Diferencia entre revisiones de «Irán»
m r2.7.1) (Robot Adhibito: xmf:ირანიშ ისლამურ რესპუბლიკა |
m r2.6.2) (Robot Adhibito: zu:IIran |
||
Linia 310: | Linia 310: | ||
[[zh-min-nan:Iran]] |
[[zh-min-nan:Iran]] |
||
[[zh-yue:伊朗]] |
[[zh-yue:伊朗]] |
||
[[zu:IIran]] |
Versión d'o 00:24 11 ago 2011
A Republica Islamica d'Irán ye un país d'Orient Meyo, que dica 1935 yera conoixiu como Persia. O país muga con Pakistán y Afganistán por l'este; Turkmenistán por o noreste, a Mar Caspia por o norte y Azerbayán y Armenia por o norueste; Turquía y Iraq por l'ueste y con a costa d'o Golfo Persico y o Golfo d'Omán por o sud.
A suya población ye de 71.208.000 habitants en una superficie d'1.648.195 km², con una densidat de población de 41 hab/km². A suya capital se troba en a ciudat de Teherán, que ye amás a ciudat con un numero d'habitants mes gran d'o país. Ye o 18eno país d'o mundo por a suya superficie.
Politicament, dende a dita revolución iraniana de 1979 que derrocó a monarquía, Irán ye una republica, estando mas especificament definita como una republica islamica, rechita por un Líder Supremo d'Irán (actualment Alí Jamenei) y un President (actualment Mahmud Ahmadineyad). A suya luenga oficial ye l'idioma persa (encara que se i charran quantas atras luengas), estando o Rial a moneda oficial d'Irán.
A suya economía s'alaceta en o petrolio, estando Irán o tercer productor mundial d'ixe producto y o suyo segundo exportador d'entre os miembros d'a Organización de Países Exportadors de Petrolio (OPEP). Tien tamién grans reservas de gas natural.
Irán ye uno d'os puestos d'orichen de l'actual cevilización, y estió un puesto de transmisión de conoixencias dende India enta Occident y a l'inrevés, amás d'estar puesto de paso de conoixencias dende China. Mesmo a escritura amaneixió en o III milenio aC en Sumer. Sobre o suyo territorio se succedioron quantos pueblos y cevilizacions,como sumerios, acadios, babilonians, medians u persas, dica a conquiesta d'o territorio por Aleixandre Magno, y una atra vegata quantos pueblos y estatos como l'Imperio sasanida dica a suya conquiesta en o sieglo VII por os musulmans. Estió mientres a Edat Meya un puesto important en a Rota d'a Seda enta China. De totz istos periodos, o país conserva importants obras d'arte.
Cheografía d'Irán
Historia d'Irán
Politica d'Irán
Organizazión territorial
Irán se divide en 30 provincias (ostān):
Estaus d'Asia |
Afganistán | Arabia Saudita | Armenia1 | Azerbaichán1 | Bahrein | Bangladesh | Birmania | Bután | Brunei | Cambocha | Cazaquistán1 | Cischordania2 | Corea d'o Norte | Corea d'o Sud | Chapón | Cheorchia1 | Republica Popular de China | Republica de China (Taiwan) | Chipre1 | Chordania | Echipto | Emiratos Arabes Unius | Francha de Gaza2 | Filipinas | India | Indonesia | Irán | Iraq | Israel | Kirguizistán | Kuwait | Laos | Liban | Malaisia | Maldivas | Mongolia | Nepal | Omán | Pakistán | Qatar | Rusia1 | Singapur | Sri Lanka | Siria | Tachiquistán | Tailandia | Timor Oriental | Turquía1 | Turkmenistán | Uzbekistán | Yemen | Vietnam |
Dependencias: Akrotiri y Dhekelia | Hong Kong | Islas Cocos | Isla de Nadal | Macau | Territorio Britanico de l'Ocián Indico |
1 Perteneix a Europa por razons culturals y historicas, pero cheograficament ye en Asia. 2 Territorios controlaus por Israel y gubernaus por l'Autoridat Palestina. |