Diferencia entre revisiones de «Arte»

De Biquipedia
Contenido eliminado Contenido añadido
Jpbot (descutir | contrebucions)
m refirme aerio, replaced: obcheto → obchecto
m Bot: Enlace a artículo destacado para: ca:Art
Linia 128: Linia 128:


[[Categoría:Arte|*]]
[[Categoría:Arte|*]]

[[rue:Уменя]]
{{Destacato|ca}}


[[ar:فن]]
[[ar:فن]]
Linia 229: Linia 232:
[[roa-rup:Artã]]
[[roa-rup:Artã]]
[[ru:Искусство]]
[[ru:Искусство]]
[[rue:Уменя]]
[[sah:Дьоҕур]]
[[sah:Дьоҕур]]
[[scn:Arti]]
[[scn:Arti]]

Versión d'o 13:40 26 chun 2011

Articlo d'os 1000
A Gioconda de Leonardo da Vinci, 1503 - 1505. Olio sobre tabla de tremolín, 77 x 53 cm.

O termin arte procede d'o termin latín ars. En l'Antigüidat se consideró l'arte como a pericia y manya en a producción de qualcosa. En a Modernidat, manimenos, empecipia a distinguir-se entre artesanía y artes polidas y entre artesán y artista. Asinas, l'artesán practica as artes utils, s'adedica a fer obchectos que tienen una clara utilidat. L'artista s'adedica a las artes polidas y os suyos obchectos u practicas tienen un carácter ornamental, exprisivo u de reflexión arredol d'a realidat social. En atras culturas ista distinción no existe.

Os obchectos artisticos

As caracteristicas que definen a los obchectos artisticos son :

  • No son cosas utiles, en o sentiu de estar feitas con un fin purament pragmatico. Anque muitos tienen una utilidat, no ye a suya motivación prioritaria.
  • Son obchectos orichinals y unicos. Asinas, una copia d'un quadro por mui bien feita que siga no sería una obra d'arte.

Teorías sobre l'arte

As prencipals teorías sobre l'arte, en son tres:

  • Formalismo: L'arte consiste en a combinación de colors, ringlas y plans, ecetra. Istas obras por un regular no cumplen un fin.
  • Exprisionismo: L'arte representa en as suyas obras as emocions y sentimientos d'o autor. L'artista tracta de representar una experencia emocional a traviés d'aparatacions y distorsions con a fin de intensificar-las. Un meyo de exprisionismo ye a mosica.
  • Simbolismo: Teoría que se centra en a significazión d'a obra. As sinyals esteticas se caracterizan por no estar referencials, ye dicir, no bi ha convencionalidat entre a sinyal y l'obchecto. Atra caracteristica ye que son iconos, ye dicir, bi ha semellanzas entre as propiedatz de l'obchecto. Expresan valors que contienen a sinyal mesma. Os pintors simbolistas emplegan colors vivos, ringlas gordas, y s'inspiran en temas literarios y relichiosos.

L'arte ta representar a realidat

  • L'arte puede servir ta representar a realidat u ta ofrir-ne una conoixencia diferent d'a que pueden ofrir-nos atras disciplinas como as sciencias.
  • L'arte representativo u fegurativo sirve ta representar flecas d'a realidat. Muitos filosofos y artistas han caducato que a función alazetal de l'arte ye a de remedar a la naturaleza .
  • L'arte sería una representación d'a realidat humana y servirba en muitos casos ta fer-nos conoixer realidatz que no conoixemos. Isto resulta mui polemico, hi habendo dos teorías concaradas:
    • O aislacionismo: apreciar a propia obra d'arte isolada d'atros factors.
    • O contextualismo: empara que a obra d'arte bi ha que considerar-la en o suyo contexto, en a bastida en a que se da.

Arte ta cambear a sociedat

L'arte se da siempre en un contexto historico y social determinato. Diferents teorías:

  • L'arte por l'arte: L'arte tien o suyo sentiu y fin en sí mesma. Seguntes ista teoría l'artista ye belún dotato d'unas extraordinarias cualidatz creyativas y a suya prencipal obligación ye perfeccionar a suya obra. Ista teoría fue esfendida por bells romanticos alemans d'o sieglo XIX.
  • L'arte como fuerza social : Ye concarada con l'anterior, l'artista tien una gran responsabilidat social, y ha de estar-ie "embrecato" con o suyo tiempo. Ista teoría fue esfendida por os socialistas franceses d'o sieglo XIX y luego se extendió a atros países.

Arte como amostranza moral

A concepción moralista s'alazeta en o que l'arte ha d'estar a lo servicio d'a moralidat, y se arriba a considerar encluso que ha de ser refusato tot arte que no prometa avalues morals que se consideren adempribiables. O moralismo en l'arte se remunta a Platón (sieglo IV aC), ta o que as tres ideyas alazetals a las que debe aspirar o ser humán son a de Polideza, Bondat y Chusticia, hi abendo entre ellas una intima relación.

En l'actualidat sigue viva la polemica sobre os efectos morals de l'arte y sobre a lechitimidat u no de censurar l'arte por criterios morals y no esteticos.

As artes polidas

Los borrachos de Diego Rodríguez de Silva y Velázquez, 1629. Olio sobre estopazo, 165 x 227 cm.

Charles Batteaux (1474) estió lo inventor d'o termin "artes polidas", que aplicó orichinalment a danza, estretalla, mosica, pintura y poesía, adhibindo-ie dimpués arquitectura y explicativa. Más tardi, a lista penarba cambeos seguntes os diferents autors, que bi adhibirban u en quitarban artes.

Ricciotto Canudo, o primer teorico d'o cine, estió lo primer en calificar a o cine como lo seteno arte en 1911.

Actualment, se considera a siguient lista:

Beluns consideran atras artes en a lista, como a televisión, a publicidat u os vidiochuegos.

Disciplinas artisticas

Epocas

Arte prehistorico (Prehistoria)
Arte mesopotamico (IV milenio a.C)
Arte griego (Estilo artistico desembolicato por a cultura griega)
Arte celta (Alto u baixo sieglo IX antis de Cristo)
Arte román (Dende ro sieglo III a.C. a lo sieglo V d. C.)
Arte iberico(Sieglos VI-IV antis de Cristo)
Arte paleocristián(Sieglos I a V)
Arte bizantín (Sieglo VI)
Arte astur
Arte romanico (Europa, sieglos XI, XII y parti d'o XIII)
Arte gotico ( Dende o sieglo XIII dica o Renaiximiento)
Arte d'o Renaiximiento (Dende o sieglo XV dica o sieglo XVI)
Arte barroco (Dende o sieglo XVII y as primeras decadas d'o sieglo XVIII)
Arte d'o Sieglo XX
Arte d'o Sieglo XXI

Estilos artisticos

Arte rechional

Arte africán (Manifestacions artisticas producidas por os pueblos de l'África subsahariana)
Arte chino
Arte musulmán (Estilo artistico desembolicato en a cultura chenerada por a relichión islamica)

Veiga tamién

Enrastres externos

Commons
Commons
Se veigan as imáchens de Commons sobre Arte.

Plantilla:Destacato Plantilla:Destacato