Diferencia entre revisiones de «Alamans»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
m r2.7.3) (Robot Adhibito: sk:Alamáni
m r2.7.2) (Robot Suprimito: sk:Alamáni
Linia 68: Linia 68:
[[sh:Alemani]]
[[sh:Alemani]]
[[simple:Alamanni]]
[[simple:Alamanni]]
[[sk:Alamáni]]
[[sl:Alemani]]
[[sl:Alemani]]
[[sq:Alemanët]]
[[sq:Alemanët]]

Versión d'o 18:21 30 nov 2012

Expansión d'os alamans ocupando primero os Agri Decumates y dimpués travesando as mugas d'o Imperio Román.
O Ducato de Suabia habitau por alamans y o Reino de l'Alta Borgonya habitau en part por alamans en o sieglo X.

Os alamans estioron una confederación de pueblos chermans (suebos, cuados, semnons, teutons, eudusos, etc...) muitos d'ellos procedents de l'aria de Brandemburgo que s'establioron enta l'anyo 213 entre l'Agri Decumates (l'Alto Danubio y lo Rhin Meyo), mugando con o Imperio Román y que dimpués fuoron sozmesos por os Francos, esdevenindo part d'o Volksdeustche, que por corrimiento de nombres en francés, occitán, catalán y aragonés ye conoixito como "alemán".

Historia

A fins d'o sieglo II emigroron ta o sud forachitatos por os godos y arriboron en l' Agri Decumates en l'anyo 213. Dende l'anyo 260 feban incursions travesando os Alpes y plegando t'a redolata de Milán. En l'anyo 271 facioron una incursión en Italia, vencioron a Aurelián en a Batalla de Placentia, pero Aurelián consiguió aturar-los en a Batalla de Fano amán d'o río Metauro, y los esconfió d'una traza decisiva en a Batalla de Pavía. Probo lis cerró o paso por os Alpes en l'anyo 277 ya de pa cutio. Dende ixe inte os alamans yeran una unidat politica que controlaba un territorio a la dreita d'o Rhin que mugaba a lo norte con o Maine y a lo Sud con o Laco Gostanza, on heban redueito a la población autotona a la servitut.

En o sieglo IV preboron d'establir-se en a marguin ezquierda d'o Rhin. En l'anyo 409 aproveitoron que en o limes renán no i heba tantas lechions y lo trescruzoron establindo-se en Alsacia y Palatinato. Dende ixas bases feban incursions enta o norueste en dirección Colonia, pero os francos los aturoron en a batalla de Tolbiacum.

Por no poder atacar a los Francos os alamans adrezoron as suyas incursions enta l'ueste y sud e creyoron nuevas comunidatz alamanas en Alsacia, Lorena, Franco Condato y Suiza Alemana. Teodorico o Gran lis permitió d'establir-sen en as planas de Retia mientres os romans se retaculaban enta os Alpes. As corrients migratorias enta o sud se facioron més grans en l'anyo 506 quan Clododeu ocupó os territorios alamans d'o Palatinato, Hesse y Maine. L'abance por Suiza fue aturato por os Burgundios pero continó en l'anyo 532 con a destrucción d'o Reino Burgundio.

En l'anyo 536 fuoron sozmesos por os francos, encara que os francos no controlaban bien que Alsacia y o Palatinato. Os alamans continoron l'abance entra o sud e sudueste derrotando a contes francos a man de Friburgo (610), a lo tiempo que atros penetraban pos as foces y congustros d'o Chura en Franco Condato y s'establiban en Besançon. A mayoría d'os alamans no trescurzoron ni o Chura ni os Vosgos.

A cristianización d'os alamans estió tardana y no encomenzó dica fins d'o sieglo VI.

Os alamans encara yeran mencionatos como pueblo en o sieglo IX, y o territorio d'os Alamans constituiba o Ducato de Suabia. Os alamans rematoron fusionando-sen con os atros pueblos chermanicos y fendo part d'o Volksdeustsche como a suya Stämne Suaba, y en l'actualidat os descendients d'esta Stämne son dividitos politicament entre Francia, Alemanya, Suiza y en menor mesura Austria.

Etnonimo

O etnonimo d'os alamans significa en luenga chermanica occidental "totz os hombres libres". En a Francia Occidental a denominación de “alamán” s'estendilló a totz os pueblos chermanicos de l'este por estar os alamans uno d'os pueblos chermanicos con que teneban més contacto cheografico os galorromans, (con os francos teneban més contacto social como clase dirichent que contacto cheografico en o cabo noreste). Dende o francés, arpitán y occitán, en catalán, aragonés y castellán tamién prenioron a denominación d'alamán pa denominar tamién a los atros pueblos chermanicos d'Europa Central, (Saxons, Frisons, Turinchios, Franconios, Baverans) y Chermania pasó a dicir-se en totas estas luengas Alemanya.

Mencions en fuents aragonesas

Son mencionatos en a traducción herediana de Historia Langobardorum:

et algunas otras Ciudades enlas encontradas delos gallos entre aq(ue)sta et sueuia la qual (la qual) es patria delos alamans ues trasmontana posadas estan dos prouincias ac[']o es Recia primera Recia segu(n)da Entre las alpes en las quales propiament abitan los Retos