca y o Prencipato de Catalunya. Dica 1597 ista provincia encluyiba tamién a isla de Cerdenya[1]. O gran promotor d'a orden en a Corona d'Aragón en istas primeras envueltas estió Sant Francisco de Borcha, bisnieto de Ferrando o Catolico. En 1815 tornarían a unir-se todas as provincias en Espanya, ta dividir-se atra vegada en 1863. En 1948, Zaragoza, Uesca y Teruel pasan a fer parti d'a provincia de Castiella Oriental, chunto a Guipuzcua, Navarra, A Rioxa y Soria. A resta de provincias que feban parte d'a provincia d'Aragón se agrupan en una nueva, a Tarraconense. Ista rariza situación dura dica 1962, quan as provincias aragonesas quedan ya agrupadas como en l'actualidat.
A presencia d'a Companyía de Chesús en Aragón prencipia en 1557, con a fundación d'o Colechio d'a Purisma Concepción (dimpués de Sant Carlos) en Zaragoza. Bells anyos dimpués, en 1584 s'estableixe o Colechio de Calatayú, en o puesto a on mas tardi, en 1752 se creyaría tamién o Real Seminario de Nobles d'a Inmaculata Concepción. En os siguients anyos se creyarían en todo o reino mas colechios y residencias, como o Colechio de Sant Vicent Mártir (hue Hogar Doz) en 1591 en Tarazona, o Colegio de Sant Vicent en 1605 en Uesca, o Colechio de Graus en 1652, o Colechio d'Alagón en 1688, a Residencia de Fonz en 1633, o Colechio de Casp en 1740 y o Colechio de Teruel en 1745.
En 1767 Carlos III chita a os chesuitas d'Espanya. Por ixas envueltas yeran mas de 600 os chesuitas forachitatos por Carlos III en toda a provincia d'Aragón, d'os que nomas una quatrena parti yeran naixitos d'Aragón. Muitos d'istos chesuitas, mas de 50, morioron en a travesía entre Salou y Civitavecchia y atros muitos se secularizoron.
A restauración d'a Companyía de Chesus se produce entre 1814 por o papa Pío VII y 1815 por o rei Ferrando VII, anyos dimpués en 1863 ye quan torna a creyar-se a provincia d'Aragón, que en iste periodo yera unita con Castiella formando a sola provincia d'Espanya. Como no se podioron recuperar os antigos biens anteriors a la expulsión, se creyan nuevas institucions. D'ixas envueltas son a Residencia de Graus (1816-1820, 1870-1873), a Residencia de Zaragoza (1856-1985) y o Colechio d'o Salvador de Zaragoza (1871). En l'anyo 1877 se creya en o Monesterio de Veruela o Noviciato d'a provincia d'Aragón, tornando-se o edificio ta o Estato en 1971. Un anyo dimpués, en 1878, se creya a Residencia de Uesca.
En 1932 se torna a disolver a Companyía mientres a Segunda Republica Espanyola y no ye dica 1939 quan os miembros d'a companyía tornan a las suyas antigas comununidatz y obras apostolicas. En os siguients anyos prencipian a establir-se nuevas obras como o Colechio Mayor Pignatelli (1954-1975), a Editorial Hechos y Dichos (1957-1984), a Residencia de Graus (1974-1978), Statio en o vico de La Jota (1976) y a Parroquia d'o Sagrato Corazón en Miraflors (1985-2000).
Os anyos 1970 plegan con nuevos cambeos. En 1970 se treslada o Colechio d'o Salvador a l'actual edificio situato en a Romareda, fusionando-se en 1983 con o Colechio de Jesús-María dica 2011. En zaguerías de 1970 se produce tamién o treslato d'o Noviciato d'a Provincia dende Veruela enta a carrera Cheneral Mola de Zaragoza (hue Paseyo Sagasta) a on permaneixerá dica 1977 quan se torna a tresladar enta Benimámet (Valencia). En 1984 s'inaugura o Noviciato Interprovincial Sant Chusé Pignatelli d'as provincias d'Aragón, Loyola y Tarraconense, pasando en 2006 a estar-lo de todas as provincias espanyolas. En ixe mesmo anyo prencipia a funcionar en o Centro Pignatelli (en o Paseyo Constitución de Zaragoza) o Seminario d'Investigación ta a Paz.
Entre os chesuitas aragoneses mas destacatos se troban Sant Chusé de Pignatelli y Baltasar Gracián. Actualment, seguntes o catalogo chesuitico de l'anyo 2000 bi ha 227 chesuitas en a provincia d'Aragón, d'os que 43 serían aragoneses. Bi ha atros 145 destribuyitos por misions y atras provincias chesuiticas, d'os que 35 son naixitos d'Aragón. Entre as provincias de Uesca y Zaragoza bi ha 61 chesuitas, 34 d'ells han naixito d'Aragón. Muitos d'istos relichiosos residen en as diferents casas que tien a orden en o país, 6 d'ells viven en a Residencia de Uesca y 23 en o Colechio de Jesús-María El Salvador, a on quasi a metat d'ells tamién treballan. Se troban tamién chesuitas en o Noviciato Sant Chusé Pignatelli, casa común d'as provincias d'Aragón, Loyola y Tarraconense, con 4 chesuitas y 5 novicios; a Residencia y Parroquia d'o Sagrado Corazón con 8 chesuitas, a Residencia y Parroquia Nuestra Senyora de Belén con 6 chesuitas y 3 chesuitas en a Comunidat de «La Jota». En o Centro Pignatelli bi ha 10 jesuitas, 6 residents en o Centro y 4 d'atras casas que dirichen a Sección Academica, o Seminario d'Investigación ta a Paz, a Escuela de Pais, a Comunidat de Chovens Centro-Pignatelli, a Biblioteca y a Ilesia Sant Chusé Pignatelli y a Casa d'Eixercicios d'a Quinta Julieta, con un equipe de 3 chesuitas y as Relichiosas Esclavas de Cristo Rei.
Superiors provincials d'Aragón
Periodo | Superior provincial |
---|---|
25 de chulio de 1962 - 4 d'agosto de 1964 | P. Manuel Marina Martín S.J. |
4 d'agosto de 1964 - 18 d'abril de 1970 | P. Mariano Madurga Lacalle S.J. |
18 d'abril de 1970 - 14 de marzo de 1976 | P. Ignacio Moragués Tamasó S.J. |
14 de marzo de 1976 - 13 d'abril de 1980 | P. Lorenzo Ayerdi Chinestra S.J. |
13 d'abril de 1980 - 28 de chunio de 1986 | P. Eduardo Serón Puértolas S.J. |
28 de chunio de 1986 - 21 de chunio de 1992 | P. Francisco Javier García Forcada S.J. |
21 de chunio de 1992 - 11 de chunio de 1998 | P. Julio Colomer Casanova S.J. |
11 de chunio de 1998 - 30 d'abril de 2004 | P. Darío Mollá Llácer S.J. |
30 d'abril de 2004 - 30 de mayo de 2010 | P. Carlos María Sancho de Claver S.J. |
30 de mayo de 2010 - present | P. Vicente Durá Garrigues S.J. |