Diferencia entre revisiones de «Zaragoza»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
m robot Añadido: vo:Zaragoza
Linia 251: Linia 251:
[[categoría:Localidaz de Zaragoza]]
[[categoría:Localidaz de Zaragoza]]
[[Categoría:Zaragoza|*]]
[[Categoría:Zaragoza|*]]

[[be-x-old:Сарагоса]]


[[ar:سرقسطة]]
[[ar:سرقسطة]]
[[ast:Zaragoza]]
[[ast:Zaragoza]]
[[be:Сарагоса]]
[[be:Сарагоса]]
[[be-x-old:Сарагоса]]
[[ca:Saragossa]]
[[ca:Saragossa]]
[[cbk-zam:Zaragoza]]
[[cbk-zam:Zaragoza]]
Linia 290: Linia 291:
[[sv:Zaragoza]]
[[sv:Zaragoza]]
[[tr:Zaragoza]]
[[tr:Zaragoza]]
[[vo:Zaragoza]]
[[zh:萨拉戈萨]]
[[zh:萨拉戈萨]]

Versión d'o 23:13 7 chun 2007

Zaragoza
Municipio d'Aragón
Bandera Escudo d'armas

Basilica d'A Nuestra Siñora d'o Pilar y río Ebro
Entidat
 • País
Municipio
 Aragón
Población
 • Total

682 513 hab. (2013)
Altaria
 • Meyana

199 m.
Alcalde Jorge Azcón
Codigo postal 50001–50022
Ríos Ebro, Galligo y Uerba
Coordenadas
Zaragoza ubicada en Aragón
Zaragoza
Zaragoza
Zaragoza en Aragón
Web oficial

Zaragoza ye a capital d'Aragón y d'a probinzia de Zaragoza. O suyo nombre autual prozede d'o suyo antigo toponimo román, Caesar Augusta a trabiés de l'arabe Saraqosta. Ye a cantos d'os ríos Ebro, Uerba y Galligo en o zentro d'una gran bal con gran bariedá de paisaches, dende disiertos, As Bardenas, a bosques densos, tascals, montaña, ezetra.

A situazión cheografica de Zaragoza ye eszeuzional pos se i troba á metá de camín entre Madrid, Barzelona, Balenzia, Bilbao y Tolosa, distans as zinco en torno á los 300 km d'a ziudá, alto u baxo. Ye situata á 199 metros denzima d'o ran d'o mar y tien 660.895 abitans (dato d'o conzello de Zaragoza 1/1/2006), ye dizir, alto u baxo a metá d'a poblazión d'Aragón.

Poblazión

Destritos de Zaragoza
Destritos de Zaragoza

Dibisión almenistratiba Zaragoza ye dibidida almenistratibamén en doze destritos, que se subdibiden en bicos:

Economía

Antimás d'a bentaxosa situazión cheografica, destaca en Figueruelas una d'as fautorías de General Motors. A progresiba puyata d'a economía agraria ha combertito á la General Motors en un d'os prenzipals pilars d'a economía d'a probinzia. Á la fabrica d'autos s'unen como alazet d'a economía aragonesa la interpresa Balay, zentrata en a fabricazión de eletrodomesticos, CAF(Construzións y ausiliars de ferrocarrils S.A.) d'a que salen unidaz ferrobiarias tanto ta o mercato nazional como ta o internazional y dibersas meyanas interpresas de carauter rechional como Pikolín u Lacasa, entre atras.

Autualmén, a economía d'a ziudá ye en plen desarrollo debito a proyeutos como a Expo 2008, a Plataforma Lochistica de Zaragoza (PLAZA), asinas como por o paso d'o tren de Altera Belozidá Española (AVE), que combierte á la ziudá en un zentro de comunicazións.

Poblazión

Poblazión en miles.

Istoria

Zaragoza en 1647, por J.B. Martínez del Mazo

Beyer articlo en Istoria de Zaragoza

Puestos d'intrés

Palazio de l'Aljafería

Zaragoza ye una ziudá bimilenaira por la que han pasato a prautica totalidá d'as zebilizazions que han dominato a Peninsula Iberica, estando una importán ziudá en cada una d'eras. Debito á ixo bi ha ruinas y molimentos de toz os estilos y epocas .

Á penar de tener ruinas y edifizios de gran polideza, Zaragoza ye encara una ziudá esconoxita t'a mayoría d'os españols y encluso zaragozanos. S'aspera con a prosima zelebrazión d'a Esposizión Internazional de 2008 que ista situazión cambie y combierta á Zaragoza en un destín preferito en o torismo cultural y d'interior.

Os 3 grans puestos d'intrés obligatos en toda besita a Zaragoza son:

  • A Seo d'o Salbador (A Seo), rezién esbiellata y mezcla d'estilos, dende os suyos alazez romanicos dica o barroco pasando por o gotico y o mudéxar, ye construita denzima d'as ruinas d'a mezquita d'epoca musulmana y á la begata ista yera construita denzima d'un templo román. Destacan o suyo zimborrio, abside, o retablo de l'altar mayor y l'orgán.
  • O Palazio de L'Aljafería: construzión arabe sede que estió d'o rei taifa de Saraqusta y autual d'as Corz d'Aragón. Se puede besitar destacando lo siestro rodiato d'arcos de ferradura entrenugatos con sobrebuenas cheserías, o mirab, y a planta superior, de fautura renazentista, con a gran escalera de dentrada y a sala d'o tron.

Antimás bi ha atros puestos de gran intrés:

Murallas romanas, Torrión d'a Zuda y San Chuan d'os Panetes
  • Zaragoza Romana :
    • Murallas romanas.
    • Museu d'o tiatro román .
    • Museu d'as tiermas de Caesaraugusta.
    • Museu d'o puerto flubial.
    • Museu d'o foro román.
  • Zaragoza Mudexar:
    • Ilesia de San Pablo .
    • Ilesia de San Gil Abate .
    • Ilesia de San Miguel d'os Nabarros .
    • Ilesia Parroquial de Santa María Magdalena.
    • Torrión d'a Zuda, chunto á las murallas romanas.
    • Edifizio de Correus d'estilo neomudéxar, situato en o Paseo d'a Independenzia.
    • Arco y casa d'o Dean.
A Lonxa
  • Zaragoza Renaxentista:
    • Casa d'os Morlanes.
    • Casa Palazio d'os Condes de Sastago.
    • Ilesia basilica de Santa Engracia.
    • A Lonxa, situada en a Plaza d'o Pilar chunto á lo conzello.
    • Museu Ibercaja Camón Aznar (Palazio d'os Pardo u Casa Aguilar)
    • Museu Pablo Gargallo. (Palazio d'os condes d'Arguillo)
    • Palazio d'os Condes de Morato u Luna que ye sede d'o trebunal superior de Chustizia d'Aragón)
    • Siestro d'a infanta.
  • Zaragoza Barroca:
    • Ilesia de San Zelipe y San Chaime lo Menor.
    • Ilesia de San Chuan d'os Panetes.
    • Palazio de Billaguallarda.
  • Zaragoza Nioclasica:
    • Palazio Arzebispal .
    • Palazio d'a familla Palafox .
    • Palazio d' os Condes de Sobradiel u de Gabarda (En a plaza d'a Chustizia)
    • Puerta d'o Carmen.
  • Zaragoza Mudernista:
    • Casín Mercantil, en a plaza d'España.
    • Barios edifizios d'a carrera Alifonso y o Paseo de Sagasta.
  • Zaragoza Contemporania:
    • Antigua facultá de merezina y zenzias. Paraninfo Unibersitario.
    • Antigo matadero monezipal.
    • Conzello.
    • Zentro d'Istoria de Zaragoza. Antigo combento de San Agustín.
    • Chalet de Don Chuan Solans.
    • Deputazión probinzial.
    • Edifizio Pignatelli que ye a sede d'o Gubierno d'Aragón.
    • Escuela de Artes y Ofizias, situada en a plaza d'os Sitios.
    • Colla escolana Chuaquín Costa.
    • Mercato Zentral.
    • Plaza de Toros d'a Misericordia .
    • Puen De Fierro.
    • Tiatro d'o Mercato.
    • Tiatro Prenzipal.
  • Arquiteutura rezién:
    • Auditorio Palazio de Congresos, d'o suyo esterior destaca prenzipalmén a suya frontera prenzipal.
    • Nueba estazión de ferrocarril de Zaragoza, situada en l'Abenida de Nabarra, construida ta recullir o tren d'Altera Belozidá (ABE) que comunica Zaragoza con Madrid y Lleida y que en o futuro comunicará tamién Zaragoza con Barzelona y Franzia.
    • Sede d'a Confederazión Rechional de Impresarios de Aragón, situada en o barrio ACTUR, y que estió lo pabellón d'Aragón d'a Expo'92 de Sebilla.
  • Zonas urbanas:
    • Plaza d'o Pilar en cuala zona se i troban o Pilar, A Seo, o conzello y a Lonxa entre atros.
    • Paseo d'a Independenzia, plaza d'España y plaza de Aragón que ye o Zentro de Zaragoza .
    • Carrera Alifonso. Comunica a Plaza d'o Pilar con o Coso-Plaza d'España.
    • O Tubo, laberinto de catellas emplenas de bares situato dezaga d'a Plaza d'España un tanto beniu a menos por l'abiellamiento d'os suyos edifizios y abitans y que agora se trata d'apañar por meyo de reyabilitazión u reconstruzión de os suyos edifizios, entre os que destaca o nuebo Edifizio de Puerta Zinegia.
    • Plaza d'a Chustizia. Destaca la polideza de os suyos edifizios y as nueis d'os fins de semana por a conzentrazión de chobens.
    • Plaza de San Zelipe, atra plaza con edifizios polius amán d'una d'as redoladas de marcha d'a ziudá.
    • Plaza de Santa Marta. En a suya redolada bi ha muitos bares de Tapeo.
    • Plaza de San Brun . En este plazo se organizan muitos mercaus á lo aire libre como lo mercau meyebal.
    • Plaza d'os Sitios.
  • Redoladas naturals:

Atros

  • L'ambién peatoniando en a redolada entre o Coso Baxo, carrera Mayor, Mercau Zentral y o río Ebro, desfrutando de os suyos triadors y bars tradizionals de tapas.

Museus

  • Zentro d'Istoria de Zaragoza, Pza San Agustín nº2, (Bico d'a Magdalena)
  • Museus Románs:
    • Museu d'o tiatro román, Carrera Betonica
    • Museu d'o foro, Plaza d'o Pilar , en fren d'a Seo
    • Museu d' as tiermas, Carrera de San Chuan y San Pietro
    • Museu d'o puerto flubial, Plaza de San Brun
  • Museu Pablo Gargallo, Pza. San Zelipe ,3 Tel. 976392058
  • Museu Pilarista, Pza. d'o Pilar s/n Tel. 976397497
  • Museu de Zaragoza, Pza. d'os Sitios, 6 Tel. 976222181
  • Museu Pablo Serrano, Pº María Agustín,20 Tel. 976280659/976280660
  • Museu Camon Aznar, C/ Espoz y Mina, 23 Tel. 976397328
  • Museu [Paleontológico] , C/ Pedro Cerbuna, 12 Tel. 976761079
  • Museu Etnografico, en a reproduzión d'una casa ansotana d'a dentrada á lo Parque Primo de Rivera (O "Parque Gran")

Más informazión en Información Museus Monezipals de Zaragoza

Cultura

A ziudá poseye una unibersidá dende 1542, anque os suyos orichens se troban en o sieglo XII. Autualmén se troxa entre barios campus, d'os que dos se troban en a ziudá.

En Zaragoza s'editan barios periodicos, entre os que bi ha que destacar o decán Heraldo de Aragón y O Periodico d'Aragón.

Esisten barios tiatros, an s'amostran obras d'intrés cheneral y de tiatro alternatibo. O más antigo ye o Tiatro Prenzipal, en o Coso, amán de l'antigo tiatro román. Tamién destacan o tiatro d'o mercau y o tiatro d'a estazión.

Se cuenta con un Auditorio-Zentro de Congresos que amogolona la prautica totalidá d'os muitos congresos que se zelebran en Zaragoza y tamién de l'autibidá mosical d'a capital. En iste Auditorio tienen a sede a colla Eninma-Orquesta de Cambra de l'Auditorio de Zaragoza, orquesta de formazión bariable que poseye un combenio con iste Auditorio y que tien una chicota temporada de conziertos, adedicando-se con espezial intrés á la espardidura d'a mosica contemporania. Tamién ofrexe conziertos pedagochicos ta escolans y colabora con o coro de l'Auditorio, coro Amici Musicae. Continando con a mosica clasica, tamién organizan conziertos as entidás d'estalbio Ibercaja y CAI, asinas como Chobentuz Mosicals de Zaragoza, pero todas istas d'un modo más esporadico y enfocadas á atra mena de roldes y publico.

Anque l'ozio d'a ziudá escurra por camíns más mudenos, como los zines, esistindo 5 u 6 salas en torno á la que pasa por estar a bía prenzipal, y atros tantos más en os grans zentros comerzials de Grancasa y Augusta, abendo suposau, l'aparixión de salas multizine, a disparixión de bels d'os zines de más solera anque no ha eschalamancau a perbibenzia de bella d'as antiguas salas d'o zentro .

As redoladas de marcha, son Rollo (mosica comerzial y d'adoleszens), O Casco (ta chen choben, unibersitaria), La Zona y a Xota.

Zaragoza tamién poseye un equipe de fútbol, o Real Zaragoza que chuega en a Romareda, un equipe de balonzesto, o Basket Zaragoza 2002 S.A.D., atro de balonmán, o CAI Balonmano Aragón y dibersos equipos menors.

Eslexida ta organizar a Esposizión internazional Expo Zaragoza 2008, asinas mesmo ha estau eslexida como sede d'un Secretariato d'a Organizazión de Nazions Unitas t'a Decada de l'Augua d'a UNESCO.

Fiestas

O Pilar

A suya fiesta patronal se zelebra o 12 d'otubre, diya de A nuestra Siñora la Birchen d'o Pilar, conoxida popularmén como O Pilar. Istas fiestas son conoxidas en toda España estando unas d'as más prestixiosas y que atrayen mayor numero de toristas, prenzipalmén por autos como l'Ofridura de Flors á la Birchen, O Rosario de beire (unica manifestazión relichiosa d'ista mena en o mundo), a comparsa de Chigáns y Caburrers, y a gran animazión que biben as suyas carreras con rondas xoteras y pasacarreras .

L' afabilidá de as suyas chens fan de as suyas fiestas unas d'as más intresans, con autos populars y autuazions en dreito en dibersos puntos d'a ziudá .

Tamién son impotáns o 23 d'abril, San Chorche, diya d'a comunidá d'Aragón, o 29 de chinero, San Balero, patrón de Zaragoza chunto á la Birchen d'o Pilar, y o 5 de marzo, a "zincomarzada".

Enrastres esternos

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre Zaragoza.

Beyer tamién

Plantilla:Monezipios Redolada Zaragoza