Diferencia entre revisiones de «Cazacos»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Xqbot (descutir | contrebucions)
m r2.7.2) (Robot Adhibito: Modificato: mn:Хасаг
Sin resumen de edición
Linia 21: Linia 21:
|relazionatos = [[kirguises]], [[caracalpacos]], [[nogais]], [[baixquirs]]
|relazionatos = [[kirguises]], [[caracalpacos]], [[nogais]], [[baixquirs]]
}}
}}
Os '''cazacos''' habitan [[Cazaquistán]] y zonas mugants de [[Rusia]], [[Usbequistán]], [[Mongolia]], [[Xinchiang]], y norte d'[[Afganistán]]. En 1989 bi heba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga [[URSS]], d'os que 6.700.000 viviban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a población, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'[[Afganistán]] son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas decenas de mils. Charran una luenga turquesa d'a branca [[luengas quipchac|quipchac]] y son musulmans sunnitas d'a escuela [[Hanafí]]. O modo de vida tradicional ye o [[pastoreyo nomada]], encara practicato en China y Mongolia.
Os '''cazacos''' habitan [[Cazaquistán]] y zonas mugants de [[Rusia]], [[Usbequistán]], [[Mongolia]], [[Xinchiang]], y norte d'[[Afganistán]]. En 1989 bi heba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga [[URSS]], d'os que 6.700.000 viviban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a población, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'[[Afganistán]] son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas decenas de mils. Charran una luenga turquica d'a branca [[luengas quipchac|quipchac]] y son musulmans sunnitas d'a escuela [[Hanafí]]. O modo de vida tradicional ye o [[pastoreyo nomada]], encara practicato en China y Mongolia.


== Denominacions ==
== Denominacions ==
Linia 36: Linia 36:
* [[Amiram Gonen]] ''DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO''. 1996 Anaya&Mario Muchnik.
* [[Amiram Gonen]] ''DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO''. 1996 Anaya&Mario Muchnik.


[[Categoría:Pueblos turqueses]]
[[Categoría:Pueblos turquicos]]


[[ar:كازاخ]]
[[ar:كازاخ]]

Versión d'o 18:21 27 oct 2011

Plantilla:Pueblo Os cazacos habitan Cazaquistán y zonas mugants de Rusia, Usbequistán, Mongolia, Xinchiang, y norte d'Afganistán. En 1989 bi heba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga URSS, d'os que 6.700.000 viviban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a población, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'Afganistán son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas decenas de mils. Charran una luenga turquica d'a branca quipchac y son musulmans sunnitas d'a escuela Hanafí. O modo de vida tradicional ye o pastoreyo nomada, encara practicato en China y Mongolia.

Denominacions

Os rusos lis diciban kirguizes pa diferenciar-los d'os kirguises y tamién lis diciban kirguizes-kaisak. En a epoca sovietica més abanzata quan a terminolochía yera més establita o etnonimo fue trasliterato en ruso kazakh y no kazak como podeba esperar-se'n, car asinas se feba millor distinción con os cosacos eslavos.

Luenga

En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 y dimpués con alfabeto cirilico. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chóvens no sabeban charrar en cazaco.

Historia

Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora tartra de Siberia y Asia Central. En os sieglos XVIII y XIX as federacions cazacas cayoron baixo influencia rusa y lur territorio esdevinió part d'o Imperio Ruso. Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi habió un gobierno cazaco autonomo dica 1919. Os bolcheviques ocuporon cazaquistán y establioron a Republica Autonoma Socialista Sovietica de Kirguizistán, renombrata Republica Autonoma Socialista Sovietica Kazaca en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Socialista Sovietica. En o periodo sovietico y sociedat tradicional cazaca fue destruita. A prencipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a colectivización y asentamiento forzato. En a decada de 1950 y prencipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masivo de rusos y tamién i habió una industrialización, a urbanización y a sedentarización forzosa. O paisache d'estepas cambeó por l'agricultura extensiva y as industrias. Cazaquistán declaró a suya independencia en 1991.

Bibliografía

  • Amiram Gonen DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO. 1996 Anaya&Mario Muchnik.