Diferencia entre revisiones de «Protista»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Sin resumen de edición
Sin resumen de edición
Linia 35: Linia 35:
Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diverso de [[microorganismo]]s [[eucariota]]s. Historicament, os protistas yeran consideratos como un [[reino (biolochía)|reino]] distinto, pero iste grupo ya no ye reconoixito en a [[taxonomía]] actual.<ref name=Simonite2005>Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Noviembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b</ref> Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organización relativament simpla – u bien son [[unicelular]]s u bien son [[multicelular]]s sin de [[teixito (biolochía)|teixitos]] especializatos. Ista organización [[celular]] simpla diferencia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os [[fongo]]s, os [[animal]]s y as [[planta]]s. De feito, lo suyo estilo de vida ye bien pareixito a lo d'os procariotas.<ref name="Darwin">{{en}} [http://www.newscientist.com/article/mg20126921.600-why-darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life.html?page=3 Why Darwin was wrong about the tree of life]. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009</ref> A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.<ref name="Journal of Systematics">{{en}} [http://www.plantsystematics.com/qikan/manage/wenzhang/jse08060.pdf An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes]. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf</ref>
Os '''protistas''' (''Protista'') son un grupo diverso de [[microorganismo]]s [[eucariota]]s. Historicament, os protistas yeran consideratos como un [[reino (biolochía)|reino]] distinto, pero iste grupo ya no ye reconoixito en a [[taxonomía]] actual.<ref name=Simonite2005>Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Noviembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b</ref> Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organización relativament simpla – u bien son [[unicelular]]s u bien son [[multicelular]]s sin de [[teixito (biolochía)|teixitos]] especializatos. Ista organización [[celular]] simpla diferencia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os [[fongo]]s, os [[animal]]s y as [[planta]]s. De feito, lo suyo estilo de vida ye bien pareixito a lo d'os procariotas.<ref name="Darwin">{{en}} [http://www.newscientist.com/article/mg20126921.600-why-darwin-was-wrong-about-the-tree-of-life.html?page=3 Why Darwin was wrong about the tree of life]. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009</ref> A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.<ref name="Journal of Systematics">{{en}} [http://www.plantsystematics.com/qikan/manage/wenzhang/jse08060.pdf An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes]. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf</ref>


O reino ''Protista'' fue emplegato orichinalment en [[1866]] por [[Ernst Haeckel]]. Os protistas yeran subdividitos tradicionalment en diversos grupos seguntes os suyos pareixitos con os reinos "superiors": os [[protozoo]]s [[unizelular]]s, parellans a los animals; os [[protofitín|protofitins]], mayoritariament [[alga]]s unicelulars parellanas a las plantas; y os [[mixomicete]]s y [[oomicete]]s, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituitos por [[clasificación scientifica|clasificacions]] basatas en a [[filochenia]]. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a [[morfolochía (biolochía)|morfolochía]] y [[ecolochía]] d'os protistas.
O reino ''Protista'' fue emplegato orichinalment en [[1866]] por [[Ernst Haeckel]]. Os protistas yeran subdividitos tradicionalment en diversos grupos seguntes os suyos pareixitos con os reinos "superiors": os [[protozoo]]s [[unicelular]]s, parellans a los animals; os [[protofitín|protofitins]], mayoritariament [[alga]]s unicelulars parellanas a las plantas; y os [[mixomicete]]s y [[oomicete]]s, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituitos por [[clasificación scientifica|clasificacions]] basatas en a [[filochenia]]. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a [[morfolochía (biolochía)|morfolochía]] y [[ecolochía]] d'os protistas.


Os protistas viven en quasi qualsiquier meyo que contienga augua liquida. Muitos protistas, como as [[alga]]s, son [[fotosintetico]]s y son [[productor primario|productors primarios]] esencials d'os ecosistemas, especialment en l'ocián, a on que fan parti d'o [[plancton]]. Atros protistas, como os [[cinetoplasto]]s y os [[apicomplexo]]s, son a causa d'una variedat de malautías [[humanas]] grieus, como a [[malaria]] y a [[malautía d'o suenio]].
Os protistas viven en quasi qualsiquier meyo que contienga augua liquida. Muitos protistas, como as [[alga]]s, son [[fotosintetico]]s y son [[productor primario|productors primarios]] esencials d'os ecosistemas, especialment en l'ocián, a on que fan parti d'o [[plancton]]. Atros protistas, como os [[cinetoplasto]]s y os [[apicomplexo]]s, son a causa d'una variedat de malautías [[humanas]] grieus, como a [[malaria]] y a [[malautía d'o suenio]].

Versión d'o 21:43 10 chul 2011

Articlo d'os 1000
Protista

Dominio: Eukarya
Reino: Protista

Os protistas (Protista) son un grupo diverso de microorganismos eucariotas. Historicament, os protistas yeran consideratos como un reino distinto, pero iste grupo ya no ye reconoixito en a taxonomía actual.[1] Os protistas no tienen guaire cosa en común a parti d'una organización relativament simpla – u bien son unicelulars u bien son multicelulars sin de teixitos especializatos. Ista organización celular simpla diferencia os protistas d'a resta d'eucariotas, como os fongos, os animals y as plantas. De feito, lo suyo estilo de vida ye bien pareixito a lo d'os procariotas.[2] A mayoría d'organismos eucariotas son protistas.[3]

O reino Protista fue emplegato orichinalment en 1866 por Ernst Haeckel. Os protistas yeran subdividitos tradicionalment en diversos grupos seguntes os suyos pareixitos con os reinos "superiors": os protozoos unicelulars, parellans a los animals; os protofitins, mayoritariament algas unicelulars parellanas a las plantas; y os mixomicetes y oomicetes, parellans a los fongos. Como istos grupos a sobén s'entibocaban, han estato sustituitos por clasificacions basatas en a filochenia. Manimenos, encara resultan útils como nombres informals ta describir a morfolochía y ecolochía d'os protistas.

Os protistas viven en quasi qualsiquier meyo que contienga augua liquida. Muitos protistas, como as algas, son fotosinteticos y son productors primarios esencials d'os ecosistemas, especialment en l'ocián, a on que fan parti d'o plancton. Atros protistas, como os cinetoplastos y os apicomplexos, son a causa d'una variedat de malautías humanas grieus, como a malaria y a malautía d'o suenio.

Referencias

  1. Simonite T.: "Protists push animals aside in rule revamp". Nature, 438. 7064. pachinas 8–9, Noviembre de 2005 PMID 16267517, DOI 10.1038/438008b
  2. (en) Why Darwin was wrong about the tree of life. New Scientist, Graham Lawton. 21-01-2009
  3. (en) An overview of the phylogeny and diversity of eukaryotes. Journal of Systematics and Evolution, Sandra L. Baldauf