Diferencia entre revisiones de «Confederación Cenacha»

← Ir ta a edición anterior Ir t'a edición siguient →

Contenido eliminado Contenido añadido

En renglón

Versión d'o 13:51 19 abr 2012

Os cenacha (en arabe sanhacha, صنهاجة) son una confederación de tribus berbers con muita importancia en a Edat Meya dica o sieglo XII.

Cenachas en l'Alta Edat Meya

En o periodo preislamico dominaban sectors centrals d'o Magreb y s'estendilloron en o Sahara fundo con l'aduya d'o camello d'Arabia u camello dromedario. Dica o sieglo IV os camellos no s'emplegaban guaire en as marguins d'o Sahara central y occidental. Se crei que os Cenachas introducioron o camello d'Arabia en o Sahara sudoccidental.

Cenachas en a Edat Meya musulmana

Dimpués d'os primers tiempos d'a conquiesta arabomusulmana, quan ya bi ha muitos textos escritos trobamos diferents confederacions ditas Cenacha, en dos arias principals y en arias menors; en o Magreb central, sobretot en arias costeras d'Alcheria y Tunisia, d'on salen os cirís que gobernoron en Ifriquiya y estioron aliatos d'os fatimís d'Echipto contra os Zanatas y os Omeyas de l'Al Andalus dica o sieglo XI.

Quan os cenachas dixoron d'obedeixer a os fatimís, estos ninvioron tribus arabes beduinas ditas Banu Hilal y Banu Sulaim que desarticuloron l'agricultura y la sociedat sedentaria berber: os habitants d'as planas abandonoron l'agricultura y s'arabizoron, y la sociedat berber agricola sedentaria nomás s'alzará que en zonas bien defenditas de montanya como as actuals cabilias.

Bi heba cenachas en enclaus aislatos en Marruecos, sobretot en a costa occidental, y en l'Al Andalus, ta on plegoron en a segunda mitat d'o sieglo X como mercenarios. En Granada a mesma familia cirí i fundó un reino taifa.

En a part occidental d'o Sahara se dicen Zanachas tres tribus que procedeban de l'Adrar:

Lamtuna (entre o Sud de Marruecos, Senegal y Nícher).
Yoddala (costa de l'atual Mauritania).
Netufa (a l'este d'os Lamtuna).

As tres yeran en situación de semivasallache respecto a lo reino negro de Wagadú. Os cenacha saharians estioron os zaguers berbers pagans. As leyendas los fan fundadors d'o reino de Wagadú. Estas tribus prebaban de controlar as rutas comercials entre Wagadú y o Magreb.

Una colla de lamtunas s'islamizó seguindo a ortodoxia sunni y prenió o poder de tot o norueste africán y parte de l'Al Andalus (Armorabetz).

Cenachas atuals

Encara trobamos Cenachas en a Kabilia Archelina, estando una d'as tres facions de kabilenyos chunto a os Zuwawa y os Kutama. Ocupan os terrens a l'ueste de Dalis.

En o Sahara occidental s'arabizoron en os zaguers sieglos dando lugar a os moros u mauri d'o sud de Marruecos, Tinduf, Malí y Sahara Ocidental (Saharauis), quedando un chicot grupo que encara charra berber, os cenaga en as marguins d'o río Senegal, a lo que dan nombre, entre Mauritania y Senegal.

En Marruecos encara existen os cenacha Srir (culata cenacha) que dica fa pocas decadas encara charraban berber.

@@ Linia 2: / Linia 2: @@
 == Cenachas en l'Alta Edat Meya ==
-En o periodo [[preislamico]] dominaban sectors centrals d'o [[Magreb]] y s'estendilloron en o [[Sahara]] fundo con l'aduya d'o [[camello d'Arabia]] u [[camello]] dromedario. Dica o [[sieglo IV]] os camellos no s'emplegaban guaire en as marguins d'o Sahara central y occidental. Se crei que os Cenachas introducioron o camello d'Arabia en o Sahara sudoccidental.
+En o periodo [[preislamico]] dominaban sectors centrals d'o [[Magreb]] y s'estendilloron en o [[Sahara]] fundo con l'aduya d'o [[camello d'Arabia]] u camello [[dromedario]]. Dica o [[sieglo IV]] os camellos no s'emplegaban guaire en as marguins d'o Sahara central y occidental. Se crei que os Cenachas introducioron o camello d'Arabia en o Sahara sudoccidental.
 == Cenachas en a Edat Meya musulmana ==
-Dimpués d'os primers tiempos d'a conquiesta arabomusulmana, quan ya bi ha muitos textos escritos trobamos diferens confederacions ditas Cenacha, en dos arias principals y en arias menors; en o Magreb central, sobretot en arias costeras d'[[Alcheria]] y [[Tunisia]], d'on salen os [[cirís]] que gobernoron en Ifriquiya y estioron aliatos d'os [[fatimí]]s d'[[Echipto]] contra os [[Confederación Zanata|Zanatas]] y os [[Omeyas]] de l'[[Al Andalus]] dica o [[sieglo XI]].
+Dimpués d'os primers tiempos d'a conquiesta arabomusulmana, quan ya bi ha muitos textos escritos trobamos diferents confederacions ditas Cenacha, en dos arias principals y en arias menors; en o Magreb central, sobretot en arias costeras d'[[Alcheria]] y [[Tunisia]], d'on salen os [[cirís]] que gobernoron en Ifriquiya y estioron aliatos d'os [[fatimí]]s d'[[Echipto]] contra os [[Confederación Zanata|Zanatas]] y os [[Omeyas]] de l'[[Al Andalus]] dica o [[sieglo XI]].
-Quan os cenachas dixoron d'obedexer a os [[fatimís]], estos ninvioron tribus arabes beduinas ditas [[Banu Hilal]] y [[Banu Sulaim]] que desarticuloron l'[[agricultura]] y la sociedat sedentaria berber: os habitants d'as planas abandonoron l'agricultura y s'arabizoron, y la sociedat berber agricola sedentaria nomás s'alzará que en zonas bien defenditas de montanya como as actuals cabilias.
+Quan os cenachas dixoron d'obedeixer a os [[fatimís]], estos ninvioron tribus arabes [[beduins|beduinas]] ditas [[Banu Hilal]] y [[Banu Sulaim]] que desarticuloron l'[[agricultura]] y la sociedat sedentaria berber: os habitants d'as [[plan (cheografía)|plana]]s abandonoron l'agricultura y s'arabizoron, y la sociedat berber agricola sedentaria nomás s'alzará que en zonas bien defenditas de montanya como as actuals cabilias.
-Bi heba cenachas en enclaus aislatos en [[Marruecos]], sobretot en a costa occidental, y en l'[[Al Andalus]], ta on plegoron en a segunda mitat d'o [[sieglo X]] como [[mercenario]]s. En [[Granada]] a mesma familia cirín i fundó un reino taifa.
+Bi heba cenachas en enclaus aislatos en [[Marruecos]], sobretot en a costa occidental, y en l'[[Al Andalus]], ta on plegoron en a segunda mitat d'o [[sieglo X]] como [[mercenario]]s. En [[Granada]] a mesma familia cirí i fundó un reino taifa.
-En o [[Sahara Ocidental]] se dicen Zanachas tres tribus que procedeban de l'Adrar:
+En a part occidental d'o [[Sahara]] se dicen Zanachas tres tribus que procedeban de l'Adrar:
-* Lamtuna (entre o Sud de Marruecos, [[Senegal]] y [[Nícher]]).
+* [[Lamtuna]] (entre o Sud de Marruecos, [[Senegal]] y [[Nícher]]).
-* Yoddala (costa de l'atual [[Mauritania]]).
+* [[Yoddala]] (costa de l'atual [[Mauritania]]).
-* Netufa (a l'este d'os Lamtuna).
+* [[Netufa]] (a l'este d'os Lamtuna).
-As tres yeran en situación de semivasallache respecto a lo reino negro de Wagadú. Os cenacha saharians estioron os zaguers berbers [[paganismo|pagans]]. As leyendas los fan fundadors d'o [[reino de Wagadú]]. Istas tribus prebaban de controlar as rutas comercials entre Wagadú y o Magreb.
+As tres yeran en situación de semivasallache respecto a lo reino negro de [[Wagadú]]. Os cenacha saharians estioron os zaguers berbers [[paganismo|pagans]]. As leyendas los fan fundadors d'o [[reino de Wagadú]]. Estas tribus prebaban de controlar as rutas comercials entre Wagadú y o Magreb.
-Una colla de lamtunas s'[[islam]]izó seguindo a ortodoxia sunni y prenió o poder de tot o norueste [[Africa|africán]] y parte de l'[[Al Andalus]] ([[Armorabet|Almorabez]]).
+Una colla de lamtunas s'[[islam]]izó seguindo a ortodoxia sunni y prenió o poder de tot o norueste [[Africa|africán]] y parte de l'[[Al Andalus]] ([[Armorabet]]z).
 == Cenachas atuals ==
@@ Linia 24: / Linia 24: @@
 Encara trobamos Cenachas en a [[Kabilia]] [[Archelia|Archelina]], estando una d'as tres facions de [[kabilenyos]] chunto a os Zuwawa y os [[Confederación Kutama|Kutama]]. Ocupan os terrens a l'ueste de Dalis.
-En o Sahara occidental s'arabizoron en os zaguers sieglos dando lugar a os ''mauri'' d'o sud de Marruecos, [[Tinduf]], [[Malí]] y [[Sahara Ocidental]] (Saharagüis), quedando un chicot grupo que encara charra [[idioma berber|berber]], os [[cenaga]] en as marguins d'o [[río Senegal]], a lo que dan nombre, entre Mauritania y [[Senegal]].
+En o Sahara occidental s'arabizoron en os zaguers sieglos dando lugar a os [[moros (pueblo d'o Sahara)|moro]]s u ''mauri'' d'o sud de Marruecos, [[Tinduf]], [[Malí]] y [[Sahara Ocidental]] ([[Saharauis]]), quedando un chicot grupo que encara charra [[idioma berber|berber]], os [[cenaga]] en as marguins d'o [[río Senegal]], a lo que dan nombre, entre Mauritania y [[Senegal]].
 En Marruecos encara existen os [[cenacha Srir]] (''culata cenacha'') que dica fa pocas decadas encara charraban berber.