Diferencia entre revisiones de «Fatimí»
m r2.7.3) (Robot Adhibito: ml:ഫാത്തിമിയ ഖിലാഫത്ത് |
m r2.7.1) (Robot Adhibito: Modificato: fa:خلافت فاطمیان |
||
Linia 82: | Linia 82: | ||
[[et:Fatimiidid]] |
[[et:Fatimiidid]] |
||
[[eu:Fatimitar Kaliferria]] |
[[eu:Fatimitar Kaliferria]] |
||
[[fa: |
[[fa:خلافت فاطمیان]] |
||
[[fi:Fatimidit]] |
[[fi:Fatimidit]] |
||
[[fr:Fatimides]] |
[[fr:Fatimides]] |
Versión d'o 16:35 25 chi 2013
Plantilla:Estato desapareixito Fatimí u Fatimita estió una dinastía d'imams u califas xiitas que reinoron en Berbería y Echipto dende 909 dica 1171.
O movimiento fatimí tenió o suyo orichen en o ismailismo, seguntes o qualo un mahdí descendient d'Alí y Fatima por a línia d'Ismail renovaría o islam. O fundador d'a dinastía fatimí estió Ubait Allah, que residiba en Salamya (Siria), seu d'os ismailís. Os ismailitas ninvioron dais u predicadors pa fer proselitismo t'a Berbería con a intinción de conquerir dimpués Echipto pa dimpués luitar contra os abbasidas de Bagdad y sustituir-los en a dirección relichiosa de l'Islam.
Uno d'estos predicadors estió Abu Abd Allah al Dai, que consiguió convertir a lo ismailismo a las tribus d'a confederación kutama con a promesa d'eliminar os impuestos no alcoranicos. Con l'aduya d'os combatients kutama Abu Abd Allah al Dai organizó un exercito, consiguió derrocar a os aglabís (o zaguer aglabí se refuchió en Bagdad), y arrasar o reino de Tahert. Dimpués clamó pa que venise a Abu Abd Allah, que entró triunfador en Raqqada en 909, prenendo o títol de Mahdi y Amir al muninin.
O Mahdí trobó dificultatz pa mantener o poder y mandó matar a lo mesmo Abu Abd Allah, que produció una revuelta d'os kutama y una scisión en a secta. Istauró un rechimen autoritario. En o suyo reinato faió incursions contra Echipto que fracasoron. Fundó en 920 Mahdia, a suya capital. Conquirió Secilia. Dimpués de fracasar contra Echipto ninvió campanyas contra l'ueste, en 922 sochuzgando a lo sobirán idrisí de Fez y prenendo Sichilmasa.
O suyo sucesor Al-Qaim habió de luitar contra os berbers kharichitas de l'Aurés, que plegoron a fer sitio a Mahdía. A situación d'os fatimís estió inestable dica a o califato de Al Muizz, con una gran expansión territorial gracias a las campanyas d'o cheneral Chawhar, plegando por l'ueste enta l'Atlantico y por l'este conquerindo Echipto (y prenendo o control d'as suyas dependencias de Palestina, Siria y costa occidental d'Arabia). A dentrata d'o califa Al Muizz en O Caire desplazó o centro de grabedat d'os fatimís enta Echipto, deixando d'intresar-sen tanto en Berbería y o suyo antigo centro d'Ifriquiya.
Dende Al-Aziz os ligallos d'unión con Ifriquiya se relaxoron. Al-Aziz tenió un califato pacifico y tolerant con os cristians y chodigos, pero Al-Hakim, més populista encomenzó una persecución contra as minorías enantes favoreixitas. En 1051 o zenacha Muizz b Badis refusó a sobiranía Fatimí a favor de l'Abbasí.