Diferencia entre revisiones de «Cazacos»
m r2.7.1) (Robot Modificato: mk:Казаци |
Sin resumen de edición |
||
Linia 1: | Linia 1: | ||
{{Grafía_87}} |
|||
{{pueblo |
{{pueblo |
||
|imachen = [[Imachen:Assan Bazayev.jpg|88px]][[Imachen:Nursultan Nazarbayev 27092007.jpg|73px]][[Imachen:Miss Kazakhstan 07 Dana Kaparova.jpg|74px]] |
|imachen = [[Imachen:Assan Bazayev.jpg|88px]][[Imachen:Nursultan Nazarbayev 27092007.jpg|73px]][[Imachen:Miss Kazakhstan 07 Dana Kaparova.jpg|74px]] |
||
Linia 20: | Linia 19: | ||
|idiomas = [[idioma cazaco|Cazaco]], [[idioma ruso|ruso]] |
|idiomas = [[idioma cazaco|Cazaco]], [[idioma ruso|ruso]] |
||
|relichión = [[Islam]] |
|relichión = [[Islam]] |
||
|relazionatos = |
|relazionatos = [[kirguises]], [[caracalpacos]], [[nogais]], [[baixquirs]] |
||
}} |
}} |
||
Os '''cazacos''' |
Os '''cazacos''' habitan [[Cazaquistán]] y zonas mugants de [[Rusia]], [[Usbequistán]], [[Mongolia]], [[Xinchiang]], y norte d'[[Afganistán]]. En 1989 bi heba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga [[URSS]], d'os que 6.700.000 viviban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a población, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'[[Afganistán]] son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas decenas de mils. Charran una luenga turquesa d'a branca [[luengas quipchac|quipchac]] y son musulmans sunnitas d'a escuela [[Hanafí]]. O modo de vida tradicional ye o [[pastoreyo nomada]], encara practicato en China y Mongolia. |
||
== |
== Denominacions == |
||
Os rusos lis |
Os rusos lis diciban ''kirguizes'' pa diferenciar-los d'os ''kirguises'' y tamién lis diciban ''kirguizes-kaisak''. En a epoca sovietica més abanzata quan a terminolochía yera més establita o [[etnonimo]] fue trasliterato en ruso ''kazakh'' y no ''kazak'' como podeba esperar-se'n, car asinas se feba millor distinción con os [[cosacos]] eslavos. |
||
== Luenga == |
== Luenga == |
||
En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 |
En l'antiga URSS s'escribiba en [[alfabeto arabe]] dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 y dimpués con alfabeto [[cirilico]]. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chóvens no sabeban charrar en [[idioma cazaco|cazaco]]. |
||
== Historia == |
== Historia == |
||
Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora [[tartres|tartra]] de Siberia |
Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora [[tartres|tartra]] de [[Siberia]] y [[Asia Central]]. En os sieglos XVIII y XIX as federacions cazacas cayoron baixo [[influencia politica|influencia]] rusa y lur territorio esdevinió part d'o [[Imperio Ruso]]. |
||
Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi |
Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi habió un gobierno cazaco autonomo dica [[1919]]. Os [[bolcheviques]] ocuporon cazaquistán y establioron a [[Republica Autonoma Socialista Sovietica de Kirguizistán]], renombrata [[Republica Autonoma Socialista Sovietica Kazaca]] en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Socialista Sovietica. En o periodo sovietico y sociedat tradicional cazaca fue destruita. A prencipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a [[colectivización]] y asentamiento forzato. En a decada de 1950 y prencipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masivo de [[rusos]] y tamién i habió una industrialización, a urbanización y a sedentarización forzosa. O paisache d'estepas cambeó por l'agricultura extensiva y as industrias. [[Cazaquistán]] declaró a suya independencia en 1991. |
||
== Bibliografía == |
== Bibliografía == |
||
* [[Amiram Gonen]] DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO. 1996 Anaya&Mario Muchnik. |
* [[Amiram Gonen]] ''DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO''. 1996 Anaya&Mario Muchnik. |
||
[[Categoría:Pueblos turqueses]] |
[[Categoría:Pueblos turqueses]] |
Versión d'o 11:13 17 may 2011
Plantilla:Pueblo Os cazacos habitan Cazaquistán y zonas mugants de Rusia, Usbequistán, Mongolia, Xinchiang, y norte d'Afganistán. En 1989 bi heba uns 8.100.000 cazacos en l'antiga URSS, d'os que 6.700.000 viviban en Cazaquistán, on yeran o 40 % d'a población, en China bi n'ha d'alto u baixo un millón, os cazacos d'Afganistán son uns 3.000 refuchiatos d'a decada de 1920. En Mongolia se calcula que son unas decenas de mils. Charran una luenga turquesa d'a branca quipchac y son musulmans sunnitas d'a escuela Hanafí. O modo de vida tradicional ye o pastoreyo nomada, encara practicato en China y Mongolia.
Denominacions
Os rusos lis diciban kirguizes pa diferenciar-los d'os kirguises y tamién lis diciban kirguizes-kaisak. En a epoca sovietica més abanzata quan a terminolochía yera més establita o etnonimo fue trasliterato en ruso kazakh y no kazak como podeba esperar-se'n, car asinas se feba millor distinción con os cosacos eslavos.
Luenga
En l'antiga URSS s'escribiba en alfabeto arabe dica 1929, en alfabeto latín dica 1938 y dimpués con alfabeto cirilico. En China s'escribe en alfabeto latín dende a decada de 1950. Tienen una literatura escrita dende o sieglo XIX. A fins d'a decada de 1980 o 40 % d'os chóvens no sabeban charrar en cazaco.
Historia
Os cazacos fuoron islamizatos por a diaspora tartra de Siberia y Asia Central. En os sieglos XVIII y XIX as federacions cazacas cayoron baixo influencia rusa y lur territorio esdevinió part d'o Imperio Ruso. Dimpués d'a caita d'o Imperio Ruso bi habió un gobierno cazaco autonomo dica 1919. Os bolcheviques ocuporon cazaquistán y establioron a Republica Autonoma Socialista Sovietica de Kirguizistán, renombrata Republica Autonoma Socialista Sovietica Kazaca en 1925. En 1936 li dioron a categoría de Republica Socialista Sovietica. En o periodo sovietico y sociedat tradicional cazaca fue destruita. A prencipios d'a decada de 1930 morioron de fambre d'alto u baixo 1.500.000 cazacos por a colectivización y asentamiento forzato. En a decada de 1950 y prencipios d'a decada de 1960 plegó un fluxo masivo de rusos y tamién i habió una industrialización, a urbanización y a sedentarización forzosa. O paisache d'estepas cambeó por l'agricultura extensiva y as industrias. Cazaquistán declaró a suya independencia en 1991.
Bibliografía
- Amiram Gonen DICCIONARIO DE LOS PUEBLOS DEL MUNDO. 1996 Anaya&Mario Muchnik.