Diferencia entre revisiones de «Reino visigodo de Toledo»
m →Luengas: Venezuela, replaced: perine → pirene (2) |
|||
Linia 84: | Linia 84: | ||
{{articlo principal|idioma vasco}} |
{{articlo principal|idioma vasco}} |
||
O [[latín hispanico]], en as suyas diferents variants como o [[latín tarraconense]] u o [[latín betico]] evolucionaban enta as luengas [[luengas romances|romances]], en concreto as luengas [[ |
O [[latín hispanico]], en as suyas diferents variants como o [[latín tarraconense]] u o [[latín betico]] evolucionaban enta as luengas [[luengas romances|romances]], en concreto as luengas [[ibero-romances]]. A [[sistema vocalico d'o latín vulgar#Diftongación d'as vocals curtas Ě y Ŏ en aragonés|diftongación]] d'as vocals curtas latinas Ě y Ŏ, que ya yera documentata en o latín hispanico d'o periodo imperial, s'imposa en a capital [[Toledo]], y dende Toledo por quasi tota a meseta, plegando dica a [[Val de l'Ebro]] y o territorio de l'[[Astur-Leyonés]], pero sin afectar a lo cabo nororiental y noroccidental d'a peninsula, on amaneixerán os romances [[idioma catalán|catalán]] y [[galaico-portugués]]. D'esta traza ha encomenzato a deseparación entre o [[idioma catalán|catalán]] y l'[[idioma aragonés|aragonés]] en l'aria pirenenca-levantina y a deseparación entre o galaico-portugués y l'astur-leyonés en o quadrant noroccidental d'a peninsula. A luenga escrita ye o [[latín meyeval]]. |
||
As luengas prerromanas son quasi desapareixitas de fueras d'o [[idioma vasco|vasco]], que conoixe un periodo d'expansión en arias marguinals que os o reino visigodo no controla de tot, (Pireneus centrals, occidentals y part d'os suyos semontanos). Existe una hipotesi que considera que en as tierras d'os antigos [[vardulos]], [[caristios]] y [[autrigons]], ye dicir, as actuals provincias de [[provincia de Vizcaya|Vizcaya]], [[provincia d'Alava|Alava]], [[provincia de Guipuzcua|Guipuzcua]] y se parlaba latín u romanz y que se vasquizoron a fins d'o periodo visigodo. |
As luengas prerromanas son quasi desapareixitas de fueras d'o [[idioma vasco|vasco]], que conoixe un periodo d'expansión en arias marguinals que os o reino visigodo no controla de tot, (Pireneus centrals, occidentals y part d'os suyos semontanos). Existe una hipotesi que considera que en as tierras d'os antigos [[vardulos]], [[caristios]] y [[autrigons]], ye dicir, as actuals provincias de [[provincia de Vizcaya|Vizcaya]], [[provincia d'Alava|Alava]], [[provincia de Guipuzcua|Guipuzcua]] y se parlaba latín u romanz y que se vasquizoron a fins d'o periodo visigodo. |
Versión d'o 09:35 14 abr 2012
Plantilla:Estato desapareixito Lo Reino Visigodo de Toledo estió un estato digichito por los visigodos, que heban ocupato a Hispania y feban de clase dirichent sobre a población hispanorromana. Existió dende l'anyo 507, con a derrota en a Batalla de Vouillé, dica l'anyo 721, quan os zaguers resistents visigodos de Septimania fuoron vencitos por os musulmans, que ya heban entrato en Hispania en l'anyo 711.
Composición etnica
A población autoctona, en a suya mayoría hispanorromans son a mayor part d'a población con uns 6 millons individuos. En o norte quedan cantabros y vascons y atros pueblos poco romanizatos u ni res. Os visigodos son una minoría dichichent d'uns 200.000 individuos establitos sobretot en a Meseta Norte, Toledo y Guadalachara. Os suebos son uns 100.000 individuos en a Gallaecia. Bi ha nuclios chodigos en Levant y a Baetica.
Organización politica
Bi ha un rei esleito por a nobleza visigoda. Dimpués tamién pueden participar en a elección totz os visigodos que no sigan d'orichen servil, u que no haigan estato tonsuratos u decalvatos.
O rei tien un poder absolito y disposa d'un sequito, o fidelis regis con unos miembros ditos gardingos u comites fidelis que son recompensatos con donacions de tierras. As provincias son governatas por una hierarquía de duques, contes y vilicos.
A institución chermanica de l'asamblea popular decayó con o tiempo. En o sieglo VI bi ha un consello de guerrers viellos que ye sustituito por l' Aula Regia. A ilesia prene influencia politica con os concilios y representa un vehiclo de participar en o poder por part d'os hispanorromans. En o sieglo VII os bispes de l' Aula Regia y os gardingos constituyen una asambleya de mainates a la que corresponde a elección d'o monarca y bellas atribucions lechislativas y chudicials. En o IV Concilio de Toledo, presidito por Sant Isidoro de Sevilla se condena prener a cadiera reyal por a fuerza.
Lechislación
Bi ha unas leis pa os visigodos y atras leis pa os autoctonos. Os visigodos se richen por o Codigo d'Eurico, que en tiempos de Leovichildo ye modificato y conoixito como Codex Revisus. A población autoctona se riche por Lex Romana Visigothorum dende l'anyo 506, enantes funcionaba o "Breviario d'Aniano".
O Liber Iudiciorum reculle a doctrina d'os concilios visigodos (concilios catolicos y no arrians), presenta més de 500 leis y s'aplica a totz os habitants d'o reino dende l'anyo 656. Será conoixito tamién como Libro Juzgo y continará vichent en o Reino d'Asturias y dimpués Reino de Leyón.
Relichión
Os visigodos arriban en a peninsula como arrians, y ye a relichión oficial d'o reino, encara que a mayor part d'a población siga oficialment catolica.
Bi ha encara politeístas pagans sobretot en o norte. A cristianización d'os catolicos yera superficial y bi ha cristians catolicos con tendencia a tornar a ciertas practicas paganas, feito que condenan os concilios. En l'aria vascona o recuerdo d'os pagans d'ixas envueltas ha permaneixito en os presonaches mitolochicos conoixitos como gentillak.
Bi ha una reducita minoría chodiga prou important pa que o rei Sisebuto n'ordene lur babtismo obligatorio baixo pena d'expulsión.
Recaredo se convierte a lo catolicismo y en l'anyo 589 en o III Concilio de Toledo se prene a lo catolicismo como relichión oficial d'os visigodos.
Luengas
O latín hispanico, en as suyas diferents variants como o latín tarraconense u o latín betico evolucionaban enta as luengas romances, en concreto as luengas ibero-romances. A diftongación d'as vocals curtas latinas Ě y Ŏ, que ya yera documentata en o latín hispanico d'o periodo imperial, s'imposa en a capital Toledo, y dende Toledo por quasi tota a meseta, plegando dica a Val de l'Ebro y o territorio de l'Astur-Leyonés, pero sin afectar a lo cabo nororiental y noroccidental d'a peninsula, on amaneixerán os romances catalán y galaico-portugués. D'esta traza ha encomenzato a deseparación entre o catalán y l'aragonés en l'aria pirenenca-levantina y a deseparación entre o galaico-portugués y l'astur-leyonés en o quadrant noroccidental d'a peninsula. A luenga escrita ye o latín meyeval.
As luengas prerromanas son quasi desapareixitas de fueras d'o vasco, que conoixe un periodo d'expansión en arias marguinals que os o reino visigodo no controla de tot, (Pireneus centrals, occidentals y part d'os suyos semontanos). Existe una hipotesi que considera que en as tierras d'os antigos vardulos, caristios y autrigons, ye dicir, as actuals provincias de Vizcaya, Alava, Guipuzcua y se parlaba latín u romanz y que se vasquizoron a fins d'o periodo visigodo.
O idioma gotico d'os invasors visigodos caye en desuso, pero aporta muitas parabras a las luengas romances.
Arte
En o periodo l'arquitectura d'os hispanorromans continó a suya evolución y amaneixió un estilo arquitectonico nuevo conoixito como "arte visigodo", que teneba arcos en ferradura que persistioron en o estilo arquitectonico d'o periodo andalusí. L'arquitectura "visigoda" tamién presentaba planta cruciforme, bovedas y piedra picata.
En a historiografía destacan Orosio, Idacio, Chulián y Chuan de Biclaro.
Una d'as principals figuras ye Sant Isidoro de Sevilla, que replega a cultura de l'antigüedat en a suya famosa obra "Etimolochías", encara citata como referencia en os prologos d'as Cortz d'Aragón. A man d'a figura de Sant Isidoro ye Sant Braulio de Zaragoza.
Bibliografía
- Hermann Kinder, Werner Hilgemann Atlas historico mundial. Desde los orígenes a la Revolución Francesa.
- Rafael Lapesa. "Historia de la lengua española". Editorial Gredos. (1981).