Diferencia entre revisiones de «Aragonés ansotano»
Curioso, o vocativo d'o Baixo Martín ''monín'' se troba en ansotán |
|||
Linia 32: | Linia 32: | ||
== Lexico == |
== Lexico == |
||
A parola ''monín'', ''monina'' ye diminutivo de ''mono'' y significa ''polito'', ''fermoso'', y coincide con o vocativo que se fa servir en o [[Baixo Martín]] coexistindo con ''manyo'', sobre tot en l'afirmación ''si monín''. |
A parola ''monín'', ''monina'' ye diminutivo de ''mono'' y significa ''polito'', ''fermoso'' <ref> [[Alwin Kuhn|KUHN, Alwin]], ''[[Der hocharagonesische Dialekt|El Dialecto Altoaragonés]]'' (traducción de l'orichinal de 1935); Xordica Editorial. Zaragoza, [[2008]]. ISBN 978-84-96457-41-6 </ref>, y coincide con o vocativo que se fa servir en o [[Baixo Martín]] coexistindo con ''manyo'', sobre tot en l'afirmación ''si monín''. |
||
==Vinclos externos== |
==Vinclos externos== |
Versión d'o 19:39 27 chun 2011
Plantilla:Variedatz aragonesas
L'ansotano ye a forma de l'aragonés que se charra en a val d'Ansó enclusos os municipios d'Ansó, Biniés y Fago.
Fonetica
A -r final no se pronuncia en Ansó pero sí en Fago.
Morfolochia
O sistema d'articlos més común y millor documentato en ansotano ye o de l'aragonés cheneral o, os, a, as, sindembargo fa poco que se i ha documentato o emplego d'o sistema más antigo lo, los, la, las, como en cheso en determinatos contextos:
- fendo lo fatuo
- le'n diremos a la ermana
O verbo haber como impersonal en (b)i ha, (b)i heba de l'aragonés cheneral ya sustituito por estar:
- bi está agua
- bi estaba agua
Existe una desinencia personal de primera persona -i en los pasatos imperfectos d'indicativo, pasatos imperfectos de subchuntivo y condicionals:
- yo febai.
- yo tenebai.
Ye a sola variedat de l'aragonés actual que conserva esta caracteristica, (se crei que o chistabín febe, tenebe en ye una evolución, AI > e), pero o más notable ye que lo trobamos en o castellán de sustrato aragonés d'Embún, Salvatierra d'Esca, Longars, Uncastiello, Luesia y Malpica d'Arba y en o castellán d'o noreste navarro (arredol d'Eslava) s'emplegaba también (teníai), por ixo poderba estar una caracteristica d'o romance navarro meyeval, perdito de tot.
Lexico
A parola monín, monina ye diminutivo de mono y significa polito, fermoso [1], y coincide con o vocativo que se fa servir en o Baixo Martín coexistindo con manyo, sobre tot en l'afirmación si monín.
Vinclos externos
Variedatz occidentals de l'aragonés | ||
---|---|---|
Aisino | Ansotano | Aragüesino | Chaqués | Cheso |
Dialectos de l'aragonés | ||
---|---|---|
Aragonés occidental | Aragonés central (centro-occidental y centro-oriental) | Aragonés oriental | Aragonés meridional |
Iste articlo ye un borrador. Enamplando-lo aduyarás a amillorar a Biquipedia. |
- ↑ KUHN, Alwin, El Dialecto Altoaragonés (traducción de l'orichinal de 1935); Xordica Editorial. Zaragoza, 2008. ISBN 978-84-96457-41-6