Diferencia entre revisiones de «Laco (cheografía)»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
MerlIwBot (descutir | contrebucions)
m Robot Adhibito: uz:Lago
EmausBot (descutir | contrebucions)
m r2.7.2+) (Robot Suprimito: fa:دریاچه
Linia 63: Linia 63:
[[et:Järv]]
[[et:Järv]]
[[eu:Aintzira]]
[[eu:Aintzira]]
[[fa:دریاچه]]
[[fi:Järvi]]
[[fi:Järvi]]
[[fiu-vro:Järv]]
[[fiu-vro:Järv]]

Versión d'o 14:54 14 chi 2013

Este articlo ye sobre o laco como una extensión d'augua de mida gran; pa atros significaus d'a parola laco vaiga a laco (desambigación).
Anvista d'o Laco Tiberiades (Tierra Santa), un laco d'orichen tectonico.

Laco u lago (d'o latín < LACUM) ye una extensión gran d'augua, aplicable sobre tot en sentito macrocheografico, considerando-se tradicionalment "lacunas" u "lagunas" as extensions més grans d'augua a nivel comarcal en o dominio lingüistico de l'aragonés y a suya redolada.

Etimolochía y equivalencias

A etimolochía de "laco" u "lago" s'explica dende o latín LACUM, as dos variants s'explican por a resistencia que presenta l'aragonés a sonorizar as xordas intervocalicas latinas, resistencia que s'ha feito menor con o tiempo que se mantién en aragonés central. "Laco"/"lago" no tien a mesma etimolochía que "laco" como concepto vinatero u como basa en piedra viva, que derivan d'o latín LACCUM ("cisterna") y ye en o suyo orichen un helenismo.

En aragonés o termin "laco" u "lago" se fa servir poco. Se desvién que en Aragón una d'as mayors lacunas ye a laguna de Gallocanta y a tradición nunca la ha calificada como "laco"/"lago", parabra que tien equivalents etimolochicos en quasi totas as luengas d'Europa Occidental pa indicar zonas humidas d'escala macrocheografica que no existen en a val de l'Ebro.

En os textos meyevals se troba quasi siempre a variant "lago", con a xorda sonorizada, por eixemplo en o Lago Tiberiades d'o "Libro d'el Trasoro", y en la traducción herediana d'"Historia contra los Paganos":

por la qual cosa co(m)mo el fiziesse batalla contra aq(ue)llos de Marsella al lago fulcino fue muerto del fillo de gayo mario enel roydo et apretamiento dela batalla por tal que non se supiesse qui lo auia fecho

A parola "laco" con sentiu macrocheografico la documentamos en libros meyevals como o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo", dica referindo-se a las albuferas.

Esta cibdat es asentada en vn laco de Mar assi como es Venicia

En a toponimia altoaragonesa no siempre podemos saber si un "laco" corresponde a un antigo cuerpo d'augua (latín LACUM) u a una basa en piedra viva (latín LACCUM).

En a "Cronica de Morea" se plega a confundir o toponimo griego Lacos con un apelativo de los Lacos, adaptau a l'aragonés:

Et quando fueron aplegados en la castellania de Calamata en el plano de los Lacos, aqui reposaron por ordenar como devian entrar en la tierra de los enemiguos; & quando vino a la noche Melic el Turco tomó dos flechas.

Tamién con valor macrocheografico s'ha puesto documentar "estanyo", por eixemplo en "La Flor de las Ystorias d'Orient", pero de seguro que ye pa dicir que as suyas caracteristicas naturals no son comparables con garra mar conoixida, que l'augua ye menos salada.

Aquesta Mar de Caspis no es semblant a la Mar de Greçia ni a la Mar Ocçiana, antes es assi como estanyo, mas por su grandeza es clamada mar, por que aquesti es el mayor istanyo del mundo; por que se stiende de la Montanya de...

Manimenos en o "Libro d'as Marabillas d'o Mundo" bi ha un parrafo pareixito en a mesma pachina que charran d'a Mar Caspia:

...a los confines de Persia. Et como quiere que hombre la clame mar, no es pas mar, ni toca a otra mar; ante es vn laco, el mas grant del mundo.

Vinclos externos

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre Laco.


Cuerpos d'augua continental
Corrient Río · Regallo u Rigachuelo · Galocha · Torrent (Barranco · Garona · Rambla)
Aturada Laco · Lacuna u Estanyo (albufera · ibón · salada) · Paúl · Almarchal · Basa