Diferencia entre revisiones de «Cheografía»
m Bot: Migrating 193 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q1071 (translate me) |
|||
Linia 76: | Linia 76: | ||
[[Categoría:Cheografía]] |
[[Categoría:Cheografía]] |
||
[[ab:Географи]] |
|||
[[af:Geografie]] |
|||
[[ak:Gyeografi]] |
|||
[[als:Geografie]] |
|||
[[am:መልክዓ ምድር]] |
|||
[[ar:جغرافيا]] |
|||
[[arc:ܓܐܘܓܪܦܝܐ]] |
|||
[[arz:جغرافيا]] |
|||
[[as:ভূগোল]] |
|||
[[ast:Xeografía]] |
|||
[[av:География]] |
|||
[[ay:Uraqita]] |
|||
[[az:Coğrafiya]] |
|||
[[ba:География]] |
|||
[[bar:Geografie]] |
|||
[[bat-smg:Geuograpėjė]] |
|||
[[bcl:Heograpiya]] |
|||
[[be:Геаграфія]] |
|||
[[be-x-old:Геаграфія]] |
|||
[[bg:География]] |
|||
[[bh:भूगोल]] |
|||
[[bi:Jiografi]] |
|||
[[bm:Dùgùkòlòkùnnàkalan]] |
|||
[[bn:ভূগোল]] |
|||
[[bo:ས་ཁམས་རིག་པ།]] |
|||
[[br:Douaroniezh]] |
|||
[[bs:Geografija]] |
|||
[[ca:Geografia]] |
|||
[[cbk-zam:Geografia]] |
|||
[[ceb:Heyograpiya]] |
|||
[[ckb:جوگرافیا]] |
|||
[[co:Geografia]] |
|||
[[cs:Geografie]] |
|||
[[csb:Geògrafijô]] |
|||
[[cv:Географи]] |
|||
[[cy:Daearyddiaeth]] |
|||
[[da:Geografi]] |
|||
[[de:Geographie]] |
|||
[[dv:ޖުޣުރާފީ]] |
|||
[[el:Γεωγραφία]] |
|||
[[en:Geography]] |
|||
[[eo:Geografio]] |
|||
[[es:Geografía]] |
|||
[[et:Geograafia]] |
|||
[[eu:Geografia]] |
|||
[[ext:Geografia]] |
|||
[[fa:جغرافیا]] |
|||
[[fi:Maantiede]] |
|||
[[fiu-vro:Maatiidüs]] |
|||
[[fo:Landafrøði]] |
|||
[[fr:Géographie]] |
|||
[[frp:G·eografia]] |
|||
[[frr:Geografii]] |
|||
[[fur:Gjeografie]] |
|||
[[fy:Geografy]] |
|||
[[ga:Tíreolaíocht]] |
|||
[[gan:地理學]] |
|||
[[gd:Cruinn-eòlas]] |
|||
[[gl:Xeografía]] |
|||
[[gn:Tetãnguéra]] |
|||
[[gu:ભૂગોળ]] |
|||
[[gv:Çheer-oaylleeaght]] |
|||
[[he:גאוגרפיה]] |
|||
[[hi:भूगोल]] |
|||
[[hif:Jagha]] |
|||
[[hr:Geografija]] |
|||
[[hsb:Geografija]] |
|||
[[ht:Jewografi]] |
|||
[[hu:Földrajztudomány]] |
|||
[[hy:Աշխարհագրություն]] |
|||
[[ia:Geographia]] |
|||
[[id:Geografi]] |
|||
[[ie:Geografie]] |
|||
[[ig:Ọmúmú-àlà]] |
|||
[[ilo:Heograpia]] |
|||
[[io:Geografio]] |
|||
[[is:Landfræði]] |
|||
[[it:Geografia]] |
|||
[[iu:ᓄᓇᐅᔪᖅ/nunaujuq]] |
|||
[[ja:地理学]] |
|||
[[jbo:tutske]] |
|||
[[jv:Géografi]] |
|||
[[ka:გეოგრაფია]] |
|||
[[kab:Tarakalt]] |
|||
[[kbd:Хэкумэтх]] |
|||
[[kk:География]] |
|||
[[kl:Nunalerineq]] |
|||
[[km:ភូមិវិទ្យា]] |
|||
[[kn:ಭೂಗೋಳ ಶಾಸ್ತ್ರ]] |
|||
[[ko:지리학]] |
|||
[[krc:География]] |
|||
[[ku:Erdnîgarî]] |
|||
[[kv:География]] |
|||
[[kw:Dorydhyeth]] |
|||
[[ky:География]] |
|||
[[la:Geographia]] |
|||
[[lad:Jeografiya]] |
|||
[[lb:Geographie]] |
|||
[[lez:География]] |
|||
[[li:Geografie]] |
|||
[[lij:Geografia]] |
|||
[[lmo:Geugrafia]] |
|||
[[ln:Mambí ma mabelé]] |
|||
[[lo:ພູມສາດ]] |
|||
[[lt:Geografija]] |
|||
[[lv:Ģeogrāfija]] |
|||
[[map-bms:Geografi]] |
|||
[[mdf:Географие]] |
|||
[[mg:Jeografia]] |
|||
[[mhr:Географий]] |
|||
[[mk:Географија]] |
|||
[[ml:ഭൂമിശാസ്ത്രം]] |
|||
[[mn:Газарзүй]] |
|||
[[mr:भूगोल]] |
|||
[[ms:Geografi]] |
|||
[[mt:Ġeografija]] |
|||
[[mwl:Geografie]] |
|||
[[my:ပထဝီဝင်]] |
|||
[[mzn:جوغرافی]] |
|||
[[nah:Cemānāhuacāyōtl]] |
|||
[[nds:Geografie]] |
|||
[[nds-nl:Geografie]] |
|||
[[ne:भूगोल]] |
|||
[[new:भूगोल]] |
|||
[[nl:Aardrijkskunde]] |
|||
[[nn:Geografi]] |
|||
[[no:Geografi]] |
|||
[[nov:Geografia]] |
|||
[[nrm:Géographie]] |
|||
[[nso:Thutafase]] |
|||
[[oc:Geografia]] |
|||
[[os:Географи]] |
|||
[[pa:ਭੂਗੋਲ]] |
|||
[[pam:Geografia]] |
|||
[[pcd:Géografie]] |
|||
[[pl:Geografia]] |
|||
[[pnb:جغرافیہ]] |
|||
[[pnt:Γεωγραφίαν]] |
|||
[[ps:ځمکپوهنه]] |
|||
[[pt:Geografia]] |
|||
[[qu:Allpa saywachi]] |
|||
[[rm:Geografia]] |
|||
[[rmy:Phuvipen]] |
|||
[[ro:Geografie]] |
|||
[[roa-tara:Sciugrafije]] |
|||
[[ru:География]] |
|||
[[rue:Ґеоґрафія]] |
|||
[[sa:भूगोल]] |
|||
[[sah:География]] |
|||
[[sc:Geografia]] |
|||
[[scn:Giugrafìa]] |
|||
[[sco:Geografie]] |
|||
[[sh:Zemljopis]] |
|||
[[si:භූගෝල විද්යාව]] |
|||
[[simple:Geography]] |
|||
[[sk:Geografia]] |
|||
[[sl:Geografija]] |
|||
[[sm:Geography]] |
|||
[[sn:Taranyika]] |
|||
[[so:Juquraafi]] |
|||
[[sq:Gjeografia]] |
|||
[[sr:Географија]] |
|||
[[ss:Temhlaba]] |
|||
[[su:Géografi]] |
|||
[[sv:Geografi]] |
|||
[[sw:Jiografia]] |
|||
[[ta:புவியியல்]] |
|||
[[te:భూగోళ శాస్త్రము]] |
|||
[[tg:Ҷуғрофия]] |
|||
[[th:ภูมิศาสตร์]] |
|||
[[tk:Geografiýa]] |
|||
[[tl:Heograpiya]] |
|||
[[tpi:Save long giraun]] |
|||
[[tr:Coğrafya]] |
|||
[[ts:Ntivo-mbangu]] |
|||
[[tt:География]] |
|||
[[uk:Географія]] |
|||
[[ur:جغرافیہ]] |
|||
[[uz:Geografiya]] |
|||
[[vec:Giografia]] |
|||
[[vep:Geografii]] |
|||
[[vi:Địa lý]] |
|||
[[vo:Taledav]] |
|||
[[wa:Djeyografeye]] |
|||
[[war:Heyograpiya]] |
|||
[[wo:Melosuuf]] |
|||
[[wuu:地理学]] |
[[wuu:地理学]] |
||
[[yi:געאגראפיע]] |
|||
[[yo:Jẹ́ọ́gráfì]] |
|||
[[zea:Heografie]] |
|||
[[zh:地理学]] |
|||
[[zh-classical:地理學]] |
|||
[[zh-min-nan:Tē-lí-ha̍k]] |
|||
[[zh-yue:地理]] |
Versión d'o 23:38 6 mar 2013
A cheografía ye a sciencia que tien por obchecto l'estudio d'a superficie terrestre y a distribución espacial y as relacions reciprocas d'os fenoméns fisicos, biolochicos y socials que se i manifiestan.
En un sentiu clasico a Cheografía ye a descripción d'a Tierra, pero hue en día, antimás de describir, a Cheografía tracta d'explicar. Se considera a la Cheografía como una sciencia que aglutina a todas as demás sciencias, tanto naturals como socials, dend'a Historia dic'as Matematicas. L'obchecto d'estudio d'a Cheografía ye l'espacio; ista estudia os modos d'organización d'o superficie terrestre, a distribución d'os elementos que composan l'anvista , as suyas formas, as suyas poblacions ... Antimás, estableixe una dialectica entre l'explicación y a descripción de l'anvista ; y entre o metodo inductivo y o deductivo. Istos elementos han de ser esleitos, trigatos, ordenatos, chuzgatos y presentatos. L'analís leva a lo cheografo a replecar os modos d'organización d'o superficie terrestre]].
Os prencipals campos que estudia a Cheografía y as suyas prencipals sciencias auxiliars son :
En Cheografía matematica s'estudia:
- Topografía, con metodos d'a Cheometría y a Matematicas.
- Cartografía, con metodos d'a Cheodesia y a Cheometría.
- Cheografía astronomica, con metodos de l'Astronomía y a Cheometría.
- Cheomatica, con metodos d'a Informatica y a Cheometría.
- Orografía, con metodos d'a Matematicas y a Cheometría.
- En Cheografía fisica s'estudia:
- Cheomorfolochía, con metodos d'a Cheolochía, a Litolochía y a Cheofisica.
- Climatolochía, con metodos d'a Meteorolochía y l'Estadistica.
- Hidrolochía, continental y marina, con metodos d'a Cheolochía , a Ocianografía y a Estadistica.
- Pedolochía con metodos d'a Biolochía y a Edafolochía.
- Biocheografía con metodos d'a Biolochía, a Botanica, a Zoolochía, l'Edafolochía y a Ecolochía .
- En Cheografía humana s'estudia :
- Cheografía d'a población, con metodos d'a Demografía, a Sociolochía y as Matematicas.
- Cheografía rural, con metodos de l'Agronomía, a Climatolochía, l'Estadistica y a Economía.
- Cheografía ambiental, con metodos d'a Demografía, o Dreito y as Matematicas.
- Cheografía economica que abraca todas l'actividatz economicas.
- Cheografía urbana, con metodos d'o Urbanismo, a Sociolochía y as Matematicas.
- Cheopolitica, con metodos d'a Demografía, a Sociolochía y as Matematicas.
Naturalment os metodos de l'Historia apareixen en totas estas brancas dic'o punto de que s'ha arribato a fablar de Cheografía cultural, asinas como os estadisticos y matematicos. Tamién s'emplegan metodos d'Astronomía y Cheodesia ta realizar os mapas(Cartografía), asinas como a determinación de codigos de sinyals que aduyen a interpretar-los.
Antiparti la Cheografía puede estudiar-se de forma cheneral u concretada en una comarca, rechión u país concreto. Se charra asinas de Cheografía cheneral y Cheografía rechional que ye a que se ocupa de l'aplicación d'as analises cheograficas a países concretos .
A cheografía puede considerar-se una sciencia transversal que fa emplego de metodos y tecnicas d'atras sciencias socials y naturals. L'anterior no debe de causar barafundio con respective a l'obchecto d'estudio d'a Cheografía. Este obchecto ye o paisache.
Cheografos destacatos
Categoría principal: Cheografos.
- Eratostenes (276 aC-194 aC).
- Claudio Ptolomeu (c.90-c.168).
- Gerardus Mercator (1512-1594).
- Alexander von Humboldt (1769-1859).
- Carl Ritter (1779-1859).
- Arnold Henry Guyot (1807-1884).
- Paul Vidal de la Blache (1845-1918).
- William Morris Davis (1850-1934).
- Halford John Mackinder (1861-1947).
- Walter Christaller (1893-1969).
Veyer tamién
Vinclos externos
- Se veigan as imáchens de Commons sobre a Cheografía.
- (es) Pachina web d'o Colegio de Cheografos.